Елдің экономикалық тәуелсіздігін көрсететін басты белгілердің бірі – төл валютасы. Бұл бұлжымайтын қағида деуге болады. Тәуелсіздіктің ширек ғасырлық тойының қарсаңында елордада төл теңгеміз айналымға енгізілген күннің мән-мағынасын ашып, ұлттық валютамызды ұлықтаған алқалы жиын өтті.
«Қазақстан Тәуелсіздігіне 25 жыл: ұлттық валюта» деген тақырыппен өткен конференцияға Мемлекеттік хатшы Гүлшара Әбдіқалықова, Ұлттық банк төрағасы Данияр Ақышев, Парламент депутаттары, теңгенің дүниеге келуіне атсалысқан белгілі экономист ғалымдар, қаржыгерлер қатысты. Жиын басында сөз алған Мемлекеттік хатшы Гүлшара Әбдіқалықова теңгенің ел тағдырында алатын маңызды орны туралы баяндады.
– Мемлекеттік туымыз, Әнұранымыз, Елтаңбамызбен қатар, Тәуелсіздіктің ең басты белгілерінің бірі – мемлекеттің төл валютасының болуы. 1993 жылы 15 қарашада Қазақстанның өз валютасы – теңге айналымға енгізіліп, үлкен тарихи қадам жасалды. Ол экономика тоқырап, өндірістер жабылған, тіпті қарапайым адамдардың жалақысына дейін сыртқы факторларға тәуелді болған аса күрделі кезең еді.
Елбасы Н.Назарбаевтың сындарлы саясатының арқасында еліміз уақыт сынынан сүрінбей өтті. Ал төл теңгеміз тәуелсіздіктің айшықты символдарының біріне айналды. Халықтың көңіліне сенім ұялатып, болашаққа нық қадам басуына жол ашты. Әлемдік дағдарысқа лайықты төтеп беріп, мызғымас қуатын дәлелдеді,– деді Мемлекеттік хатшы.
Гүлшара Әбдіқалықова «Елбасы Н.Назарбаевтың жалпыұлттық бірлік пен келісім үлгісі Қазақстанның жарқын жетістіктерінің шешуші факторы екенін, сондай-ақ, оған Қазақстан халқы Ассамблеясы да ықпал еткенін жеткізді. Мемлекеттік хатшы атап өткендей, бүгінде теңге экономикамыздың тірегіне, берекелі де мерекелі тіршілігіміздің күретамырына айналған. Ол алдағы уақытта да Қазақстанның жарқын жеңістері мен толағай табыстарының тұғыры бола беретініне сенім зор.
Осы конференцияда Ұлттық банк төрағасы Данияр Ақышев Тәуелсіздіктің 25 жылдығына арналған 10 мыңдық кәдесыйлық банкнотты және монетаны жұрт назарына ұсынды.
– Елбасы ұсынған «Мәңгілік Ел» идеясының мызғымас негіздерінің бірі – ұлттық бірлік, бейбітшілік және келісім. Баршамыздың Отанымыз бір, тағдырымыз бір. Бүгін сіздердің назарларыңызға ұсынатын естелік монетаға осы идея негіз болды. Тәуелсіздік тарихы – Мемлекет басшысының тарихымен тығыз байланысты. Сол себепті, Ұлттық банк Тәуелсіздіктің 25 жылдығына арналған, еліміздің дамуына Президенттің қосқан үлесін бейнелейтін мерейтойлық банкнотты назарларыңызға ұсынады,– деді Данияр Ақышев.
Банкнотты таныстыру салтанатында айтылғандай, он мыңдық купюрада сақтар дәуірінен бүгінгі күнге дейінгі тарих жинақталған. Қазақстанның картасы ел халқының ортақ үйі ретінде көрсетілген. Қазақ елі монументіндегі Самұрық құс өткен күн мен бүгіннің сабақтастығын бейнелейді. Мерейтойлық купюра Президентіміздің ел дамуына сіңірген ерен еңбегінің көрінісін бейнелеуге бағытталған.
5 мың номиналдағы монетаға тоқталар болсақ, ол 925 сынамалы күмістен жасалыпты. Беткі жағында Қазақ елі монументі, ұлттық киімдегі әр түрлі ұлт өкілдері бейнеленген. Күн шапақтарының көрінісімен көмкерілген монетаның салмағы 777,5 грамға тең.
Данияр Ақышев айтқандай, Ұлттық банк кәдесыйлық банкнот пен монетаны Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті күні – 1 желтоқсанда жарыққа шығарады. Осылайша, Тәуелсіздік тойының қарсаңында халқымыз үшін үлкен сый жасалмақ.
Қазақстан қаржыгерлері қауымдастығы кеңесінің төрағасы Мағжан Әуезовтің пікірінше, жаңа банкнот пен монета халық үшін айрықша бағалы зат болады.
– Ұлттық валютамыздың айналымға енуі – Қазақстанның тарихындағы айрықша оқиғалардың бірі. 1993 жылдың қараша айында Қазақстан Президентінің «Қазақстан Республикасының Ұлттық валютасын енгізу туралы» Жарлығы шыққан болатын. Содан бергі аралықта мемлекетіміздің экономикалық құрылымы қалыптасты. Ал Тәуелсіздік күнінің қарсаңында Ұлттық банктің Мемлекет басшысы бейнеленген купюра мен монетаны таныстырғаны өте орынды қадам деп ойлаймын. Купюраға Елбасының суреті бейнеленуі Қазақстанның тәуелсіз ел ретінде қалыптасуындағы Президенттің айрықша рөлін білдіреді. Бұл купюра үлкен құндылыққа айналады, оны адамдар бағалы дүние ретінде сақтайды деп сенемін, – деді Мағжан Әуезов.
Философия ғылымдарының докторы, академик Ғарифолла Есім Ұлттық банк таныстырған жаңа банкнотты сонау 1993 жылы шыққан алғашқы 1 теңгелікпен салыстырды. Ғалымның пайымына салсақ, теңгеде әл-Фарабиден бастап, Нұрсұлтан Назарбаевқа дейінгі аралықтағы еліміздің тарихы көрініс тауып отыр.
– Бір теңгелік банкнотқа әл-Фараби бейнеленген еді. Міне, сол оқиғаға да 20 жылдан астам уақыт өтіпті. Бүгін Данияр Ақышев мырза 10 мың теңгелікте Елбасы бейнеленгенін айтты. Демек, теңге арқылы әл-Фарабиден бастап, Нұрсұлтан Назарбаевқа дейінгі тарих көрініс тауып отыр. Төл теңгеміздің төрге озған күні құтты болсын! Теңгеміз теңселе бермей, тұғырлы болсын! – деді Ғ.Есім.
Осы жиында айтылғандай, теңгені жасау, айналымға енгізу өте күрделі жағдайда жүргізілген. Ол кезеңде мамандардың тәжірибесі аз, ресурс жеткіліксіз, біліктілік төмен еді, ондаған жылдар бойы қалыптасқан экономикалық қатынастар күйреген уақыт болатын. Теңгені дүниеге әкелу жұмыстарын Қазақстан Республикасының Президенті тікелей қадағалап, атсалысты.
Конференцияда есімі елге белгілі мемлекет және қоғам қайраткерлері, экономист ғалымдар сөз сөйлеп, төл валютамыз еліміздің қаржылық тәуелсіздігінің символы екенін айрықша атап өтті. Олар өзінің ұлттық ақшасы бар ел ғана дамудың жаңа кезеңіне аяқ басып, нарықтық экономиканың құрылымын қалыптастыра алатынын тілге тиек етті.
Арнұр АСҚАР,
«Егемен Қазақстан»
Суреттерді түсірген
Ерлан ОМАРОВ,
«Егемен Қазақстан»
Барша қазақстандыққа тамаша сый
«Нұр Отан» партиясы Төрағасының бірінші орынбасары Мұхтар Құл-Мұхаммедтің үндеуі
Ұлттық банкноттарда сол елдің негізін қалаған дара тұлғалардың, тұңғыш президенттер мен көрнекті мемлекет қайраткерлерінің бейнеленуі әлемдік тәжірибеде кеңінен таралған үрдіс. Әсіресе, бұл мемлекеттердің қалыптасуы мен даму тарихында маңызды рөл атқарған басшыларға ерекше қатысты. Әлем тарихында бұған мысал болатын деректер өте көп.
Мәселен, АҚШ долларында осы елдің тұңғыш президенті Джордж Вашингтонмен бірге сол мемлекетті басқарған Авраам Линкольн, Томас Джефферсон, Эндрю Джексон және Улисс Гранттың портреттері бейнеленген. Сондай-ақ, өткен жылы Сингапур Республикасының тұңғыш премьер-министрі, ұлы реформатор Ли Куан Юдың бейнесімен жаңа Сингапур доллары жарыққа шықты. Бір ай бұрын ғана Ұлыбританияның көрнекті премьер-министрі Уинстон Черчилльдің портретімен жаңа ағылшын фунт стерлингі айналымға енді. Сол сияқты түрік лирасында Түркияның тұңғыш президенті Мұстафа Кемал Ататүрік бейнеленсе, Оңтүстік Африка Республикасының банкнотында аты аңызға айналған қайраткер Нельсон Манделаның суреті басылған. Израиль шекелінде де сол елдің тұңғыш президенті Хаим Вейцман мен бірінші премьер-министрі Давид Бен-Гурионнан бастап мемлекеттің ХХ ғасырда өмір сүрген көптеген басшылары бейнеленген. Ал Мексика песосында қазіргі заманғы Мексиканың негізін қалаушы тұлға Дон Бенито Хуарестің портреті басылған. Жалпы, мұндай дәстүр Куба, Үндістан, Малайзия, Чехия, Чили, Канада сияқты елдердің де тәжірибесінде бар.
Сондықтан Қазақстан Тәуелсіздігінің 25 жылдығында біздің де осынау бүкіләлемдік трендке қосылуымызды заңдылық деп санаймын.
Мен Ұлттық банктің Елбасы портретін жаңа қазақстандық банкнотқа бейнелеу туралы шешімін толығымен қолдаймын. Себебі, біріншіден, Нұрсұлтан Назарбаев ешқандай әсірелеусіз тәуелсіз Қазақстанның негізін қалаған, мемлекет қалыптастырушы тұлға болып табылады. Екіншіден, ол – республикамыздың Тұңғыш Президенті. Үшіншіден, бүкіл халық қадірлеген Елбасы. Төртіншіден, ұлттық валютамызды айналымға енгізіп, оған тарихи «теңге» деген атау берген де Нұрсұлтан Әбішұлының өзі болатын.
Тәуелсіздік кезіндегі қол жеткізген барлық жетістіктеріміз бен бағындырған биіктеріміз Президентіміздің есімімен тығыз байланысты. Ширек ғасырда Мемлекет басшысы әлемдік аренада қуатты, беделді әрі қарқынды дамып келе жатқан Қазақстанның жарқын символына айналды және Қазақстанның даму жолын көптеген елдер үлгі-өнеге ретінде қабылдады.
Сол себепті, еліміздің 25 жылдық торқалы тойы қарсаңында мемлекетіміздің Тұңғыш Президенті бейнеленген ұлттық валютаның жарыққа шығуын барша қазақстандықтарға жасалған тамаша сый деп есептеймін. Халқымыздың Елбасының елімізге сіңірген ұлы еңбегіне лайықты құрмет көрсетіп, жаңа бірегей банкнотқа қадірлей қарайтынына сенемін.
Ертеңгі күнге ұмтылысымыздың нышаны
Қазақстан халқы Ассамблеясының Тәуелсіздіктің 25 жылдығына арналған 10 мыңдық кәдесыйлық банкноттың шығарылуына орай ел азаматтарына үндеуі
Құрметті отандастар!
Бүгін біз Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығы қарсаңында бәріміз де ерекше оқиғаның куәгерлері болдық.
Ұлттық банк ел Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған бірегей мерейтойлық банкнот пен монеталар шығарды.
Ұлттық валюта – Тәуелсіздіктің ажырағысыз атрибуттарының бірі. Сондықтан барлық мемлекеттерде ұлттық валюталардың дизайны елдің мәдени және тарихи дәстүрлері мен құндылықтарының жүйесін, оның жетістіктері мен тарихының мерейлі сәттерін бейнелейді.
Тәуелсіздіктің 25 жылдығы – Ұлы Дала елінің біртұтас халқы Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың басшылығымен қол жеткізген жетістіктерінің тарихи қорытындысы.
Мерейтойлық банкнотта Мемлекет басшысының бейнеленуі халықтың тұрақты және өркендеген Қазақстанды, Болашағы біртұтас ел құрудағы Елбасының айрықша рөліне деген ерекше құрметін көрсетеді.
Біз ұлттық валюта күні бірегей банкноттың шығарылуын Қазақстан халқының жалпыазаматтық құндылықтары негізінде бірлікке қарай кезекті қадам жасауымыз, тұрақтылық пен өркендеуге қарай ұмтылысымыздың символы екеніне сенімдіміз.
Мерекелеріңізбен, құрметті отандастар!
Ұлттық валюта күні құтты болсын!
Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің
25 жылдық мерейтойы құтты болсын!
Ел тарихындағы елеулі оқиға
«Атамекен» ұлттық кәсіпкерлер палатасының Тәуелсіздіктің 25 жылдығына арналған 10 мыңдық кәдесыйлық банкноттың шығарылуына орай үндеуі
Ұлттық валюта ел экономикасының жаһандық нарық жүйесіндегі субъектілігін көрсететін Тәуелсіздіктің ерекше нышаны болып табылады.
Елдің төл валютасы экономикалық саясаттың тәуелсіздігін, тұрақтылығын және бүкіл банк жүйесінің қорғанысын қамтамасыз етеді.
Ұлттық валюта күні Мемлекет басшысы бейнеленген жаңа кәдесыйлық банкноттың тұсауы кесілуі – еліміз тарихындағы айтулы оқиға.
Тәуелсіздіктің 25 жылдық мерейтойлы шағында бұл – Қазақстан халқының Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың ерен еңбегін шынайы бағалағандығының көрінісі.
Қазақстанның Елбасының бүкілхалықтық көшбасшылығымен толағай табыстарға жетуі бүгінде бүкіл әлемдік қоғамдастық үшін үлгі болып отыр.
Еліміздегі табысты реформалар экономикалық өсімнің аса маңызды драйвері – белсенді бизнес-қоғамдастық қалыптастырып үлгерді.
Ел кәсіпкерлері тәуелсіз Қазақстан Республикасының әрі қарай да өсіп-өркендеп, үлкен табыстарға жете беруі жолында жаңа серпінді жобаларды сенімді түрде жүзеге асыра беретін болады!
Елбасы еңбегіне берілген баға
Қазақстан қаржыгерлері қауымдастығының Тәуелсіздіктің 25 жылдығына арналған
10 мыңдық банкноттың шығарылуына орай үндеуі
Тәуелсіздіктің 25 жылы ішінде Қазақстанда еліміздегі айтулы оқиғаларға орай Ұлттық банк тарапынан мерейтойлы банкнот шығарудың бірегей дәстүрі қалыптасты.
Тәуелсіздіктің мерейтойлы жылында ел Президенті бейнеленген кәдесыйлық банкнот шығарылуы Н.Ә.Назарбаевтың бүкілхалықтық көшбасшылық маңызын атап көрсететін жарқын меже болып табылады.
Бұл – Қазақстан халқын өсіп-өркендеу жолында мақсаткерлікпен жұмылдыра білген Елбасы басшылығындағы Қазақстанның ерекше даму жолын көрсететін Тәуелсіздіктің 25 жылдығындағы теңдессіз оқиға!
Мемлекет басшысының реформаларының арқасында Қазақстанның қаржы жүйесі өңірде жетекші орынға ие және алдыңғы қатарлы әлемдік стандарттарға жауап береді.
Еліміздің Тәуелсіздік жылдарындағы табыстары мен жетістіктері – өсіп-өркендеу жолында Қазақстан халқын жұдырықтай жұмылдыра білген біздің Президентіміздің ерекше еңбегі.
3935 рет оқылды_140_110.webp)
