08 қаз, 2024 сағат 22:07

Тоқаев ТМД саммитінде: ынтымақтастықты тереңдету және жаңа бастамалар

Фото: Ақорда

Мәскеуге жұмыс сапарымен келген Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) мемлекеттері басшыларының кеңесіне қатысты. Бұл жиында Қазақстан басшысы ТМД-ның қазіргі заманғы халықаралық жүйедегі рөлі мен оның болашағы жайлы бірнеше маңызды бастама көтерді. Бұл туралы Ақорда хабарлады.

ТМД-ны нығайту және сақтаудың маңызы

Қазақстан Президенті жиын барысында Ресей Президенті Владимир Путинге ТМД-ға төрағалық ету кезеңінде атқарған жұмыстары үшін алғысын білдірді. Тоқаев ұйымның тұрақтылығы мен одан әрі нығаюының маңызды екеніне назар аударды. Қазақстан үшін ТМД-ны сақтау басты басымдықтардың бірі екендігін атап өтті.

«Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы өткен ғасырдың 90-жылдарында посткеңестік аумақта күрделі жағдайлардың алдын алуға үлес қосты. Сондықтан біз өзара сенімді нығайту шараларын қабылдап, ұйымның тұрақтылығын сақтауымыз қажет», – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.


Геосаяси тұрақсыздық және бейбіт келісімдер

Президент Тоқаев ТМД-ның қазіргі кездегі геосаяси тұрақсыздық жағдайында рөлі арта түсетінін атап өтті. Ол Әзербайжан мен Армения арасындағы бейбіт келісімге қол жеткізу ұмтылыстарын қолдай отырып, Орталық Азияда мемлекетаралық шекаралардың заңдық тұрғыдан ресімделуіндегі ілгерілеушілікті де атап өтті.

Сауда-экономикалық ықпалдастықты күшейту

Тоқаев сауда-экономикалық ынтымақтастықтың маңызды екенін ерекше атап өтіп, ТМД елдерінің экономикасындағы тұрақсыздық жағдайында бұл бағытты күшейтудің қажет екенін жеткізді. Қазақстанның сыртқы тауар айналымының төрттен бір бөлігінен астамы ТМД елдерімен байланысты, сондықтан ел экономикасының тұрақтылығын сақтау үшін бұл нарықтар Қазақстан үшін айрықша маңызды.

Президент «Достастық жәрмеңкесі» атты мемлекетаралық бағдарламаны іске қосуды ұсынды. Бұл бағдарлама ТМД елдерінің қалаларында жыл сайын сауда жәрмеңкелерін өткізіп, сауда қатынастарының нығаюына ықпал етеді. Алғашқы жәрмеңкені ежелгі Тараз қаласында өткізу жоспарланғанын да айтып өтті.

Көлік-логистикалық және цифрлық байланыстарды дамыту

Сауда-экономикалық ынтымақтастық тиімді болуы үшін көлік дәліздерінің дамуы аса маңызды. Осыған байланысты, Қазақстан ТМД елдері арасындағы теміржол инфрақұрылымын кеңейтуге басымдық беріп, жаһандық жобаларды үйлестіру қажеттігін атап өтті. Бұл «Бір белдеу, бір жол», «Солтүстік – Оңтүстік», Транскаспий бағыттары арқылы жүзеге асырылатын жаһандық жобаларды қолдау бағытында жасалған бастамаларға қатысты.

Сонымен қатар Президент цифрлық технологиялар мен цифрландыру саласындағы ынтымақтастықты да маңызды перспективалы бағыттардың бірі ретінде атады.

Мәдени-гуманитарлық ынтымақтастық және жастар алмасуы

Қасым-Жомарт Тоқаев ТМД елдері арасындағы мәдени және рухани байланыстарды нығайтудың маңыздылығын ерекше атап өтті. Таяуда Астана қаласында өткен Дүниежүзілік көшпенділер ойындарының сәтті өткені және оның этноспорт пен мәдени мұраға қызығушылықты арттырғаны көрсетілді.

Сонымен қатар, жастар арасындағы қарым-қатынасты дамыту мақсатында «Достастықтың академиялық астанасы» бағдарламасын іске қосуды ұсынды. Бұл бағдарлама студент алмасу мен ғылыми тағылымдамадан өтуді жандандыруға бағытталған.

Еуразиялық қауіпсіздік және Ұлы Отан соғысының мерейтойы

Президент Тоқаев Еуразиялық қауіпсіздік тұжырымдамасын бірлесе әзірлеудің маңыздылығын да атап өтті. Бұл тұжырымдаманы әзірлеу – ТМД елдері үшін ортақ маңызды мақсат болуы тиіс.

Ал келесі жылы Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 80 жылдығына арналған іс-шаралар туралы айта келе, Тоқаев бұл датаның ТМД елдерінің халықтарын біріктіретін айтулы мереке екенін атап өтті.

Тәжікстанның ТМД-ға төрағалығы

Сөз соңында Президент 2025 жылы Тәжікстанның ТМД-ға төрағалық етуіне қолдау білдіріп, Душанбеде өтетін кезекті саммитті құптады.

Қасым-Жомарт Тоқаевтың Мәскеуде көтерген бастамалары ТМД елдері арасындағы ынтымақтастықты одан әрі тереңдетіп, ұйымның тұрақтылығын сақтауға және оның халықаралық аренадағы беделін нығайтуға бағытталған.