05 там, 2022 сағат 13:14

«Еститін мемлекет» – билік пен қоғам арасындағы әріптестіктің бір түрі»

 


«Еститін мемлекет» тұжырымдамасы Президент Қасым-Жомарт Тоқаев саясатының маңызды элементтерінің біріне айналды және Жаңа Қазақстанды құруда маңызды рөл атқарады. Осы орайда, «Қолданбалы этносаяси зерттеулер институты» ЖШС директоры, саясаттанушы Талғат Қалиев аталған тұжырымдаманы шын мәнінде тиімді жүзеге асыру үшін не қажет екеніне тоқталды, деп хабарлайды «Ұлт ақпарат».

Саясаттанушының айтуынша, «еститін мемлекет» билік пен қоғам арасындағы әріптестіктің бір түрі. Бұл, ең алдымен, мемлекеттің ашықтығын, тек өзекті мәселелерді талқылауға ғана емес, сонымен қатар қабылданып жатқан шешімдерге де қатысты – бүкіл ел үшін маңызды шешімдер жабық форматта емес, олардың қатысуымен қабылдануын білдіреді.

«Яғни, менің ойымша, «есту жағдайы» деген анықтаманы кеңірек түсіну керек. Мұндағы ең бастысы – жүйелі мәселелер мен мәселелерді бірлесе, әріптестікпен шешу, еліміздің даму бағытын қалыптастыру, заң жобаларын, байыпты даму бағдарламаларын әзірлеуде басымдықтар мен міндеттерді айқындау, т.б.

«Еститін мемлекет» концепциясын жүзеге асыруда тағы бір қиғаштық бар: әлеуметтік желілердің ықпалын асыра бағалау, жергілікті атқарушы органдардың оларға тым қатты назар аударуы, олар өздерінің тікелей нақты жұмысын орындаудың орнына әлеуметтік желілердегі имиджде қандай да бір қалыптастыру науқандарын ұйымдастыру, түсініктемелерде белсенділікті құру және т.б.», – дейді Талғат Қалиев.

Оның айтуынша, жалпы алғанда, «есту мемлекетінің» негізінде жатқан идеялар мен мотивтер тек Қазақстанның қоғамдық-саяси өміріне ғана тән емес. Бүгінгі таңда бүкіл әлемде азаматтардың мемлекет өміріне қатысуға, шешім қабылдау процестеріне ықпал етуге деген сұранысы артуда. Сонымен қатар, заманауи қоғам әлеуметтік желілердің кеңінен енуі және ақпарат ағынының жылдамдауы арқасында саяси, әлеуметтік, азаматтық белсендірек бола түсті, ал «есту мемлекеті» форматы дәл осы тенденциямен белсенді жұмыс істеу тәсілдерінің бірі болып табылады.

«Бұған қоса, «тыңдаушы мемлекет» қандай да бір министрліктің немесе ведомствоның «қадағаланатын бағыты» емес екеніне көз жеткізу өте маңызды. Президент өз бастамаларын алға тарта отырып, мүмкіндіктер туғызуда. Сосын бұл бастаманың табысты болуы Мемлекет басшысы болса да, нақты бір мемлекеттік органға да, жалпы мемлекеттік билік жүйесіне де байланысты емес. Ол мемлекеттік құрылыс процестерінің барлық қатысушыларына, соның ішінде билік тармақтарына ғана емес, сонымен қатар әрбір жеке тұлғаға, азаматтық қоғамға, саяси партияларға, кәсіпкерлікке және т.б.

Мемлекет тек билік институттары, мемлекеттік органдар ғана емес. Мемлекет – халық. Сондықтан халықтың өзі белсенділік танытып, қолда бар мүмкіндіктерді пайдалана отырып, өзінің тар және жергілікті мүдделерін қорғап, алға жылжытып қана қоймай, өз елі, аймағы, елді мекені үшін маңызды және маңызды міндеттерді шешуге атсалысып, барынша атсалысу керек. Яғни, шағымдар мен өтініштерден бөлек, республиканың дамуына атсалысу мүмкіндігінің арқасында «естіуші мемлекетке» қандай да бір идеялармен, ұсыныстармен жүгіну, мәселелерді шешуге қатысу қажет», – дейді «Қолданбалы этносаяси зерттеулер институты» ЖШС директоры, саясаттанушы Талғат Қалиев.

Айта кетейік, саясаттанушы «еститін мемлекет» билік пен қоғам арасындағы әріптестіктің бір түрі екенін, бұл, ең алдымен, мемлекеттің ашықтығын, тек өзекті мәселелерді талқылауға ғана емес, сонымен қатар қабылданып жатқан шешімдерге де қатысты – бүкіл ел үшін маңызды шешімдер жабық форматта емес, олардың қатысуымен қабылдануын білдіретінін айтқан болатын.