Бас прокуратурада еліміздің Бас прокуроры Жақып Асановтың төрағалық етуімен өткен алқа отырысында кәмелетке толмағандардың жыныстық тиіспеушілігіне қарсы құқық бұзушылықтар профилактикасының мәселелері талқыланды. Келелі кеңеске Президент Әкімшілігі басшысының орынбасары, Бала құқықтары жөніндегі уәкіл, Парламент депутаттары, орталық мемлекеттік органдардың басшылары, БҰҰ Балалар қорының (ЮНИСЕФ) Қазақстандағы өкілдері, сондай-ақ үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері қатысқан болатын.
Отырыста балалардың жыныстық тиіспеушілігіне қарсы қылмыстардың алдын алу және олардың деңгейін төмендету бойынша шаралар қабылдауға, сексуалдық зорлық-зомбылықтан зардап шеккен балаларды анықтауға және оларға көмек көрсетуге, сонымен қатар, тұрғындардың хабардарлық деңгейін арттыруға бағытталған іс-шаралар жоспарының жобасы таныстырылып, талқыға салынды. Жасөспірімдерге қатысты құқық бұзушылық соңғы кездері ғаламдық проблемаға айналып, онымен бүкіл адамзат күресіп жатқанын атап өткен Ж.Асанов: «Мұндай зорлық-зомбылықты бастан өткерген балалар өмір бойы қиналып, зардап шегетіні белгілі. Ондай әрбір оқиға – бұл отбасы үшін және бүкіл қоғам үшін трагедия әрі бала жүрегінде айықпас жара болып қалады. Сондықтан да «Прокуратура туралы» Заңның 25-2-бабына сай, арнайы Үндеу жариялауды жөн көрдік. Онда жұртшылықты, ата-аналарды, педагогтарды мейлінше сақ болуға, балаларды қараусыз қалдырмауға, оларға абай болуды үйретуге, қауіпті және белгісіз жағдайларда өзін ұстаудың қарапайым қағидаларын үйретуге шақырады» деді.
Ал алқа кеңесінде аталған мәселе төңірегінде арнайы баяндама жасаған Бас прокурордың орынбасары Андрей Кравченко елімізде ағымдағы жылы 183 бала зорлық көрсетушілердің құрбанына айналғанына тоқталды. «Бұл өткен жылмен салыстырғанда 37 пайыз төмен десек те, жағдай санды деректермен бағалауға келмейтіні белгілі. Өйткені, Бас прокурор тоқталып өткендей, әрбір оқиға – әрбір отбасы және бүкіл қоғам үшін үлкен трагедия, бала өмірінде орны толмас өкініш екені анық», – деді ол.
Сонымен қатар, А.Кравченко жасөспірімдерді түрлі қауіп-қатерден сақтандыру мен зорлық-зомбылықтан құтқару мақсатында әлеуметтік желілерге қатаң бақылау жүргізу қажеттігін ескертті. Сол сияқты, кәмелет жасына толмаған балалардың түрлі ағымдағы сайттар арқылы да жаттың жетегінде кетіп, опық жеп қалуы мүмкін екендігін жоққа шығармайтынын айтты. Одан бөлек ел аумағындағы тиісті ведомстволар арқылы қоғамдық орындар мен мектеп, балабақша, білім ордаларында ел-жұртқа жаппай түсіндіру жұмыстарын жүргізетін уақыт келгендігін де жеткізді. Бұл ретте бүлдіршіндерімізді қиянаттан қорғауға бағытталған осындай үгіт, насихат жұмыстарына Бас прокурордың өзі белсенді қатысып, барлық істің басы-қасында жүруге дайын екендігін білдірді.
Сондай-ақ, алқада сөз алған депутат, Қазақстандағы Бала құқықтары жөніндегі уәкіл Зағипа Балиева да бұл бағыт бойынша атқарылып жатқан елеулі жұмыстар жөнінде баяндама жасады. Оның айтуынша, алдағы күндері телеарна арқылы айына бір рет республика көлемінде «Сынып сағаты» жобасы іске қосылмақ. Бұл жобаға елдегі барлық мектептер мен ата-аналар және еріктілер қауымы белсенді қатысып, балалар құқының қорғалуы мен оларға көрсетілетін қамқорлықтар, мемлекет тарапынан көрсетілетін жеңілдіктер, құқықтық кеңестер туралы айтылып, талқыланатын болады. Соның арқасында адамдар қоғамдағы әртүрлі жайтқа салғырт қарауды қояды деген сенімнің бар екені айтылды. Сол сияқты, жақын күндері Зағипа Яхияқызымен тікелей тілдестіретін жедел телефон желісінің қызметке кірісетіндігі де осы жиында белгілі болды. Онда қандай да бір жағдайға ұшырап, шұғыл көмек қажет еткен кез-келген жасөспірім немесе ата-ана тәуліктің кез-келген уақытында қоңырау шалу арқылы тиісті көмегін алатын болады. «Сондықтан да, тығырыққа тірелген сәтте, дереу қол ұшын созатын осы жедел желінің тиімді қызмет көрсетуіне елдегі барлық ведомстволарды атсалысуға шақырамын», – деді З.Балиева.
Жиын қорытындысы бойынша бұл тақырыпты орталық мемлекеттік органдармен және қоғам болып талқылау жөнінде шешім шығарылды.
Нұрлыбек ДОСЫБАЙ,
«Егемен Қазақстан»