Кеше Астанада XI инновациялық конгресс өтті. Инвестициялар және даму министрлігінің қолдауымен «Технологиялық даму жөніндегі ұлттық агенттік» АҚ ұйымдастырған жиынға халықаралық және қазақстандық сарапшылар, Үкімет пен жергілікті атқарушы билік өкілдері, ұлттық холдингтер мен компаниялардың басшылары, ғылыми зерттеу және даму институттарының қызметкерлері қатысты. Биылғы жиын Қазақстан үшін маңызды төрт бағытқа – энергетика, жаңа материалдар, ақпараттық және коммуникациялық технологиялар, агроөнеркәсіптік кешендегі тереңдетіп қайта өңдеуге көңіл бөлген.
«МҮИИДБ екінші бесжылдығындағы инновациялардың рөлі» тақырыбындағы пленарлық отырысты ашқан Білім және ғылым министрі Ерлан Сағадиев егемендік алғанына енді ғана ширек ғасыр толған еліміз үшін халықаралық тәжірибе алмасудың маңызы зор екенін баса жеткізді. «Елбасының тапсырмасы бойынша, екі стратегиялық инновациялық кластер Алматы мен Астана қалаларында жұмыс істейді. Біз ЭКСПО-2017 көрмесінен кейін еліміз инновациялық даму жағынан алға жылжиды деп үміттенеміз. Халықаралық нарықта өзгелермен бәсекелес болу үшін жаңа білім мен технологиялар қажет екенін жете түсінеміз. Сондықтан халықаралық әріптестік пен тәжірибе алмасудың маңызы зор екенін айтқым келеді», деді министр.
Басқосуда «Бәйтерек» ұлттық басқарушы холдингі» АҚ басқарма төрағасы Ерболат Досаевтың баяндамасы тыңдалды. «Бүгінде ел кәсіпорындарының инвестициялық мақсаттарына бағытталған әрбір бесінші теңге холдинг қаржысы болып табылады. Осы ретте Технологиялық даму жөніндегі ұлттық агенттікке еңбек өнімділігін арттыру мен жаңа технологиялар трансферті бойынша маңызды рөл жүктеліп отыр. Агенттік алдына қазіргі кезде технологиялық кәсіпкерлікті дамыту секілді маңызды міндет қойылды. Өткен жылдардағы оның қызметі бойынша шағын қорытынды жасайтын болсақ, 12,2 миллиард теңгеге 328 грантқа қолдау жасалды. Жұмыс нәтижесінде грант алушылар мыңға жуық жаңа тұрақты жұмыс орындарын құрды. 80 миллиард теңгеге тарта өнім шығарылды және 4 миллиард теңгенің салығы төленді. Демек, біз айтып отырған 12,2 миллиард теңге базалық инвестициялар өзін ақтады», деген Е. Досаев кейбір жобалардың нәтижелері жоспардағыдай болмағанын да жасырмады. «Біз холдинг ішінде өзіміздің тұжырымдамалық қадамдарымызды біршама өзгертудеміз. Осы орайда, инновациялық дамуға қолдауды қалай жасаудың мән-жайына ерекше назар аударылып отыр. Бүгінде холдинг пен агенттік бірлесіп, қызметіміздің жаңа бағыттарын дамытуды қалыптастырумен айналысуда», деп түйіндеді ол сөзін.
Конгресте Астана қаласының әкімі Әсет Исекешев баяндама жасап, инновацияларды дамытуға арналған үкіметтік бағдарламадан бөлек, елорданың өз бағдарламасы бар екенін айтты. «Солардың бірін біз «Даму» қорымен бірлесіп іске асырып келеміз. Сондай-ақ, жергілікті бюджеттің есебінен қаржыландырылатын жобалар бар, стартап жобаларға да қолдау жасап отырамыз. Өткен аптада Назарбаев университетімен бірге стартап сессия өткіздік. Жыл соңына дейін үздік инновациялық компанияларға 30 миллион теңге бөлінеді», деді Ә.Исекешев. Астана әкімінің сөзіне қарағанда, 30 қараша күні «Астана Smart city» атты халықаралық форум ұйымдастырылады. Сол жерде елордалық алғашқы жобалар жарияланбақ.
Жиында Ақпарат және коммуникациялар министрі Дәурен Абаев еліміздің қазіргі инновациялық даму деңгейі жайында әңгімеледі. «Бүгінде инновациялық дамудың қарқыны көп жағдайда цифрлы желілердің инфрақұрылымына байланысты. Ол жағынан Қазақстан біраз жетістіктерге жетті. Мәселен, ұялы байланыс абоненттерінің саны жағынан бесінші орынға көтерілсек, ғаламторды пайдалану бойынша әлем елдері ішінде 61-орынға шықтық. Ал спутниктік байланыс барлық аумақты қамтиды. Өткен жылы Қазақстан озық ақпараттық технологияларды дамыту бағытында ТМД елдерін артқа тастап, 40-орынға көтерілді. «Электронды үкіметті» ілгерілетуде үздік отыздыққа кіреміз. Алайда, уақыт бір жерде тұрмайды. Сондықтан біздің министрлік «Цифрлы Қазақстан» атты жаңа бағдарламаны даярлауда. Оның ішінде ел экономикасын «инновациялық рельске» қою мәселесі де бар», деді Д.Абаев. Оның сөзіне қарағанда, жаңа бағдарламада шалғай ауылдарды ғаламтормен қамту шаралары да қарастырылған. Бұдан бөлек, бағдарлама аясында тың инновациялық жобалар қолға алынады. Бүгінде инновациялық экономиканы дамыту елдің бәсекеге қабілеттілігін, азаматтардың өмір сапасын арттырудың маңызды факторына айналған. Осы тұрғыда елімізде «Қазақстан-2050» Стратегиясы мен «100 нақты қадам» Ұлт жоспары аясында ғылыми-техникалық және инновациялық жүйелерді нығайтуға жол салатын іргелі бастамалар жүзеге асуда.
Инновациялық конгресс жұмысы «Маңызды технологияларды дамытудың халықаралық тәжірибесі» және «Болашақ энергиясы» ЭКСПО-2017 тұжырымдамасы аясында «таза технологияларды» дамыту» тақырыбындағы панельдік сессиямен және кәсіпкерлерге арналған шеберлік сыныбымен жалғасты. Спикерлер арасында Нобель сыйлығының лауреаты Рае Квон Чунг, Израильдің «L.N. Innovative Technologies» көшбасшы бизнес-инкубаторының негізін қалаушы Клара Орен, «Japan Technology Group» компаниясының басшысы Митсу Ямомото, Қазақстандағы «Конрад Аденауэр» қоры өкілдігінің директоры Томас Хельм, USAID климат өзгерісін тоқтатуға бағытталған қазақстандық бағдарламаның басшысы Алексей Санковский бар.
Алқалы басқосу аясында 26 инновациялық жобаның көрмесі ұйымдастырылды. Олардың ішінде ЭКСПО-2017 халықаралық мамандандырылған көрмесіне қатысатын жобалар да бар. «Мұнда біздің 3D сканерімізді таныстырудамыз. Осы құрылғының көмегімен қиын деталдардың 3D модельдерін жасап шығара аламыз. Яғни, қолмен өлшеуге келмейтін қиын дүниелердің дәлме-дәл сызбаларын жасаймыз. Сосын оның сәйкестігі өте жоғары дәлдікпен өлшенген моделін өндіреміз. Бұл құрылғыны компаниямыз 2010 жылы Германиядан сатып алған.
Ал көрмеге келсек, шара арқылы көптеген компания өздеріне клиент табуға мүмкіндік алды. Біз де бірнеше әріптестерімізбен келісімге келдік», дейді Көліктік машина жасау конструкторлық бюросының бірінші дәрежелі конструкторы Теміржан Ержанұлы.
Асхат РАЙҚҰЛ,
«Егемен Қазақстан»