Бүгінгі таңда сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат бірінші кезекте сыбайлас
жемқорлықтың алдын алуға, оның ішінде парасатты корпоративтік секторды құруға
бағытталған.
Нарықтық экономика жағдайында бизнес пен кәсіпкерлікті дамыту азаматтардың
әл-ауқатын арттырудың аса маңызды шарты болып табылады және осы мақсатта
мемлекет корпоративтік секторда парасаттылық пен адалдық жүйесін енгізу бойынша
жоспарлы саясат жүргізуде.
Қазақстан Республикасының қолданыстағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы
заңнамасына сәйкес квазимемлекеттік сектор субъектілері сыбайлас жемқорлыққа
қарсы Комплаенс-қызметтердің функцияларын орындайтын құрылымдық бөлімшелерді
анықтауы тиіс, ал жеке бизнес үшін бұл норма ұсынымдық сипатқа ие.
Комплаенс-қызметтердің негізгі міндеті тиісті ұйымның және оның
қызметкерлерінің Қазақстан Республикасының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл
туралы заңнамасын сақтауын қамтамасыз ету болып табылады.
Сонымен қатар, бұл ұйымның "қорғаушы – кеңесшісінің" көп
функциялы ұстанымы екенін атап өткен жөн. Ол қағидалардың сақталуын талдайды,
тәуекелдерді анықтайды, тәуелсіз тұлға бола отырып және тікелей бірінші басшыға
немесе Директорлар кеңесіне бағына отырып, олардың ұйымның операциялық
қызметіне және қаржылық жағдайына әсер ету ықтималдығын азайтады.
Оның компаниядағы мәртебесі өте жоғары, өйткені комплаенс-офицер әрбір
үдерістің стандарттарға және өзге де реттеуші талаптарға сәйкестігін заттық
тексереді, халықаралық контексті ескереді, қызметкерлерді қабылданған
саясаткерлер туралы хабардар етеді, қабылданған қағидаларды бұзбай қызметті
қалай жүргізу керектігін айтады, сондай-ақ бұзушылықтар үшін жауапкершілік
туралы хабарлайды, ұйымдастыру қағидаларының, корпоративтік мәдениет постулаттарының
және бизнесті жүргізудің этикалық нормаларының сақталуын қадағалайды.
Комплаенс қызметі барлық процестердің ортасында және оның қызметкерлері
ұйымның барлық бөлімшелерімен өзара әрекеттеседі. Ол құрылымдық бөлімшелердің
әдеттегі функционалынан тыс «соқыр аймақтардың» пайда болуына жол бермейді.
Комплаенс институты Сыбайлас жемқорлыққа қарсы алдын алу шараларының тиімді
құралдарының бірі болып табылатынын атап өткен жөн.
АҚШ Бас прокурорының бұрынғы орынбасары Пол МакНалти айтқандай, «сақталмаудың
бағасы өте жоғары, егер сіз Комплаенс қымбат деп ойласаңыз, сәйкес келмеуге
тырысыңыз».
Осыған байланысты, сондай-ақ озық халықаралық тәжірибені қолдану мақсатында
Алматы облысының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет департаменті ағымдағы жылдың
басынан бастап Алматы облысының 200-ден астам ұйымында сыбайлас жемқорлыққа
қарсы Комплаенс лауазымдарын енгізді.
Комплаенс институт халықаралық тәжірибеге кеңінен енгізілді және өзінің
маңыздылығы мен тиімділігін көрсетті, өйткені нормалар мен заңнама талаптарын
бұзуға жол бермеу компанияларға салдарын түзетуден гөрі арзанға түседі.
Е.А. Мақажанов,
Қазақстан
Республикасы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің (Сыбайлас
жемқорлыққа қарсы қызмет) Алматы облысы бойынша департаменті басшысы
648 рет оқылды
