2012 жылдың 1 желтоқсанынан бастап елімізде Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің күні атап өтіледі. 2011 жылы желтоқсанда Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының жалпы отырысында «Қазақстан Республикасындағы мерекелер туралы» Қазақстан Республикасының Заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заң қабылданды. Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Күні - Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаевтың көрнекті еңбектерін атап өту және тану үшін құрылған.
1991 жылы 1 желтоқсанда болған іс-шара мереке күнін таңдаудың тарихи шарты мен негізі болып табылады - бүкілхалықтық сайлау нәтижесінде Нұрсұлтан Назарбаев Қазақ КСР-нің президенті болып қайта сайланды. Ол тек 98,7% дауыс жинаған жалғыз кандидат болған, дауыс берген сайлаушылардың 88,2%-ы. Сол күннен бастап шын мәнінде тәуелсіз мемлекет басшысының жемісті, конструктивті және прогрессивті қызметі басталды.
Сол жылы, 16 желтоқсан, біздің еліміз тәуелсіз және егемен мемлекетке айналды. Осы жылдар ішінде Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың басшылығымен бұрынғы Кеңес Одағының республикасынан шикізат экономикасына ие болды, ол бүкіл Кеңес Одағын өнеркəсіп пен ауыл шаруашылығына қажетті шикізатпен қамтамасыз етіп, тәуелсіз, көп векторлы сыртқы саясат жүргізіп жатыр және нарықтық экономиканы құрды. Қазір елімізде индустриялық-инновациялық саясат толыққанды жүргізіа жатыр және мемлекеттік құрылысына және тәуелсіз елдің дамуына бұл мықты импульс беретінене кәміл сенеміз.
XX ғасырдың басында Қазақстанда ұлттық және демократиялық даму үшін Алаш қозғалысының идеялары ХХ ғасырдың соңында Қазақстан Республикасы Президенті және Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың басшылығымен егемен және тәуелсіз Қазақстан Республикасының мемлекеттік құрылысын құруы нақты көрініс тапты. Елбасы өз титаникалық және жігерлі жұмысымен Алаш қозғалысының барлық идеялары мен ұмтылыстарын шындыққа айналдырды, ТМД, Еуразия және әлемдік қауымдастықта егеменді, бейбіт, конструктивті және конструктивті мемлекет пен қоғам ретінде осы идеялардың негізінде Қазақстанның саяси және халықаралық имиджін қалыптастырды.
Ағымдағы жылы 10-11 қазан аралығында Астанада Әлемдік және дәстүрлі діндер басшыларының VI съезі өтті. Оған 42 елден 80-ден астам делегация қатысты. Олардың қатарында ислам, христиан, иудаизм, буддизм, индуизм, даосизм, зароастризм, сондай-ақ БҰҰ, ЕҚЫҰ, ЮНЕСКО, Араб Лигасы және басқа да халықаралық және қоғамдық ұйымдар өкілдері бас қосты.
VI форум «Әлемнің манифесті» аясында «Қауіпсіз әлем үшін әлемнің басшылары» ұранымен өтті. Халықаралық форумның жұмысы «XXI ғасыр және жаһандық қауіпсіздік тұжырымдамасы», «Геосаясатта дінді өзгерту: адамның интеграциясы үшін жаңа мүмкіндіктер», «Дін және жаһандану: проблемалар мен шешімдер», «Терроризмді жеңуде діни лидерлер мен саясаткерлердің рөлі» сияқты маңызды тақырыптар бойынша өткізілді.
Бұл - біздің мемлекет басшының әлемдік және дәстүрлі діндер басшылары арасындағы сенім мен өзара түсіністікке негізделген үнқатысудың осы саладағы халықаралық ынтымақтастыққа кең мүмкіндіктер ашады және бүкіл әлемдегі зорлық-зомбылық, экстремизм және лаңкестік сияқты теріс құбылыстарды еңсеруге көмектеседі.
Мемлекет басшысы өзінің әрбір Жолдауында әлеуметтік мәселелерге ерекше көңіл бөледі. 2018 жылы қазан айында Жолдауында Қазақстан халқының өмір сүру сапасын жақсартуға көп көңіл бөлінді. Мұның бастысы - ел халқының әл-ауқатын арттыру. Әлемдік қаржы және экономикалық тұрақсыздыққа қарамастан, Елбасы үнемі әлеуметтік жауапты мемлекеттің саясатын жүргізіп отырғанын атап өту керек.
Осыған байланысты 2019 жылы 1 қаңтардан бастап ең маңызды әлеуметтік бастамалар ретінде ең төменгі жалақыны 1,5 есе арттыру жоспарлануда. Бұл, өз кезегінде, әртүрлі меншіктегі кәсіпорындарда жұмыс істейтін 1 миллион 300 мың адамның жалақысына әсер етеді. Бюджеттік мекемелерде жұмыс істейтін 275 мың қызметкердің жалақысы орта есеппен 35 пайызға өседі.
Елбасымның Жолдауында Үкіметке келесі үш жылда өңдеу өнеркәсібін және шикізаттық емес экспортты қолдау үшін қосымша 500 млрд. теңге бөлу туралы тапсырма берілді. Ал Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне басым жобаларды кредиттеу мәселесін шешу үшін кемінде 600 млрд. теңге көлемінде ұзақ мерзімді несие беру тапсырылды.
Мемлекет басшысының Жолдауында айтқан барлық шаралары инновациялар мен шетелдік инвестицияларды тартатын кәсіпкерлер үшін жаңа мүмкіндіктер туғызады. Бұдан басқа, Елбасы Жолдауында келесі бастамаларды іске асырылады:
- 2019 жастар жылы деп жарияланды;
- «Ауыл - елдің бесігі» жобасын іске қосу;
- үкіметтің және басқа да мемлекеттік органдардың жұмысында бюрократия мен формализмді төмендету;
- жаңғырту жөніндегі ұлттық комитетті құру;
- құқық қорғау органдарының қызметкерлерін аттестациялау;
- мемлекеттік қызметтің 80 %-ын 2019 жылы және 2020 жылы 90 % электронды форматта беру;
- полицияның қызмет көрсету жұмыс модуліне көшуі;
- полиция қызметкерінің жалақысын көтеру;
- құқық қорғау органдарын жаңғыртуға арналған Жол картасын әзірлеу;
- Ішкі істер министрлігінде 2019 жылдың басынан бастап реформалау;
- «Нұрлы» елдің индустриалды-инновациялық дамуының жаңа бағдарламасын әзірлеу: Нұрлы жол, Нұрлы жер, 2025 жылға дейінгі бизнесті дамыту жол картасы;
- 2025 жылға дейін өңірлік даму бағдарламаларын әзірлеу;
- бюджеттен бөлінген қаражатты тиімді және мақсатты пайдалануды қамтамасыз ету;
- үш ауысымдағы мектептердің проблемаларын шешу;
- әкімдер бірінші кезекте халыққа қатысты инфрақұрылымдық мәселелерді шешу;
- алдағы 5 жылда 650 мың қазақстандық отбасы немесе 2 млн. қазақстандық тұрғын үймен қамтамасыз ету;
- қазақстандықтарды бұқаралық спортқа тарту үшін жағдай жасау (үкімет пен өңірлер әкімдеріне өңірлерде 100-ден астам сауықтыру орталықтарын салу тапсырылды);
- жергілікті дәрігерлердің жалақысын 20 %-ға арттыру;
- мұғалімдердің мәртебесі туралы заң 2019 жылы қабылданады;
- «Бизнестің жол картасы - 2020» бағдарламасын іске асыруға 30 млрд теңге бөлінеді; Ұлттық Банк өндірістің басым саласына, шағын және орта бизнесті кредиттеуге 600 миллиард теңге бөледі.
- алдағы 3 жылда өңдеу өнеркәсібі мен шикізат емес экспортқа қосымша 500 млрд теңге бөлінеді;
- ең төменгі жалақының мөлшерін 1,5 есе ұлғайту, бұл 2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап 1,3 млн. адамның табысын арттыруға мүмкіндік береді.
Осылайша, Елбасының бүгінгі Жолдауы Мемлекет басшысының Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарынан бері жүріп жатқан және Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыруға бағытталған мемлекеттік әлеуметтік-экономикалық саясатының одан әрі дамуы болып табылады.
Мемлекет басшысының қызметінде ерекше орынды Қазақстан Республикасының тез өзгеретін әлемдегі мемлекеттілігінің тұрақты және қарқынды дамуын айқындайтын тиімді сыртқы саясатының жүргізуі. Мемлекет басшысы әрдайым Қазақстанның табысты жаңғыртуына жағдай жасауда белсенді сыртқы саясатты одан әрі іске асыру қажеттігі туралы айтады.
Мемлекет басшысы еліміздің сыртқы саясатының басымдықтарын айқындап және бүгінгі халықаралық күрделі жағдайды ескере отырып, Қазақстанның халықаралық саясаты заманауи талаптарға бейімделуге тиіс және қазақстандық сыртқы саясатта прагматизм қағидаттарына сәйкес ұлттық мүдделерді алға жылжыту қажет ететінін үнемі айтады.
Президент әрдайым Қазақстанның геосаяси позициясы, сондай-ақ Ресеймен тарихи қалыптасқан қарым-қатынастар мемлекетаралық қарым-қатынастардың тамаша үлгі ретінде қарастырылуы керек, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одақтың экономикалық маңыздылығына үнемі назар аударады.
Өзбекстанда саяси өзгерістерден кейін Орта Азия аймағының тарихы мен дамуы туралы жаңа бет ашылды. Бұл Қазақстан үшін Орталық Азия өңіріндегі көрші елдермен ынтымақтастыққа жаңа мүмкіндіктер ашты.
2018 жылы қазанда Президент Жолдауында әлемдегі ең ықпалды мемлекеттердің бірі болған «Бір белдеу - бір жол» бағдарламасы ерекше орынға ие болған Қытаймен көпжақты стратегиялық әріптестіктің дәйекті дамуы туралы әңгімеледі.
Қазақстан Президенті Вашингтонға 2018 жылдың қаңтарында ресми сапармен баруы және АҚШ Президенті Дональд Трамппен келіссөздер нәтижесінде, Қазақстан мен АҚШ арасындағы XXI ғасырдағы стратегиялық әріптестік туралы келісімге қол жеткізілді. Бұл біздің еліміздің сыртқы саясатында үлкен жетістік.
Еуропалық Одақпен сауда және инвестициялар саласындағы тығыз байланыстар жалғасуда, бұл біздің ұлттық және стратегиялық мүдделерімізге толығымен сәйкес келеді. ТМД елдерімен, араб және азиялық елдерімен өзара тиімді қарым-қатынастарды дамытудың өзектілігі қазақстандық қоғам үшін айқын.
Көптеген жылдар бойы талқыланған Каспий теңізінің құқықтық мәртебесі туралы конвенцияны қабылдау Қазақстанның қазіргі сыртқы саясатының іргелі жетістіктерінің бірі болып табылады және Каспий маңы мемлекеттерімен ынтымақтастыққа жаңа мүмкіндіктер ашады.
Осылайша, біздің еліміз жаһандық деңгейде бейбітшілік және сындарлы саясатты белсенді түрде жүргізіп келеді, сондықтан Қазақстан 2017-2018 жж. БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі болып сайланды және осындай жоғары мәртебеге ие болған қазақстандық мемлекет Орталық Азия аймағының өмірлік маңызды мәселелеріне әлемді назар аударды, мысалы, ядролық қарусыз әлем құру. Егеменді Қазақстанның Біріккен Ұлттар Ұйымы алдындағы миссиясы қазақстандық дипломаттардың бірнеше ұрпағы үшін күшті кәсіби тәжірибесі бар жоғары деңгейде табыспен аяқталды.
Н.Ә.Назарбаев әлемнің екінші күші - КСРО ыдыраған кезде планетаның жаңа мемлекетінің басшысы қызметіне кірісті және толық айтуға болды, жаңа тәуелсіз мемлекеттің - «Қазақстан Республикасының бас сәулетшісі және құрылысшысы» болды. Бұл жаңа тәуелсіз мемлекет өзінің басынан бастап өз дамуында қазақстандық жолын тапты. КСРО-да әділетсіздіктердің кесірінен артта қалған біздің еліміз, енді тиімді нарықтық экономика, демократиялық әлеуметтік жүйе және жоғары халықаралық беделге ие заманауи елге айналды. Тәуелсіз Қазақстан жаңа саяси жүйе құрды, нарықтық экономиканың тетіктерін қалыптастырды, құқықтық мемлекеттің негізін қалады, қоғамдағы этникалық және діни үйлесімділікті сақтап, әлемде танымал болды. 1990-шы жж. аяғында бастап және 2010 жылдың ортасында аяқталған ІІ модернизация Қазақстан тұрақты экономикалық өсу траекториясына әкелді, мемлекеттік институттардың және орта таптың жүйесін құрды, өз азаматтарының өмір сүру сапасын айтарлықтай жақсартты, жаңа капитал құрды, оның теңгерімді және жауапты сыртқы саясат өзінің халықаралық беделін нығайтты, аймақтық басшылыққа құқығын дәлелдеді. 2012 жылы біздің еліміз «Қазақстан - 2030» Стратегиясында белгіленген барлық міндеттерді мерзімінен бұрын орындалды. Қазақстан Республикасы әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кірді және орташа даму деңгейі бар елдер тобына кірді. Сонымен қатар, әлемде ең дамыған 30 елдің қатарына кіруге бағытталған «Қазақстан-2050» Стратегиясы қабылданды. 2017 жылдың басынан бастап Қазақстанда ІІІ жаңғырту жүзеге асырылып жатыр. Осы мақсатта конституциялық реформа жүргізілді, экономикалық өзгерістердің келесі кезеңіне басымдықтар анықталды, ал қоғамдық сананы жаңғырту бойынша «Рухани жаңғыру» бағдарламасы қабылданды. «Тәуелсіздік дәуірі» еңбегінде Президенті «ІІІ модернизациясы - бірыңғай мазмұны мен алгоритммен жаңару мен дамытудың тұтас үдерісі» - деп атап көрсетті. Бұл үдерістің басты қағидасы - «революция емес, эволюция» принципі және екінші принцип - «алдымен экономика, содан кейін саясат».
Елбасымыздың тағы бір керемет жетістігі - біздің еліміздің астанасы - Астана қаласының құрылуы мен 20 жылдық дамуы. Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, негізінен мемлекет астаналары әрдайым мемлекеттің орталығында орналасатын елді мекендерді таңдап, оның батыс, оңтүстік, солтүстік және шығыс аймақтарына тең дәрежеде болуға тиіс. Егер Қазақстанның астанасын көшірудің заманауи тәжірибесін алсақ, тәуелсіз Қазақстан өзінің жоғарғы басшылығында геосаяси факторды ескеретіні құпия емес - бұл қазіргі заманғы Қазақстан үшін екіжақты (Ресей елімен) экономикалық, саяси, әскери және басқа қатынастардың дамыту арқылы маңызды рөл атқарады.
Дамудың 20 жыл ішінде бұрынғы Ақмола қаласы, Целиноград қаласы және бүгінгі Астана танылмай өзгерді. Ол қала құрылысы, сәулет саласындағы барлық халықаралық талаптарға сәйкес, сондай-ақ осы деңгейдегі және мәртебелі қалаларға қолданылатын басқа талаптарға сәйкес астаналық функциялары бар заманауи қала ретінде қалыптасты.
Астана - бұл заманауи Қазақстанның визиткасы. Осы 20 жыл бойы Қазақстанның бүкіл орталығы үшін өмір сүру ырғағын қалыптастыратын, Қазақстанның орталығында өмір сүру үшін өте заманауи және жайлы қала өмір сүріп жатыр. Бұл жерде біздің көз алдымызда еліміздің жаңа беті қалыптасып, оның қазіргі заман тарихы жазылып жатыр.
Осылайша, қазіргі заман Қазақстанның бүкіл тарихы, ең алдымен, Елбасымыздың прагматикалық саясаттың прагматикалық нәтижесі және прагматикалық үлгісі болып табылады.
Керімсал Жұбатқанов
4303 рет оқылды
