Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан полициясының 30 жылдығына арналған салтанатты жиында сөз сөйледі. "Ұлт ақпарат" оқырман назарына Президент сөзінің толық мәтінін ұсынады.
***
Қадірлі Ішкі істер органдарының ардагерлері!
Құрметті офицерлер!
Баршаңызды Қазақстан полициясының 30 жылдығымен құттықтаймын!
Бұл – тәуелсіздік тарихындағы айтулы белес. Құқық қорғау жүйесі – мемлекеттігіміздің берік негізі. Сондай-ақ, елдегі тұрақтылықтың басты кепілі. Заңның орындалуын қамтамасыз ету, қоғамдық тәртіпті сақтау – жауапкершілігі мол жұмыс. Өткен жылдарда ішкі істер саласына ауқымды әрі жүйелі реформа жасалды. Соның нәтижесінде полициямыз өз міндетін жоғары деңгейде атқаруда.
Тәуелсіздіктің алғашқы кезеңінде құқық қорғау жүйесі түрлі сын-қатермен бетпе-бет келді. Өтпелі кезеңдегі ахуал қандай күрделі болғанын жақсы білесіздер. Полиция қылмыспен табанды түрде күресті. Сол арқылы бизнестің қалыптасуына жағдай жасалды. Азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету айрықша маңызды болды. Мұның бәрі көзсіз ерлік пен тынымсыз еңбекті талап етеді. Сіздер қиын кезде антқа адал болып, халыққа қызмет еттіңіздер. Мен барша полиция ардагерлеріне зор алғыс айтамын. Тәртіп сақшыларының жаңа буыны Сіздерді үлгі-өнеге тұтады.
Құқық қорғау қызметкерлеріне айрықша міндет жүктелген. Әрқашан ширақ қимылдап, батыл әрекет жасау – кәсібиліктің белгісі. Бұл, әсіресе, қаңтар оқиғалары кезінде анық байқалды. Тәртіп сақшылары отаншылдықтың шынайы үлгісін көрсетті. Дегенмен бейқам отыруға болмайды. Заман күн сайын өзгеріп жатыр. Жаңа сын-қатерлер пайда болуда. Оның бәрі ішкі істер органдарының түбегейлі өзгеруін талап етеді. Біз болашаққа нық сеніммен қадам басуымыз қажет. Қуатты мемлекет болу үшін мызғымас тұрақтылық, темірдей тәртіп орнауы керек. Бұл – еліміз үшін стратегиялық міндет. Отандық полиция осы міндетті абыроймен атқаратынына мен кәміл сенемін.
Уважаемые сотрудники и ветераны правоохранительной системы!
Принятые народом на референдуме поправки в Конституцию означают, по сути, создание Второй республики и кардинальную смену парадигмы развития нашей страны.
Мы переходим к качественно новому этапу государственного строительства на основе глубокого обновления всех ключевых институтов власти. Нам предстоит сформировать эффективную и сбалансированную модель взаимоотношений государства и общества, значительно расширив участие граждан в принятии решений. Ключевым направлением намеченных преобразований является последовательная трансформация правоохранительной системы.
Осуществляя масштабные реформы, мы ни в коем случае не должны допустить ослабления нашего государства. Все свои действия нам необходимо соотносить с нашей главной ценностью – Независимостью.
В условиях поступательной демократизации страны закономерно растущая политическая активность граждан должна протекать исключительно в рамках закона.
Построение Нового Казахстана – это не только важные институциональные изменения, но и модернизация общественных установок и моделей поведения. Одним из главных принципов нашей обновленной системы ценностей и мировоззрения должно стать уважение чести и достоинства человека.
В крайне нестабильном, стремительно развивающемся мире, только тот народ, который чтит законы и нормы морали, способен сохранить статус сильной и суверенной нации.
Сегодня в обществе встречаются различные, порой полярные оценки нашего недавнего прошлого, звучат и предвзятые мнения. Однако, мы не имеем права перечеркивать значительные достижения периода Независимости. Важно помнить, что у народа, отрицающего свою историю и лидеров, нет будущего. Поэтому призываю сограждан быть объективными и корректными в своих высказываниях.
Мы сможем выстроить фундамент Нового Справедливого Казахстана только на основе строгого соблюдения права. Вера людей в справедливость и эффективность государства во многом зависит от профессионализма и человеческих качеств сотрудников органов правопорядка.
Непосредственно взаимодействуя с людьми в различных ситуациях, каждый из вас так или иначе формирует представление о государстве в целом. В глазах общества полицейский – это полномочный представитель власти, особенно на селе, где участкового знают практически в каждом доме. От его слов и действий напрямую зависит отношение граждан к государственной политике и к проводимым в стране реформам. Об этом вам, полицейским, никогда забывать нельзя. На вас лежит особая ответственность.
К сожалению, доверие граждан к правоохранительной системе пока находится не на самом высоком уровне. Отдельные случаи несправедливости, равнодушия со стороны полицейских, а порой их противозаконные действия накладывают тень на деятельность всех структур Министерства внутренних дел.
Для изменения ситуации мы начали масштабную реформу казахстанской полиции – последовательно переходим к сервисной модели. Сегодня важна не только борьба с преступностью, но и повышение чувства безопасности у людей и самое главное – клиентоориентированность полицейских.
По моему поручению Министерством внутренних дел уже предпринят ряд серьезных мер в этом направлении. Но впереди еще много работы. Крайне важно, чтобы стражи порядка были реальными помощниками и защитниками граждан. Поэтому правоохранительные органы должны кардинальным образом трансформироваться.
Только что я посетил стенды, где были представлены проекты, связанные с цифровизацией деятельности МВД. Я одобряю, это направление работы. Конечно можно сказать это только начало, но хорошее начало. Впереди большая работа по тотальной цифровизации деятельности МВД. Это веление времени и в этом направлении нам нужно работать сообща.
Сіздер елімізді жан-жақты жаңғыртуға зор үлес қоса аласыздар. Билік пен қоғамның арасына дәнекер болу – өте маңызды міндет. Азаматтармен қарым-қатынастың жаңа мәдениетін қалыптастыру қажет. Сондай-ақ, қызмет сапасын жақсарта түсу керек.
Полиция өз жұмысын барынша ашық жүргізіп, халыққа жақын болуға тиіс. Бюрократиядан арылатын уақыт әлдеқашан жетті. Бұл саяси кесел халықпен тікелей жұмыс істеуге кедергі келтіреді. Тұрғындардың орынды сын-ескертулерін дұрыс қабылдаған жөн. Олардың тиімді ұсыныстарын және бастамаларын мұқият қарау қажет.
Шын мәнінде, қазір азаматтық қоғамның көзі ашық. Олар қауіпсіздік саласындағы түйткілдерді шешуге белсенді түрде қатыса алады. Сондықтан Полиция қызметінің сервистік үлгісін учаскелік деңгейде ғана енгізу аздық етеді. Министрліктің басқа да құрылымдары осы үлгіге көшуі керек. Әсіресе, халықпен тығыз жұмыс істейтін салаларға баса мән берілуге тиіс.
Сервистік үлгінің басты ерекшелігі – құқық бұзушылықтың алдын-алу. Бұл істе жүйелі ұстаным болуы қажет. Қоғамға қарсы іс-әрекет туғызатын жағдайларды түбірімен жойған жөн. Жағымсыз әлеуметтік факторлардың ықпалын азайту керек. Әсіресе, заңды белден басуға бейім адамдардың тәртіп бұзуына жол беруге болмайды. Мұның бәрі Ішкі істер министрлігі ғана атқаратын жұмыс емес. Бұл – өзге мемлекеттік органдарға да ортақ міндет.
Бізде құқық бұзушылықтың алдын-алу жөніндегі комиссиялар бар. Республикалық және өңірлік деңгейдегі осындай комиссиялардың мүмкіндігін толық пайдаланған жөн. Әкімдер де аймақтың тұрақтылығы мен тыныштығына жауапты. Үкімет олардың осы бағыттағы жұмысына қойылатын талапты қайта қарауы қажет. Аймақтың қауіпсіздігі – өте маңызды.
Келесі мәселе.
Ел ішіне іріткі салатын жат идеологиялар қоғамға қатер төндіреді. Өкінішке қарай, әлеуметтік желіде жұртты заң бұзуға итермелейтін ағымдар өте көп. Олардың жолын кесу үшін басқа да құзырлы органдармен бірлесіп жұмыс атқару керек. Қоғамдық ұйымдармен тығыз қарым-қатынас орнатқан абзал.
Бүкіл құқық қорғау жүйесінің басты міндеті – заңнаманың мүлтіксіз орындалуын қамтамасыз ету. Сол мақсатпен былтыр елімізде қылмыстық процестің үш буынды үлгісі енгізілді. Бұл қадам азаматтардың конституциялық құқықтарын тиімді қорғауға мүмкіндік береді. Істерді тергеу сапасын арттырады. Сондай-ақ, заң нормалары дұрыс қолданылатын болады. Бірақ, Жаңа, Әділетті Қазақстанды құру үшін қылмыстық процесті одан әрі жетілдіру қажет. Сот төрелігі ашық әрі қолжетімді болуға тиіс. Әділетсіздік жайлаған мемлекет құрдымға кететінін жақсы білесіздер. Бәріне бірдей, әділ әрі түсінікті заңнамасы бар ел ғана мықты болады. Біз барлық азаматқа тең мүмкіндік беретін қоғам құруымыз керек.
Тағы бір маңызды міндет – әйелдер мен балаларды зорлық-зомбылықтан қорғау. Министрлікте осындай істерді тергеумен айналысатын арнаулы бөлім қайта ашылды. Бұл дұрыс.
Менің тапсырмам бойынша биыл әйелдер мен балаларға кешенді қолдау көрсететін орталықтар құрылды. Бұл орталықтар қазір пилоттық режимде жұмыс жасап тұр. Онда психологиялық, құқықтық және медициналық көмек көрсетіледі. Сондай-ақ, тиісті сараптамалар жасалады. Арнайы даярлықтан өткен тергеуші әйелдер зардап шеккен жандарға жәрдем береді. Жалпы, бұл орталықтар тиімді жұмыс істеп жатыр. Мұндай орталықтарды бүкіл ел аумағында ашып, ауқымын кеңейту керек. Үкіметке және әкімдерге осы жұмысты қолға алуды тапсырамын.
Біз аналар мен балалардың бақытты өмір сүруі үшін барлық жағдайды жасауымыз қажет. Сол арқылы өркениетті, дамыған елдің берік тұғырын қалыптастырамыз.
Сотрудники органов внутренних дел с честью несут службу, находясь на переднем крае борьбы с преступностью, охраняя общественный порядок и защищая права граждан. Это опасная профессия, зачастую сопряженная с риском для жизни и здоровья.
За годы Независимости при исполнении служебного долга погибли 815 сотрудников, более четырех с половиной тысяч получили ранения. Поэтому вклад органов внутренних дел в обеспечение безопасности и стабильности нашего общества невозможно переоценить.
Мы всегда будем уделять особое внимание поддержке сотрудников силовых структур. На протяжении последних нескольких лет неоднократно повышалось денежное содержание полицейских, введена компенсация расходов на аренду жилья. Наряду с этим акимы наделены правом устанавливать тридцати процентные надбавки службам, содержащимся за счет местных бюджетов. Кроме того, по моему поручению с 1 октября этого года будет увеличена оплата труда сотрудников оперативно-следственных служб.
Мы продолжим принимать комплексные меры по повышению правовой и социальной защищенности полицейских. Важно, чтобы работа в правоохранительных органах была привлекательной и престижной для молодежи, пользовалась признанием и уважением в обществе. Все это зависит и от нас, облеченных властью. Мы должны поощрять, выделять, награждать отличившихся сотрудников полиции. А таких немало. Именно они являются гарантией спокойствия на улицах наших городов.
Нужно понимать, что служба в силовых структурах – это не только привилегии и почет, но и огромная ответственность перед народом. Поэтому Министерству внутренних дел необходимо обеспечить постоянное совершенствование кадрового потенциала, повышение профессионализма и укрепление морального духа сотрудников. Образ казахстанского полицейского должен воплощать в себе патриотизм и честность, открытость и готовность всегда прийти людям на помощь. Для этого необходимы кардинальные изменения в мышлении и образе действий всех сотрудников силовых органов.
Вместе с тем в последнее время участились жалобы на злоупотребления полномочиями со стороны правоохранительных органов. В мае на моей встрече с представителями отечественного бизнеса многие из них высказались об излишней жесткости органов уголовного преследования, что приводит к откровенному давлению на предпринимателей. В тоже время в 2019 году в своем Послании я заявил о том, что незаконное преследование, давление на бизнес должно рассматриваться как серьезное преступление направленное против интересов государства. Поэтому негативные отзывы со стороны бизнеса должны внимательно рассматриваться правоохранительными органами. Речь идет и об экономических расследованиях в регионах, а также о сотрудниках министерства внутренних дел, которые тоже замечены в противоправных действиях. Вы это хорошо знаете. Также в реальных случаях, если не в большинстве, речь идет о коррупционных действиях. Это сильно портит репутацию всей правоохранительной системы. Что касается деятельности правоохранительных органов, то ее нужно направить на факты мошенничества, строительства финансовых пирамид, незаконного вывода капитала и ресурсов за рубеж. Агентство финансового мониторинга должно стать основным государственным органом по борьбе с теневой экономикой. Что касается задачи министерства внутренних дел, то они общеизвестны, тем более вам. Вы должны с честью и достоинством выполнять стоящие перед вами задачи.
Нам нужно сформировать высокую правовую культуру в обществе и стойкий иммунитет к любым проявлениям коррупции и беззакония. Только так мы сможем построить Новый Казахстан, основанный на взаимном доверии и партнерстве власти и всех граждан.
На фоне инициированных мной политических реформ в стране происходит заметная активизация общественных политических процессов. Активисты заявляют о желании создавать политические партии и движения, высказывают различные мнения и точки зрения по актуальным вопросам внутренней и внешней политики. Это в значительной мере закономерный процесс, отражающий зрелость гражданского общества. Тем не менее, крайне важно, чтобы все действия гражданских активистов, в том числе протестные акции, строго соотносились с действующим законодательством и здравым смыслом. Те, кто считают, что вправе нарушать закон, совершать противоправные действия, в том числе направленные против человеческого достоинства полицейских, их профессиональной чести, будут привлекаться к ответственности согласно нашего законодательства.
Профессиональных провокаторов, действующих против национальных интересов Казахстана, в интересах противников нашего государства, нужно выводить на чистую воду.
Тағы бір маңызды мәселе.
Біз, әсіресе, қазіргі уақытта қоғамда орын алып жатқан қызу пікірталастар кезінде саяси әділдік мәселесі туралы ұмытпауымыз қажет. Өз елінің дамуына лайықты үлес қосқан қоғамдық-саяси көшбасшыларын, ғылым және мәдениет қайраткерлерін қадір тұтпайтын халықтың келешегі де бұлыңғыр болмақ.
Біз, қазақ халқы, саяси тұлғаларымыздың еңбегіне құрметпен, парасаттылықпен қарауымыз қажет. Бұл – Қазақстанның Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың тұлғасына да қатысты ақиқат. Оның тәуелсіз елімізді құру ісіне сіңірген еңбегін бүкіл әлем қауымдастығы мойындады. Сондықтан, Тұңғыш Президенттің тарихи рөліне құрметпен қарау – бәрімізге ортақ міндет. Оның саяси мұрасына келешек ұрпақ әділетті бағасын бермек. Ал, қазіргі ұрпақ өкілдері еліміз үшін табанды жұмыс істеуі керек. Біз бәріміз халық ретінде, ең алдымен, еңбекқор болуымыз қажет. Саяси ойындарға тосқауыл қойған жөн.
Біз өткенге жалтақтамай, жарқын болашағымызға зор сеніммен қадам басуымыз керек. Көп сөздің қажеті жоқ, нақты іске көшуге тиіспіз. Басты міндет – осы.
Құрметті офицерлер!
Біз құқық қорғау жүйесіне түбегейлі реформа жасауды көздеп отырмыз. Бұл өзгерісті халықтың қолдауымен ғана табысты жүзеге асыра аламыз. Референдумның нәтижесі бағдарымыздың дұрыс екенін көрсетті. Алдымызда ауқымды жұмыс бар. Басты міндет – полицияның ұстанымын өзгертіп, жұмыстың жаңа үлгісіне көшу. Бұл – негізгі мақсат азаматтармен тығыз жұмыс істеп, қылмыстың алдын алу деген сөз.
Құқық қорғау органдарының жұмысы – ауыр әрі қатерлі. Бұл саладағы әрбір маманның қызметі маңызды. Халқымыздың бейбіт өмір сүріп, өз елінің болашағына сеніммен қарауы – сіздердің адал қызметтеріңізге байланысты. Жұрт өздеріңізге үміт артады. Қауіпсіздігімізді қорғайды деп сенеді. Сіздер осы сенімді ақтап келесіздер. Құқық қорғаушылардың еңбегі қашанда жоғары сый-құрметке лайық.
Бүгін Ішкі істер министрлігінің ең үздік қызметкерлеріне мемлекеттік наградалар тапсырылады. Мен қажырлы еңбегі үшін барлық тәртіп сақшыларына ризашылығымды білдіремін.
Төл мерекелеріңіз құтты болсын! Баршаңызға мықты денсаулық, бақ-береке тілеймін! Еліміз аман, жұртымыз тыныш болсын!