Физика саласындағы Нобель сыйлығын үш ғалым – француз Алан Аспе, америкалық Джон Клаузер және австриялық Антон Цайлингер бөлісті. Бұл туралы кеше Нобель комитеті хабарлады, деп жазады Sputnik Қазақстан.
Мекемеде атап өткендей, физиктер бұл сыйлықты "шатасқан фотондармен жүргізілген эксперименттер, Белл теңсіздіктерінің бұзылуын анықтағаны және кванттық информатикадағы новаторлық үшін" алды.
Новаторлық эксперименттерді пайдалана отырып, ғалымдар шатасқан күйдегі бөлшектерді зерттеу және бақылау мүмкіндігін көрсетті. Шатасқан жұптағы бір бөлшекпен не болатыны екінші бөлшек бір-біріне әсер ету аумағынан тым алыс болса оның қандай күйде болатынын анықтайды.
Лауреаттардың эксперименттік құралдарды дайындауы кванттық технологиялардың жаңа дәуірінің негізін қалады, деп атап өтті комитеттегілер. Лауреаттардың бірі Джон Клаузер фотондармен тәжірибе жүргізді.
Алан Аспе америкалық әріптесінің зерттеулеріндегі олқылықтарды жойды. Үшінші лауреат Антон Цайлингер "шатасқан кванттық күйлерді" зерттеді. Оның зерттеу нәтижелерінің бірі "кванттық телепортация" деп аталатын құбылыс болды. Бұл кезде кванттық күй қашықтықта бір бөлшектен екіншісіне ауысады.
Ғалымдар триосы 2010 жылы физика саласындағы ең беделді марапаттардың бірі – Вольф сыйлығын алды. Бұл марапатты кейде Нобель сыйлығын алуға апаратын "есік" деп атайды.
Өткен жылы физика бойынша сыйлық климаттың өзгеруін зерттеумен айналысатын бір топ ғалымға берілді.
Фантастика әлеміндегі телепортация
Марапаттаудан кейінгі баспасөз конференциясында Антон Цайлингер кванттық физикадағы жетістіктер адамдарға бірден ғарыш арқылы орын ауыстыруға мүмкіндік бермейтінін атап өтті.
"Бөлшектердің шатасу құбылысын қолданудың арқасында нысан тасымалдайтын барлық ақпаратты ол қайта орналасатын басқа жерге жолдауға болады. Бірақ қазіргі уақытта мұны үлкен физикалық денелерге қатысты қолдану мүмкін емес", - деді ғалым.
Сонымен қатар, Цайлингер бүгінгі күні зерттеушілер тек ұсақ бөлшектердің қозғалысына қол жеткізгенін айтты. Сондықтан адамдарды телепортациялау мәселесі "әлі де көп жыл бұрынғыдай ғылым емес, ғылыми фантастика саласында жатқанын" жеткізді.
1257 рет оқылды
