12 сәу, 2025 сағат 14:57

Ғылым күні: Биылдан бастап ғылымды басқару жүйесі күшейтілді – Саясат Нұрбек


Фото: kostanaytany.kz


Бүгін – ғылым күні. Айтулы датаға орай Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек ғылым саласында қолға алынған бастамаларды атап, сала мамандарын кәсіби мерекесімен құттықтады.


– Бүгін – Қазақстанның ғылым қызметкерлері күні! Бұл күннің 12 сәуірге белгіленуі тегін емес. Дәл осы күні еліміздің ғылымын әлемдік деңгейге көтерген, көрнекті ғалым, академик Қаныш Имантайұлы Сәтбаев дүниеге келген еді. Ол ұлттық ғылымды жүйелі жолға қойып, іргелі зерттеулердің негізін қалады. Ғылым – ел дамуының алтын діңгегі. Сондықтан бұл саланы дамыту – мемлекеттің басым бағыттарының бірі. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев 2022 жылы Ғылым академиясының сессиясында ғылымның экономикалық өсімге әсерін күшейту, оны өндіріс пен технологиямен ұштастыру жөнінде нақты тапсырмалар берді, - деген жазба қалдырды Саясат Нұрбек желідегі парақшасында.


Министрдің айтуынша, бүгінде «Ғылым және технологиялық саясат туралы» жаңа Заңның негізін қалап, 2023 - 2029 жылдарға арналған Жоғары білім мен ғылымды дамыту тұжырымдамасы аясында жүзеге асырылып, ғылым саласында ауқымды өзгерістер болып жатыр.


Биылдан бастап өңірлік ғылымды дамытуға ерекше мән беріледі. Жергілікті атқарушы органдар ғылыми-технологиялық саясатқа тікелей қатыса бастайды.


– Мемлекет жас ғалымдарға жан-жақты қолдау көрсетіп отыр. Олар үшін гранттық қаржыландыру, шетелдік тағылымдамалар, мега-гранттар, ғылыми дәреже үшін қосымша төлемдер, тіпті тұрғын үймен қамтамасыз ету сияқты әлеуметтік қолдау тетіктері іске қосылды. Соңғы 2 жылда жас ғалымдарға 423 пәтер берілді. Жыл сайын 50 «Үздік ғылыми қызметкер» сыйлығы табысталады. Дарынды жас зерттеушілерге тағы 50 арнайы стипендия бөлінеді. Бүгінгі ғылым – тек зерттеу емес, ол – экономиканың қозғаушы күші. Сондықтан біз ғылыми әзірлемелерді коммерцияландыруға ерекше мән беріп отырмыз. Қазіргі уақытта 208 ғылыми жоба іске асырылып жатыр. Оның 25-і экспортқа шықты. Ал 6 жоба – 1 миллиард теңгеден астам сатылымға қол жеткізді. Жалпы алғанда, коммерцияланған жобалардың ел экономикасына қосқан үлесі – 118,4 миллиард теңге. Биылдан бастап өңірлердегі ғылыми басқару жүйесі күшейтілді, - дейді ведомство басшысы.


Сондай-ақ С.Нұрбек қазір өңір әкімдіктері жанынан ғылым жөніндегі кеңестер құрылып, Қарағанды, Солтүстік Қазақстан және Түркістан облыстары өңірлік гранттық бағдарламалар мен ғылыми сессияларға белсенді қатыса бастады. 2024 - 2026 жылдары өңірлерде зерттеушілік артықшылық орталықтарын құру үшін 17 бағдарлама енгізіледі.


- Қадірлі әріптестер! Қазақстан ғылымының алтын қазығын ұстап тұрған ғалымдарға, зерттеушілерге, оқытушыларға шынайы алғысымды білдіремін. Сіздердің ерен еңбектеріңіз – елдің ертеңіне салынған берік негіз, - деп құттықтады Ғылым министрі.


Айта кетейік, 10 сәуірде Президент Қасым-Жомарт Тоқаев ел ғалымдарымен басқосуда Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында ғылымға баса мән берілмегенін еске салды. Сондай-ақ Мемлекет басшысы ғылым саласында жемқорлық фактілерінің көбейіп кеткенін айтты.