Фото: ашық дереккөз
2025 жылдың 1 сәуіріндегі жағдай бойынша республикалық бюджеттен 1 триллион 44,3 миллиард теңгеге зейнетақы төленді. Оның ішінде:
-
Базалық зейнетақы төлемдеріне – 337,6 миллиард теңге;
-
Ынтымақты зейнетақы төлемдеріне – 706,7 миллиард теңге жұмсалды.
Зейнеткерлердің саны мен зейнетақы мөлшері
2025 жылдың 1 сәуіріндегі мәлімет бойынша еліміздегі зейнеткерлердің жалпы саны 2 миллион 465 мың адамды құрады. Жиынтық зейнетақының орташа мөлшері 143 622 теңге болды. Оның ішінде:
-
Ынтымақты зейнетақы – 95 963 теңге;
-
Базалық зейнетақы – 47 659 теңге.
Зейнетақы мөлшерін ұлғайту
2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап:
-
Базалық зейнетақы төлемі 6,5%-ға арттырылды;
-
Ынтымақты зейнетақы 8,5%-ға өсірілді. Бұл өзгерістер инфляция деңгейінен 2%-ға жоғары.
Сонымен қатар, Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша 2023 жылдан бастап базалық зейнетақыны ең төменгі күнкөріс деңгейінің 70%-на дейін, ал ең жоғарғысын – 120%-ға дейін кезең-кезеңмен арттыру жалғасуда.
2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап:
-
Базалық зейнетақының ең төменгі мөлшері 65%-дан 70%-ға дейін ұлғайтылып, 32 360 теңгені құрады;
-
Ең жоғарғы мөлшері 105%-дан 110%-ға дейін өсіп, 50 851 теңгені құрады.
Базалық зейнетақы жүйесі туралы ескерту
2018 жылдың 1 шілдесінен бастап мемлекеттік базалық зейнетақы төлемі әр алушының зейнетақы жүйесіндегі еңбек өтіліне байланысты жеке тағайындалады. Бұл еңбек өтіліне мыналар кіреді:
-
1998 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша ынтымақты жүйедегі жұмыс уақыты;
-
Міндетті зейнетақы жарналары төленген кезеңдер.
Егер азаматтың еңбек өтілі:
-
10 жыл немесе одан аз болса, базалық зейнетақы ең төменгі күнкөріс деңгейінің 70%-на тең;
-
10 жылдан асқан әр жыл үшін оның мөлшері 2%-ға артады;
-
30 жыл немесе одан көп болса, күнкөріс деңгейінің 110%-ын құрайды.
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің маңыздылығы
Егер міндетті зейнетақы жарналары бір айда бірнеше рет аударылса, жинақтаушы жүйеге қатысу мерзімі бір ай ретінде есептеледі. Сондықтан міндетті зейнетақы жарналарының тұрақты және толық көлемде аударылуы зейнет жасындағы базалық зейнетақының мөлшеріне тікелей әсер етеді.
Сонымен қатар, жасына байланысты ынтымақты зейнетақы төлемдерінің мөлшері 1998 жылғы 1 қаңтардағы жұмыс өтіліне және зейнеткерлікке дейінгі кезеңдегі орташа айлық табысқа байланысты анықталады.