Коллаж: kaz.orda.kz
Қазақстан үшін стратегиялық басымдықтардың бірі – тәуелсіздіктің бүкіл кезеңінде өзінің теңгерімді және прагматикалық сипатымен ерекшеленетін сыртқы саясат. Міне, мемлекет ұлттық мүддені қорғап, стратегиялық мәселелерді шешеді. Осы орайда Ult.kz тілшісі Қазақстанның сыртқы саясатын сараптап көрді.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев жыл басында «Егемен Қазақстан» газетіне берген сұхбатында атап өткендей: «Біздің басымдықтарымыз өзгеріссіз – еліміздің егемендігі мен аумақтық тұтастығына мызғымастығын қамтамасыз ету, Қазақстан азаматтарының құқықтары мен мүдделерін қорғау, тұрақты экономикалық өсу үшін қолайлы сыртқы жағдайлар жасау». Қазіргі геосаяси жағдайда Қазақстанға барлық шетелдік әріптестермен, әсіресе көршілерімен өзара тиімді ынтымақтастықты дамыту қажет. Ал Қазақстанға ең жақындары – Ресей мен Қытай.
Ресей Қазақстанның басты стратегиялық серіктесі және одақтасы болып табылады. Өткен онжылдықтар біздің елдерімізге мемлекетаралық қатынастардың әсерлі архитектурасын құруға мүмкіндік берді. Бұл қатынастардың негізін 300-ден астам келісім-шарттар мен келісімдер құрайды. Жоғары деңгейдегі саяси диалог қарқынды дамып келеді. Қазақстан мен Ресей көпжақты құрылымдар аясында өзара іс-қимыл жасап, аймақтық тұрақтылық пен халықаралық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелерін шешеді. Экономикалық әріптестікке келетін болсақ, екі ел арасындағы тауар айналымы 2023 жылдың 10 айында 21,4 млрд долларды құрады. Бұл таңғаларлық емес, өйткені елдерді әлемдегі ең ұзын үздіксіз құрлық шекарасы байланыстырады.
Бүгінде Қазақстан мен Қытай арасындағы қарым-қатынас достық, тату көршілік және ұзақ мерзімді стратегиялық әріптестік рухында белсенді дамып келеді. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев пен Қытай Халық Республикасының Төрағасы Си Цзиньпин Қазақстан мен Қытай арасындағы ынтымақтастықтың «алтын отыз жылдығын» бастады. Оған айқын дәлел – Қазақстан басшысының өткен жылы Қытайға жасаған екі сапары.
Қытай мен Қазақстан арасындағы өзара тауар айналымы бұрын-соңды болмаған өсім көрсетуде – 2023 жылдың 10 айының қорытындысы бойынша ол 24,3 миллиард долларға жетіп, жаңа рекорд орнатты. Қытай дәстүрлі түрде Қазақстан экономикасына ірі инвесторлардың бірі болып табылады. Қазақстан қазірдің өзінде Қытайдан 24 миллиард доллар инвестиция жинады. Қытаймен ортақ шекара, Қазақстанның Шығыс пен Батыс арасындағы тиімді географиялық жағдайы – осының барлығы мемлекет үшін Қытай тауарларының әртүрлі бағыттағы транзиттік транзиті үшін кең перспективалар ашады.
Бейжіңде өткен «Бір белдеу, бір жол» Үшінші жоғары деңгейлі форумына қатысу барысында Қазақстан мен Қытай Транскаспий халықаралық көлік бағытын бірлесіп дамыту туралы келісімге, сондай-ақ «Бір белдеу, бір жол» халықаралық көлік бағытын бірлесіп салу туралы меморандумға сияқты маңызды келісімдерге қол қойды. Аягөз-Тачең темір жолы. Бұл қадамдар республиканың көлік-логистика саласының дамуына қосымша серпін береді.
Қазақстан мен Қытай арасындағы визасыз режимнің күшіне енуі өте маңызды – қазақстандықтар енді бұл елге еркін келуге құқылы. Қазір Қытай жоғары дамыған мемлекет, оның ішінде жоғары технология саласы. Мұны бүкіл әлем мойындайды. Сондықтан да Қазақстан үшін шығыстағы көршімен ынтымақтасу және осындай достық қарым-қатынас пен өзара сенімнің барлық артықшылықтарын тиімді пайдалану принципті маңызды.
Былтыр Қазақстан үшін өте қарқынды жыл болды. Қазақстан бүгінде әлемнің барлық негізгі мемлекеттерімен тең жағдайда диалог жүргізуде. Өткен сыртқы саяси оқиғаларды бағалау көпвекторлы бейтарап мемлекет мәртебесін нығайтуға бағытталған стратегияның сәттілігін көрсетеді. Мұны Франция Президенттері Эммануэль Макрон, Түркия президенттері Режеп Тайып Ердоған, Ресей Владимир Путин, АҚШ Мемлекеттік хатшысы Антони Блинкеннің Астанаға жасаған сапарлары, сондай-ақ Қасым-Жомарт Тоқаевтың көптеген шетелдік сапарлары мен АҚШ Президенті Джомен кездесулері айқын көрсетеді. Байден, Қытай басшысы Си Цзиньпин және Сауд Арабиясының мұрагер ханзадасы Мұхаммед бен Салман, Германия канцлері Олаф Шольц.
Осы кездесулердің әрқайсысының Қазақстан үшін пайдасы – ірі инфрақұрылымдық және әлеуметтік жобаларды жүзеге асыру үшін миллиардтаған доллар инвестициясы бар шетелдік компаниялардың келуі. Президент Тоқаевтың Mercedes-Benz Group, Siemens Energy, CRRC Corporation Limited, CITIC Group және Amazon өкілдерімен кездесулері республиканың шетелдік инвесторлар үшін тартымдылығын растады. Осының барлығы Қазақстанға геосаяси турбуленттілік дәуірінде тұрақтылықтың экономикалық және саяси кепілдіктерін береді.
588 рет оқылды
