Кеше Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Корея Республикасында мемлекеттік сапармен болды. Сапар аясында Елбасы Отан үшін құрбан болғандар монументіне барды. Онда гүл шоғын қою рәсіміне қатысып, бір минут үнсіздікпен боздақтар рухына тағзым етті. Сондай-ақ, Қазақстан Президенті Құрметті қонақтар кітабына қолтаңба қалдырды.
Өзара байланыстар өріс кеңейтеді
Нұрсұлтан Назарбаев Корея Республикасына ел Президенті Пак Кын Хенің арнайы шақыруы бойынша барды. Бұл сапар екі мемлекет арасындағы барлық сала бойынша қарым-қатынас тетіктерін одан әрі бекемдеуге бағытталған.
Сапар аясында Қазақстан Президенті Корея Республикасының Президенті Пак Кын Хемен кеңейтілген құрамда келіссөз жүргізді. Келіссөздер аясында мемлекеттер басшылары екіжақты өзара іс-қимылдың, соның ішінде сауда-экономика, қаржы-инвестиция, көлік-коммуникация, ғылым, техника салаларындағы ынтымақтастықтың кең ауқымды мәселелерін талқылады. Сондай-ақ, тараптар күн тәртібіндегі халықаралық және өңірлік өзекті жайттар, атап айтқанда, ядролық қарусыздану мен таратпау, киберқылмыс қатерінен төніп отырған жаһандық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері бойынша пікір алмасты.
Бұдан бөлек, Нұрсұлтан Назарбаев пен Пак Кын Хе келіссөз аясында Оңтүстік Корея Президентінің Астанаға 2014 жылғы маусымдағы мемлекеттік сапарының қорытындысы бойынша қол жеткізілген уағдаластықтардың іске асырылу барысын қарастырды. Екіжақты байланыстарды одан әрі дамыту мен өзара тауар айналымын жандандыру перспективалары айқындалды. Екі елдің басшылары Қазақстан мен Кореяның стратегиялық серіктестігін жаңа сапалы деңгейге көтеру бағытындағы жұмысты жалғастыруға уағдаласты.
Келіссөз барысында Корея тарапы Қазақстанның БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің 2017-2018 жылдардағы тұрақты емес мүшесі болып сайлануына байланысты Нұрсұлтан Назарбаевтың ядролық қаруға қарсы бастамаларының жүзеге асырылуының қарқын ала түсетініне сенім білдірді.
Энергетикадағы ынтымақтастықты жандандыру жолдары, мұнай мен газ өңдеу, медициналық туризм салаларындағы бірлескен жобаларды іске асыру, сондай-ақ Корея Республикасы мен Еуразиялық экономикалық одақ арасындағы еркін сауда аймағын құру мүмкіндігі қарастырылды. Мәселен, Корея тарапы көлік-транзиттік өзара іс-қимыл перспективаларына ерекше қызығушылық танытты.
Өзінің сөзінде Қазақстан Президенті Тынық мұхиты жағалауындағы Қытайдың Ляньюньган портының қазақстандық терминалы құрылысының аяқталғанын атап өтті. «Бұл терминал арқылы қазірдің өзінде миллионға жуық контейнер тасымалданды. Сонымен бірге, Қытаймен шекаралас Қорғас «құрғақ портын» Каспий теңізіндегі Ақтау теңіз портымен жалғайтын темір жол салынып, Түрікменстан және Иран арқылы Парсы шығанағына дейін темір жол төселді. Осы бағыттардың бәрін корей бизнесінің пайдалануына болады», – деді Қазақстан басшысы.
Ал Пак Кын Хе Нұрсұлтан Назарбаевпен елдеріміз арасында дипломатиялық қарым-қатынас орнағанына 25 жыл толу қарсаңында кездесіп отырғанына айрықша қуанышты екенін жеткізді. «Мемлекеттер басшыларының арасындағы өзара сенімге негізделген жеке достық қарым-қатынастың қалыптасқаны елдеріміздің стратегиялық әріптестігінің де нығая түсуіне септігін тигізеді. Қазақстан мен Кореяның қарым-қатынасы бір-бірін өзара толықтырушы ынтымақтастық негізінде жедел қарқынмен дамып келеді», – деді Корея Республикасының Президенті.
Бұдан кейін Қазақстан Президентінің Корея Республикасына мемлекеттік сапары аясында бірқатар құжаттарға қол қойылды. Мәселен, мемлекеттер басшылары Қазақстан Республикасы мен Корея Республикасының стратегиялық әріптестік қарым-қатынастарды одан әрі тереңдету туралы бірлескен декларациясына қол қойды. Бұдан бөлек, Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрі Жеңіс Қасымбек пен Корея Республикасының Сауда, индустрия және энергетика министрі Чжу Чен Хван Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрлігі мен Корея Республикасының Сауда, индустрия және энергетика министрлігі арасындағы бірлескен іс-қимыл жоспарын рәсімдеді. Сондай-ақ, Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрі Жеңіс Қасымбек пен Корея Республикасының Көлік, жер және инфрақұрылым жөніндегі министрі Кан Хо Ин Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрлігі мен Корея Республикасының Көлік, жер және инфрақұрылым жөніндегі министрлігі арасында көлік саласындағы инвестициялық және инновациялық жобаларға қолдау көрсету туралы меморандумға қол қойды.
Іскерлік байланыстар – ілгерілеу кепілі
Бұдан кейін Мемлекет басшысы Корея Республикасының іскер топтар өкілдерімен, яғни «бизнес капитандарымен» кездесті. Бұл кездесуге 20-ға жуық ірі корей компанияларының өкілдері қатысты. Олардың басым көпшілігі әртүрлі, мәселен, энергетика, ауыл шаруашылығы, көліктік логистика, тау-кен өндірісі салалары бойынша Қазақстанда жұмыс істейді.
Елбасы мен іскер топ өкілдері қатысқан жиынды Корея Кәсіпорындары федерациясының төрағасы, Қазақстан-Корея Іскерлік кеңесінің теңтөрағасы Шин Санг Хо ашты. Ол соңғы уақытта дүние жүзі экономикасына қатысты құбылмалы жағдайдың орын алғанын, соның нәтижесінде «белгісіздік үдерісінің» көрініс тапқанын жеткізді. Сондықтан, мұндай кездесулер өте маңызды екеніне, Қазақстан мен Корея Республикасы арасындағы екіжақты әріптестікті одан әрі нығайтуға сеп болатынына сенім білдірді. Бұдан кейін ол Қазақстан Президентіне Корея Республикасына мемлекеттік сапармен келгені үшін ризашылығын білдірді.
Нұрсұлтан Назарбаев өзіне үлкен құрмет көрсеткендері және қонақжайлық танытқандары үшін бизнес өкілдеріне ризашылығын білдірді. «Біз мұны Қазақстанға көрсетілген айрықша құрмет деп білеміз», – деді Елбасы. Сондай-ақ, Қазақстан Президенті Корея Республикасы еліміздің Шығыс Азиядағы негізгі әріптестерінің бірі екенін, тәуелсіздік жылдары осы елден келген инвестицияның жалпы көлемі 9 млрд долларға жеткенін атап өтті. 2015 жылы бірқатар сыртқы факторлар мен объективті себептерге байланысты өзара сауда-саттық көлемі біршама азайғанын айтты. «Осы орайда біздің экономикалық ынтымақтастығымызға тың серпін беру маңызды. Энергетика, ауыл шаруашылығы, машина жасау, құрылыс, қаржы және инвестициялар, көлік-логистика жүйесі өзара іс-қимылдың перспективалы бағыттары болып табылады», – деді Нұрсұлтан Назарбаев.
Қазақстан Президенті атап өткендей, біздің елде оңтүстіккореялық капиталдың үлесі бар 465 бірлескен кәсіпорын жұмыс істеуде, соңғы үш жылдың өзінде жалпы құны 160 млн доллар болатын 14 инвестициялық жоба іске асқан екен. Қазақстан басшысы өзара тиімді ынтымақтастықтың әлеуетін арттыру үшін Қазақстанда жүргізіліп жатқан экономиканы әртараптандыру жөніндегі құрылымдық реформалар мен шараларға тоқталды. «Атап айтқанда, инвестициялық ахуал мен бизнес жүргізу үшін қажет жағдай біртіндеп жақсарып келеді, мемлекеттік индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы іске асырылуда. Басымдығы бар салаларда инвесторларға салық жеңілдіктері жасалуда, шағын және орта бизнеске қолдау көрсететін арнаулы шаралар қабылдануда», – деді Нұрсұлтан Назарбаев бұл орайда.
Сондай-ақ, Қазақстан Президенті республикада салық мөлшерлемелеріне қатысты заңнаманың және жұмыспен қамту саласындағы заңнаманың тұрақтылығына кепілдік берілгеніне назар аударды. «Біздің елдеріміздің азаматтары үшін визасыз режім енгізіліп, тікелей әуе рейстері ашылды», – деді Нұрсұлтан Назарбаев.
Елбасы, сонымен қатар, Қазақстан аумағындағы арнайы экономикалық және индустриялық аймақтарда корей компанияларына өз жобаларын іске асыру үшін орын бөлуге әзір екенін айтып, сол аймақтарды басқару мүкіндігін ұсынды. Бұдан бөлек, Нұрсұлтан Әбішұлы корей компанияларын Қазақстандағы мемлекеттік кәсіпорындарды жаппай жекешелендіру үрдісіне, алдағы «ЭКСПО-2017»: болашақтың энергиясы» халықаралық мамандандырылған көрмесінің жұмысына, «Астана» халықаралық қаржы орталығының қызметіне белсене атсалысуға шақырды. «Біз корей компанияларымен экономиканың барлық секторында ынтымақтастық орнатуға әзірміз. Бүгінгі біздің кездесуіміз елдеріміздің іскер топтарының өзара тиімді ынтымақтастығының жаңа мүмкіндіктері мен перспективаларын анықтап береді деп үміттенемін», – деді Нұрсұлтан Назарбаев.
Мемлекет басшысы сапары аясында Оңтүстік Кореяның Президентімен жүргізілген келіссөздің жемісті болғанын айтып, онда іскерлік ынтымақтастық аясын кеңейтудің жаңа мүмкіндіктері, соның ішінде Қазақстанның көлік инфрақұрылымын дамыту, ЕАЭО нарығына шығу перспективалары талқыланғанын атап өтті. «Біз Еуразиялық экономикалық одақпен арада еркін сауда аймағын құру жөнінде әңгімелестік. Биыл бұл ұйымға төрағалық етіп отырған Қазақстан Оңтүстік Кореяның осы кеңістікке ену жөніндегі ниетін құптайды. Бұл бәрімізге жақсы және біз осы идеяны ілгерілететін боламыз», – деді Қазақстан Президенті.
Елбасы «Енсэй» университетінің құрметті докторы
Кеше сондай-ақ, Қазақстан басшысы Корея Республикасының үздік жоғары оқу орны – «Енсэйде» болды. Онда Нұрсұлтан Назарбаевқа университеттің Құрметті ғылым докторы атағы берілді.
Салтанатты шара аясында сөз алған Қазақстан басшысы елдің жетекші оқу орны болып саналатын университет ұжымы алдында оның қызметінің болашақ көшбасшыларды тәрбиелеуге бағытталғанын және білім беру саласының қарқынды дамуы Оңтүстік Кореяның қол жеткізген жетістігінің басты кепіліне айналып отырғанын атап өтті. «Елдеріңіз соңғы екі буын ауысқан кезең ішінде шет елдердің көмегін тұтынушыдан ірі донорға айнала білді. Сіздер 2025 жылы ғылым мен техника саласындағы бәсекеге қабілеттілік деңгейі жөнінен әлемнің үздік жеті елінің қатарына қосылу міндетін батыл іске асырып келесіздер. Адами ресурстар мен технологияны дамыту соған жетудің кілті болып табылады», – деді Нұрсұлтан Назарбаев.
Қазақстан Президенті Корея Республикасының жаңашыл экономиканы дамыту жөніндегі саясатын жоғары бағалап, біздің еліміз де экономиканы және бүкіл қоғамды жаңғырту жұмыстарын жүргізіп жатқанын айтты. «Реформалар барысында ғылымды қамтитын экономиканы қалыптастыруға және адами әлеует сапасын арттыруға баса ден қойып отырмыз. Біздің басты мақсатымыз – кадрларымыздың бәсекеге қабілеттілігін және білім беру секторының экспорттық әлеуетін арттыру», – деді Мемлекет басшысы.
Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстанның Корея Республикасымен ынтымақтасу ісінде ғылымды қамтитын әрі инновациялық жобаларды жүзеге асыруға айрықша мән беріліп отырғанын атап өтті. «Бұл орайда екі ел университеттерінің, зерттеу институттары мен орталықтарының өзара тығыз іс-қимылы жетекші рөл атқаруға тиіс. Сонымен қатар, біз жастар арасындағы білім алмасу аясын кеңейтуге ниеттіміз. Елдеріміз арасындағы қарым-қатынастың болашағын айқындайтын нақ сол жас ұрпақ болады», – деді Қазақстан Президенті.
Осы орайда, Мемлекет басшысы Кореяның ғылыми қоғамдастығы мен Астанадағы «Назарбаев Университет» арасындағы әріптестікті жолға қою үшін зор перспективалар бар екеніне тоқталды. Сондай-ақ, екі елдің өзара белсенді іс-қимылына, достық сипаттағы әрі өзара сенімге негізделген қарым-қатынасына, күн тәртібіндегі халықаралық және өңірлік өзекті мәселелер жөніндегі ұстанымдары ұқсастығына назар аударды.
Қазақстан Президенті қарқынды дамып келе жатқан сауда-экономикалық ынтымақтастықты екіжақты әріптестіктің маңызды бөлігі ретінде атап өтті және Корея Президенті Пак Кын Хемен кездесу барысында Қазақстан Республикасы мен Оңтүстік Кореяның стратегиялық серіктестігін жаңа сапалы деңгейге көтеру туралы уағдаластыққа қол жеткізілгенін және бұған Қазақстанның көпұлтты халқының ажырамас бөлігіне айналған корей диаспорасының септігін тигізетінін айтты.
Сөзінің соңында Нұрсұлтан Назарбаев «Енсэй» университетінің профессорлық-оқытушылар құрамының жаңа белестерді бағындырып, табысқа жетуіне тілектестік білдірді. Ал университет ректоры Ким Юн Хак Қазақстан Республикасы Президентіне университеттің Құрметті докторы атағын беру «Енсэй» үшін үлкен мәртебе екенін жеткізді. «Мен ректор ретінде білім мен ғылым саласында жетекші жоғары оқу орындарымен өзара байланысты дамыту мәселесіне әрдайым басымдық беремін. Қазақстан – біздің корей компаниялары көп жұмыс атқаратын ел. Олар түрлі салада – ғылымда, медицинада, қоршаған ортаны қорғау салаларында қызмет етеді. «Енсэй» 2003 жылы, ең алдымен, Қарағанды университетімен әріптестік байланыс орната бастады. Осы уақыт аралығында біз Қазақстанның әр түрлі университеттерімен арадағы ынтымақтастығымызды кеңейттік, бұл бағытта әлі де ықпалдастық орната беретін боламыз», – деді Ким Юн Хак.
Бұдан кейін ректор Нұрсұлтан Назарбаевтың ядролық қарудан бас тарту жолындағы бастамаларына жоғары баға бере келе, ел экономикасын өркендетуде ауқымды жұмыстар атқарғанын атап өтті. Сонымен қатар, Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстандағы этномәдени бірлестіктердің дамуына баса мән бергенін айта келе, олардың ішінде этностық корейлердің де бар екеніне назар аударды.
Шара аясында сөз алған университет профессоры Мун Гун Чой да Қазақстан Президентінің ядролық қарудан азат әлем құру жолындағы бастамаларын, мемлекетті дамыту жолындағы күш-жігерін жоғары бағалады. «Қазақстанда корей компаниялары белсенді жұмыс атқаруда. Бұдан бөлек, Нұрсұлтан Назарбаев қазақ жеріндегі этностық корейлер қоғамына да қолдау көрсетуден танған емес. Этносаралық ынтымақтастықтың дұрыс жолға қойылуына байланысты бүгінде Қазақстанда ұлтаралық түсіністік мәселесі берік орныққан. Бір сөзбен айтқанда, Қазақстан Президенті өз елі экономикасының, қоғамының дамуына өлшеусіз үлес қосып келеді», деді – Мун Гун Чой.
«Енсэй» университетін аралау кезінде Мемлекет басшысы сондай-ақ, қазақстандық студенттермен де әңгімелесті.
Қорыта айтқанда, Елбасының Корея Республикасына мемлекеттік сапары табысты аяқталды деп ой түйіндеуге толық негіз бар.
Ләйла ЕДІЛҚЫЗЫ,
«Егемен Қазақстан» –
Сеулден (Корея Республикасы)
Суреттер Президенттің баспасөз
қызметінен алынды
4784 рет оқылды_140_110.webp)
