Қазақстанда кәсіподақтардың кез келген ұйым не бірлестікте алатын орны орасан. Республиканың әр мектебі мен медициналық ұйымында кәсіподақ жұмыс істейді. Қазір кәсіподақ бірнеше адам арасында туындаған жанжалды шешуге де атсалысып, оны медиация, яғни екі жақтың келісімге келуі арқылы шешуге де көңіл бөліп келеді, - деп хабарлайды «Ұлт ақпарат».
Соның бірі ретінде Шығыс Қазақстан облысындағы әлеуметтік-еңбек даулары мен жанжалдарды сотқа дейінгі тәртіппен, оның ішінде медиация арқылы тиімді шешу мақсатында аумақтық кәсіподақтар бірлестігі мен облыстық сот арасында өзара ынтымақтастық туралы меморандумды ерекше атауға болады. «Татуласу орталығы» 2018 құрылған.
Сәуірдің соңында аумақтық кәсіподақтар бірлестігінің төрағасы Темірбек Қасымжанов есеп берді. Оның ақпараты бойынша, осы кезеңде 297 еңбек даулары татуласу орталығына 2 194 адам жүгінген. Медиация рәсіміне 283 өтініш жолданып, жұмыс берушілер 19 млиллион теңгеден астам жалақы мен еңбек демалысы бойынша өтемақы төленді.
"Құқықтық жұмыс аясында аумақтық кәсіподақтар бірлестігі де түрлі кездесулер өткізеді. Осы жылдың басынан бастап еңбек заңнамасы саласындағы проблемалық мәселелерді талқылау бойынша басшылармен 47 және ұжымдық шарттардың талаптарын орындау мәселелері бойынша 17 кездесу өткізілді", – деп атап өтті Темірбек Қасымжанов.
2021 жыл кәсіподақтардың бастауыш ұйымының жылы деп жарияланды. Сондықтан келісу комиссияларының мүшелері мен қоғамдық медиаторларды жергілікті жерлерде әлеуметтік-еңбек жанжалдарын шешуге көмектесе алатын кәсіпорындарда оқытуға ерекше назар аударылады. Оқыту татуласу орталығында өтеді. Жұмыс барысында барлығы 565-тен астам ақпараттық және оқыту семинарлары өткізілді. Татуласу орталығының басшысы Елизавета Абдрахманованың айтуынша, бірінші болып қоғамдық медиаторлар "Қазақтелеком" АҚ, "Қазпошта" АҚ, "ҮМЗ" АҚ филиалдарының кәсіпорындарында, ана мен бала орталығының, облыстық аурухананың, Өскемен қаласының білім бөлімінің кәсіподақ ұйымының келісім комиссияларында оқыды.
"Мұның барлығы даулы жағдайлар туындаған кезде жергілікті жерлердегі, ұжымдағы қоғамдық медиаторлар мәселелерді шешуге көмектесуі, дауларды шешу технологияларын білуі үшін жасалды. Әлемдік тәжірибе сол жерде Таласатын қақтығыстың ең тиімді екенін көрсетеді, өйткені қатысушылар бірден өз пікірлерін білдіре алады. Диалог болған кезде мәселенің шешімі де болады", – деп атап өтті Елизавета Әбдрахманова..
Жыл сайын татуластыру орталығында қызметкерге жұмыс берушімен жеке еңбек дауын шешуге көмектесетін еңбек келісім комиссиялары оқытылады. "Әрбір келісу комиссиясының құрамында жұмыс беруші тарапының өкілдерінен және жұмыскерлер тарапының өкілдерінен бірдей адам саны болуға тиіс. Қандай да бір дау туындаған кезде, мысалы, қызметкерге жаза, айыппұл немесе шектеу қойылды немесе қызметкер оны заңсыз көшірді, төмендетті деп санайды, сіз келісім комиссиясына жүгіне аласыз. Келісім комиссиясының отырысы мен шешімінен кейін ғана қызметкер сотқа жүгіне алады", – деді Елизавета Әбдрахманова.
29 және 30 наурыз күндері татуласу орталығында Өскемен қаласының білім беру бөлімінің мектепке дейінгі және мектеп ұйымдарының келісу комиссиялары мен қоғамдық медиаторлары кезекті оқытудан өтті. Осылайша, қаланың мектепке дейінгі бастауыш білім беру ұйымдарының 19 қоғамдық медиаторы және келісім комиссияларының 10 мүшесі оқытылды. Сонымен қатар, тренингтер барысында әртүрлі жанжалды жағдайларды талдауға баса назар аударылады. Бір қызығы, қазір жұмыс берушілер көбінесе еңбек дауларын шешу үшін татуласу орталығына жүгінеді.
"Бұрын кеңес алу үшін қызметкерлер жиі жүгінетін. Бірақ қазір жұмыс берушілер жеке қақтығыстар оң эмоционалды фон да, жұмыс кезінде жайлылық тудырмайтынын түсінеді және жұмысқа қабілеттілікке әсер етеді. Сондықтан жұмыс берушінің құқықтық базасы мықты болса да, өтініштер санының 70 пайызы олардан келеді. Өйткені енді олардың кәсіподақтар тарапынан қолдау алуға, кәсіподақтарды дамыту жөніндегі заңнамаға қандай да бір толықтырулар мен өзгерістер енгізуге мүмкіндігі бар", - деп түсіндірді Елизавета Әбдрахманова.
Жалпы, осы жылдың басынан бері татуластыру орталығында отбасылық жанжалдар, ерікті алименттік келісімдер мен мүлікті бөлу, еңбек даулары, жеке борыш қолхаттары бойынша 72 кеңес өткізілді, 18 медиативтік келісім жасалды.
Айта кетейік, медиация рәсімінде шешім заң аясында екі тараптың мүдделерін ескере отырып қабылданады.
Естеріңізге сала кетейік, Шығыс Қазақстан облысындағы әлеуметтік-еңбек даулары мен жанжалдарды сотқа дейінгі тәртіппен, оның ішінде медиация арқылы тиімді шешу мақсатында аумақтық кәсіподақтар бірлестігі мен облыстық сот арасында өзара ынтымақтастық туралы меморандумды ерекше атауға болады. «Татуласу орталығы» 2018 құрылған.
Сәуірдің соңында аумақтық кәсіподақтар бірлестігінің төрағасы Темірбек Қасымжанов есеп берді. Оның ақпараты бойынша, осы кезеңде 297 еңбек даулары татуласу орталығына 2 194 адам жүгінген. Медиация рәсіміне 283 өтініш жолданып, жұмыс берушілер 19 млиллион теңгеден астам жалақы мен еңбек демалысы бойынша өтемақы төленді.