18 там, 2022 сағат 16:24

«Еститін мемлекет»: Тұжырымдаманы жүзеге асыруда қоғамның рөлі зор



«Еститін мемлекет» ұғымы Президенттің 2019 жылғы «Сындарлы қоғамдық диалог – Қазақстанның тұрақтылығы мен гүлденуінің негізі» Жолдауында алғаш рет енгізілген болатын. Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы Арман Тоқтышақовтың айтуынша, президенттігінің алғашқы күндерінен бастап дәйекті саяси трансформациялар бағытын белгілеген Қасым-Жомарт Тоқаев үшін мемлекеттік саясаттың осы саласының стратегиялық маңыздылығы ерекше болған, – деп хабарлайды «Ұлт ақпарат».

Сарапшының айтуынша, «Тыңдаушы мемлекет» – ел азаматының мүдделері іргелі болып табылатын және онда мемлекеттік органдар мен қоғамның өзара іс-қимылының тиімді тетігі құрылған мемлекет. Ал азаматтардың барлық сындарлы өтініштеріне мемлекеттік аппараттың жедел және тиімді ден қоюы, сондай-ақ оларды шешу үшін ең өзекті ұлттық проблемаларды талқылауға азаматтық қоғамды тарту басымдықтары болып табылады.

«Есту жағдайы» тұжырымдамасын жүзеге асыруда байқалатын проблемаларды, менің ойымша, бірнеше топқа бөлуге болады. Біріншісі – институционалдық мәселелер. Екінші топ – мемлекеттік аппаратқа тән мәселелер. Атап айтқанда, біздің елімізде мемлекеттік органдардың (орталық және жергілікті) жоғары бюрократизация мәселесі созылмалы болып табылады.  Тағы бір мәселе – тұрғындардың кері байланысы. Сондықтан адамдардың өтініштері мен мәселелеріне ашықтық пен жедел жауап беру бүгінгі таңда мемлекеттік аппараттың басты басымдығы болуы тиіс.

Менің ойымша, бұл мәселелер ең маңызды болып табылады. Оларды тиімді еңсеру «еститін мемлекет» тұжырымдамасын жүзеге асыруды сапалы жаңа деңгейге шығаруға және елдегі реформаларға бұдан да үлкен серпін беруге мүмкіндік береді.

Осылайша, тиімділікті арттырып, азаматтардың құқықтарын қорғау механизмін күшейту қажет. Мемлекет осы бағытта дәйекті саясат жүргізсе, қоғам өзін қауіпсіз сезінеді, мемлекеттің оны естігенін түсінеді және барынша сенімді қарым-қатынас орнатуға ұмтылады», – дейді Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы Арман Тоқтышақов.

Сарапшының ойынша, мемлекеттік аппаратты оның тиімділігін арттыру бағытында реформалау қажет. Бұл бағытта мемлекет үнемі реформалар жүргізіп келеді. Азаматтардың ағымдағы қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін бейімделген қызмет көрсету үлгісіне баса назар аудара отырып, жұмысты жалғастыру маңызды. Сондай-ақ халықпен тиімді кері байланыс арналарын құру. Барлық деңгейдегі мемлекеттік органдарда азаматтардың өтініштерімен жұмыс істейтін арнайы бөлімдер бар. Партиялардың қоғамдық қабылдау бөлмелері бар. Бұл мүмкіндіктерді тиімдірек пайдалану керек.

«Сонымен қатар, жалпы алғанда, азаматтық қоғамды дамыту бойынша жүйелі шаралар, ұзақ мерзімді және дәйекті жұмыс қажет. Осы орайда, наурыз айында Президент ұсынған ауқымды саяси реформалар бағдарламасын атап өткен жөн. Онда көрсетілген шаралар кешені негізінен мемлекет пен қоғам арасындағы диалогты нығайтуға, азаматтардың саяси мәдениетін арттыруға бағытталған. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың мемлекеттік жүйенің ашықтығына және қоғаммен сындарлы диалог құруға бағытталған дәйекті саясат жүргізіп жатқанын атап өткен жөн. «Еститін мемлекет» тұжырымдамасын жүзеге асырудағы қоғамның рөліне келетін болсақ, ол негізгілердің бірі болып табылады. Бұл демократиялық саяси жүйенің ең маңызды субъектісі болып табылатын белсенді, жауапты және жетілген азаматтық қоғам. Бұл ретте азаматтық қоғам өкілдері «тыңдаушы мемлекет» тұжырымдамасын жүзеге асыруға белсенді түрде атсалысқанын атап өткен жөн. Бұл олардың әртүрлі диалог алаңдарына қатысуы арқылы жүзеге асады.

Соның бір мысалы – Ұлттық қоғамдық сенім кеңесі. Мамандар айтқан көптеген түйткілді мәселелер мемлекет тарапынан назарға алынып, жүзеге асырылды» – дейді Арман Тоқтышақов.