11 сәу, 2019 сағат 12:21

Шерубай Құрманбайұлы терминдердің неге сауатсыз аударылатынын түсіндірді

Профессор Шерубай Құрманбайұлы терминкомның құзіретін күшейтуді ұсынды, деп хабарлайды Sputnik Қазақстан тілшісі.

Ғалымның айтуынша, қазір терминдерді аударатын кәсіби мамандар бар, бірақ басым бөлігі басқа салаларда еңбек етіп жүр. Мықты мамандардың күшін біріктіре алмағандықтан, терминдерді қазақ тіліне аударғанда қателіктер кетіп жатыр.

"Мамандардың бәрін бір орталыққа шоғырландырып, күшімізді біріктіре алмай отырмыз. Терминология жұмыстары республикалық деңгейде жүйелі түрде үйлестіріліп, жоғары кәсіби деңгейде жүргізілмей жатыр. Осы салада жасалып жатқан жұмыстар бар. Оны жоққа шығармаймыз. Алайда толықтай жүйелі түрде үйлестіру жұмысы әлі жолға қойылды деп айта алмаймыз. Ең үлкен мәселе осы", - деді ол мәжілісте өткен ғылыми-практикалық конференцияда.

Осы орайда Шерубай Құрманбайұлы кеңес одағында орыс тіліндегі терминдерді барлық одақтас мемлекеттердің бәрі қолданылатынын, Мәскеуде терминдерді тексеретін арнайы комитет жұмыс істегенін айтты.

"Өкінішке қарай, тәуелсіздігімізді жариялағаннан кейін біз терминологияны дәл сондай әдіспен жүргізіп, мемлекеттің тіл саясатына негізделген жүйелі, үйлестірілген, кәсіби, жоғары деңгейлі құрылым жасап, бір жүйемен сұстай алмадық. Сол себепті терминологиялық жұмыстар шашырап кетті деуге болады", - деді профессор.

Сонымен қатар ғалым терминдерді қазақ тіліне сауатты аударатын орталықтандырылған жүйе құру қажетігін мәлім етті.

"Орталықтандырылған жүйе қалыптаспай отыр. Кеңес одағы арнайы комитетті еріккеннен құрған жоқ. Ол орыс тілінің ғылым тілі ретінде үстемдігін орнату үшін құрылды. Ал өз еліміздегі қазақ тілінің ғылым тілі ретінде қолданылуы сіздер мен біздердің басты міндетіміз болуы керек", - деді Шерубай Құрманбайұлы.

Ғалым терминкомның қызметін күшейту керек деген ұсыныс білдірді.

"Аталған құрылымның құзіретін де, мәртебесін де көтерген жөн. Сонда ғана бектіліген терминдерді кеңінен қолданады. Терминтанушы білікті мамандарды көбірек даярлау қажет", - деп түйіндеді сөзін профессор.