09 жел, 2025 сағат 13:04

«Кәсіби маман» сыйлығы автокөлік өнеркәсібіндегі кадр тапшылығына назар аударуда

5 желтоқсанда Астана еліміздің әр түкпірінен келген бизнес-қоғамдастық өкілдерін бір аренаға жинады. Бір залда үш ұлттық сыйлықтың жеңімпаздары жарияланды: «Алтын Сапа», «Қазақстанның үздік тауары» және республикалық «Кәсіби маман» конкурсы. Отандық компаниялар үшін бұл өнім сапасын объективті бағалау мен басқару, өндіріс және кадрлық тәсілдердің жетілгендігін көрсетуге сирек кездесетін мүмкіндік болып табылады.

Биыл ерекше назар «Кәсіби маман» конкурсына аударылды. Бір сахнадан жарияланған екі нәтиже саланың басты мәселесін еске салды – Қазақстанның индустриялық қарқынды өсуіне қарамастан, жаңа өндірістер үшін мамандардың қатты тапшылығы. Сондықтан Allur автомобиль зауытының екінші дәрежелі лауреат атануы жай «рейтингідегі орыннан» әлдеқайда маңызды хабар ретінде қабылданды. Ал ұзақ уақыт серіктес болып келген Қостанай автомобиль көлігі колледжінің жеңісі кадрлық мәселенің бүгінгі таңда басты назарда екенін тағы бір рет көрсетті.

Тек соңғы бір жылда республикада екі жаңа автомобиль зауыты ашылды, сонымен бірге инженерлерге, өндіріс шеберлеріне және технологтарға қажеттілік күрт өсті. Өнеркәсіптің даму қарқыны кадрларды дайындау жылдамдығынан асып бара жатқан жағдайда, компаниялардың өз білім беру модельдерін қалай құруы болашақтағы қазақстандық машина жасау саласының бағытын айқындайды.

Соңғы жылдар бойы кәсіпорындар бірдей қиындықтарға тап болуда. Мектеп оқушылары еңбекші және инженерлік мамандықтар туралы аз біледі және оны саналы өмірлік таңдау ретінде сирек қарастырады. Колледждер локализацияланған өндірістердің талаптарына сай бағдарламаларды жаңартуға әрдайым үлгере бермейді.

Университеттер жақсы теориялық база береді, бірақ тәжірибе жиі жеткіліксіз болады. Нәтижесінде көптеген жас мамандар зауытқа қажетті дағдыларсыз келеді, және кәсіпорындарға оларды айлар бойы, кейде жылдар бойы үйретуге тура келеді.

Сондықтан конкурс жюриі көбіне кадрлық база жағдайын ғана емес, компаниялардың ұзақ мерзімді мамандар даярлау жүйесін қалай ұйымдастыратынын да бағалайды. Осы тұрғыдан Allur мысалы салтанатты рәсімде ең көрсеткішті кейстердің бірі болды.

Allur білім беру моделі тарихы біртіндеп қалыптасып, қазіргі сыйлықтарға дейін ұзақ уақыт бойы дамыды. Компания мектептермен жұмысты біртіндеп кеңейтті, колледждер мен университеттермен өзара әрекеттестікті күшейтті, оқу бағдарламаларын нақты өндірістік процестерге бейімдеді және қызметкерлерді оқытудың өз форматтарын дамытты.
Мектеп оқушыларына арналған жұмыс Allur-де бірнеше жылдан бері жүргізіліп келеді және инженерлік конкурстар, 3D-модельдеу, робототехника және кері инженерия сабақтарын қамтиды. Бұл іс-шаралар біртіндеп кеңейіп, әртүрлі мектептерде арнайы алаңдар мен оқу зертханалары ашылды, ал 2025 жылы Allur University жанында «Болашақ Инженер» бағдарламасы қосылды. Осындай бастамалар жыл сайын 1500-ден астам оқушыны қамтып, инженерлік мамандықтарға қызығушылықты ерте кезеңнен қалыптастырады.

Келесі деңгей – колледждер жүйесі. Allur он бір оқу орнымен дуальды модель құрды. Дәнекерлеу, бояу, CKD-жинақтау бағдарламалары жаңартылды, ал Қостанай автомобиль көлігі колледжінің базасында Кәсіби компетенциялар орталығы ашылды. Осы колледж «Кәсіби маман» конкурсында бірінші орынға ие болып, білім беруді жаңғырту тез және өлшенетін нәтиже беретініне дәлел болды.

Жоғары білім деңгейінде де жұмыс жалғасуда: Allur-дің алты базалық кафедрасы, бір жылдық тағылымдамалар, студенттердің өндірістегі жобаларды жақсартуға қатысуы, дипломдық жұмыстарды тікелей зауытта қорғау. Нәтижесінде жас инженерлер мен технологтар тұрақты түрде келіп, нақты өндіріс процестеріне бірден қосылады.

Модельдің бөлек бөлігі – корпоративтік оқыту. Біліктілікті арттыру орталығы арқылы жыл сайын 3000-ға дейін қызметкер өтеді, ал Allur University зауыт қызметкерлері мен өңірдегі машина жасау кластерінің мамандары үшін оқу алаңы болып табылады. Сондай-ақ, мұнда халықаралық дуальды оқыту орталығы дамып келеді – Корея, Германия, Финляндия және басқа Еуропа елдерінің серіктестерімен бірлескен жоба.

Міне осы көпқабатты жүйе – мектеп оқушысынан инженеріге дейін – конкурс жюриінің назарын саланың ең мықты шешімдерінің бірі ретінде аударды.

Нақты айтқанда, Allur инженерлік мамандықтар, мехатроника, дәнекерлеу, роботтандыру және локализацияланған өндіріс технологиялары сияқты ең сезімтал кадр тапшылығын жабатын модель құрды.

Сондықтан колледждің жеңісі мен зауыттың жүлделі орны бір реттік жетістік емес, компания құрған білім беру экожүйесінің шын мәнінде жұмыс істейтінін растайтын көрсеткіш ретінде қабылданады. Ел локализацияланған машина жасау үлесін арттыруға ұмтылған жағдайда, мұндай модельдер корпоративтік бастамалар аясынан шығып, ұлттық бәсекеге қабілеттіліктің элементіне айналады.