ҚР Премьер-министрінің баспасөз қызметі Қазақстандағы индустрияландырудың даму барысына шолу жасады, деп хабарлайды "Ұлт ақпарат".
Қазақстанда индустрияландыру қалай дамыды: өнеркәсіптің жаңғыруы, инвестициялар ағымы, инновациялық серпіліс
Тәуелсіздік алғаннан кейін алғашқы кезеңде Қазақстан жаппай индустрияландыруға бағыт алды. Негізгі даму бағыты өңдеу өнеркәсібі болды, кейін ол елімізде өнеркәсіптің өсуінің негізгі драйверіне айналды. Индустрияландыру жылдары мыңдаған жаңа заманауи жоғары технологиялық өндірістер құрылды, олар жаңа өнімдердің жүздеген түрлерінің шығарылуын қамтамасыз етіп, мыңдаған жұмыс орындарының құрылуына ықпалын тигізді. Индустрияландыру күні қарсаңында РrimeМinister.kz редакциясы Қазақстанның тәуелсіздік жылдарындағы индустриялық саясатының іске асырылуы туралы шолу әзірледі.
2010 жылғы индустрияландыру және қазір: бәрі неден басталды
Индустрияландырудың алғашқы бесжылдығы (2010-2014) бағдарламасы аясында мемлекет өнеркәсіптіғ ауыл шаруашылы мен қызмет көрсету секторын қос алғанда, экономиканың барлық негізгі секторларын таргеттеді, Бұл кезде бағдарламаның мақсаты әлемдегі дағдарысты жағдайларға қарамастан, экономиканың тұрақтылығын қамтамасыз ету болды.
ҮИИД МБ (2010-2014) кәсіпкерлікті және ШОБ дамыту, өнеркәсіп инфрақұрылымы, жұмыспен қамту, қолайлы инвестициялық ахуал жасау тәрізді мемлекетті дамытудың жалпы жүйелік бағыттарының басым бөлігі енді. Бұл бағдарламада шикізаттық сеткорды, инфрақұрылымды дамытуды қоса алғанда, өнеркәсіптің барлық салалары қамтылды, осылайша, басымдықтарының кең ауқымы нақтыланды.
Сонымен қатар, бірінші бесжылдық аясында экономиканы әртараптандыру процесін іске қосу үшін маңызды базалық алғышартар қолға алынды - «Индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау туралы», «2010 – 2014 жылдарға арналған инвестициялар тарту, арнайы экономимкалық аймақтарды дамыту және ҚР-да экспортты ынталандыру бойынша бағдарлама» және «Энергия үнемдеу және энергия тиімділігі туралы» ҚР Заңы тәрізді заңдар қабылданды. Сонымен қатар, 50-ден астам заңға түзетулер енгізілді.
Бұл жылдары көптеген инфрақұрылымдық мәселелер шешілді: 4 мың шақырымға жуық автомобиль жолдары салынып, реконструкцияланды («Батыс Еуропа – Батыс Қытай», Орталық-Оңтүстік және Орталық-Шығыс 2 транзитттік дәлізі), 1700 шақырымға жуық теміржол салынды (Өзен–Түрікменстанмен мемлекеттік шекара, Жетіген–Қорғас, Бейнеу-Жезқазған, Арқалық-Шұбаркөл), 13 арнайы экономикалық аймақ пен 23 индустриялық аймақ жұмыс істей бастады.
Бизнесті қолдау үшін «Өнімділік - 2020», «Инвестор - 2020», «Бизнестің жол картасы - 2020» бағдарламалары қабылданды. Ондаған жаңа қолдау құралдары әзірленіп, іске қосылды: жеңілдікті несиелер және лизинг, инновациялық, экспорттық гранттар, сервистік қолдау және т.б. Бүгінде жеке кәсіпкерлерге 100-ге жуық қолдау құралдары қолжетімді.
Екінші бесжылдық (2015-2019) сыртқы экономикалық шоктарға аса төзімді және қазақстандық экономика үшін «қауіпсіздік төсемі» болу әлеуеті бар сектор ретінде нақты өңдеу өнеркәсібіне бағдарланды. Бұл бесжылдық аясында өңдеу өнеркәсібінің 14 басымдықты секторы айқындалды, қолдау құралдары соларға бағытталды.
Бағдарламаны іске асыру Қазақстан экономикасы үшін бірқатар оң қорытындылар әкелді.
Өңдеу өнеркәсібіндегі экспортталатын тауарлар номенклатурасы 21%-ға артты. Аккумуляторлар, темірден немесе қоспасыз болаттан жасалған жазық илем, қоспасыз алюминийден жасалған сым тәрізді жаңа экспорттық тауарлар пайда болды.
2010-2018 жылдары өңдеу өнеркәсібінің дамуы үшін негіз жасалды. Мәселен, 7,9 трлн теңге сомасына 1250 жобаны іске асыру және Global-2000/ТҰК тізімінен 29 инвесторды тарту нәтижесінде жаңа өсу көздері пайда болды. 35 кәсіпорынды жаңғырту, экономиканың жаңа бағыттары мен экспорттық және инновациялық әлеуеті жоғары жаңа тауарлардың пайда болуы арқылы тиімді базалық индустрия құрылды.
Индустрияландыру арқылы өңдеу өнеркәсібіне 7,5 трлн теңге тартылды
ИИД МБ екі бесжылдығы іске асырылған жылдары өңдеу өнеркәсібіне 7,5 трлн теңге тартылды (ИИД МБ-1 кезеңінде – 3 трлн теңге, ИИД МБ-2 кезеңінде – 4,5 трлн теңге).
Өңдеу өнеркәсібінде негізгі капиталға 4,5 трлн теңге сомасындағы инвестициялар жоспары орындалғанын атап өткен жөн.
Жалпы, Қазақстанда өңдеу өнеркәсібіне инвестициялар ағымының оң динамикасы байқалып отыр. 2018 жылы Қазақстанның өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындары негізгі капиталға тартқан инветсициялар көлемі 1 242 млрд теңгені құрады, бұл 2010 жылғы деңгейден үш есе артық (413 млрд теңге).
2010-2018 жылдары инвестициялардың ең көп көлемі металлургия өнеркәсібінен - барлық кезеңдегі инвестициялардың жиынтық көлемінен 34,6%, кокос және мұнай өңдеу өнімдері өндірісінен – 23,9%, басқа да бейметалл минерал өнімдерден – 9,5%, химия өнімдерінен – 8,5%, азық-түлік өнімдерінен - 7,7% келіп түсті.
Е л өңірлері бойынша өңдеу өнеркәсібіне инвестицияларды бөлу өнеркәсіп кәсіпорындарының салалық арналуы мен географиялық шоғырлануына байланысты болады. Негізгі капиталға инвестициялардың ең көп мөлшері өңдеу өнеркәсібінің базалық салаларының ірі кәсіпорындары (металлургия және мұнай өңдеу) орналасқан өңірлерде салынады - бұл Павлодар, Қарағанды, Түркістан, Атырау облыстары.
Индустриялық-инновациялық даму мемлекеттік бағдарламасының 2015 - 2019 жылдарға арналған екінші бесжылдығы
Бүгінде 201-2019 жылдарға арналған Индустриялық-инновациялық даму мемлекеттік бағдарламасын іске асыру Үкіметтің ерекше бақылауына алынған. ИИД МБ іске асыру 2015 жылы басталды, ол индустрияландырудың бірінші бесжылдығының қисынды жалғасына әрі елдің экономикалық саясатының бір бөлігіне айналды. Бағдарламаның негізгі мақсаты - өңдеу өнеркәсібінің бәсекеге қабілеттілігін ынталандыру, еңбек өнімділігін арттыру және өңделген тауарлар экспортының көлемін ұлғайту.
ИИД МБ 2019 жылға дейін өңдеу өнеркәсібіндегі төрт нысаналы индикаторды қарастырады: өңдеу өнеркәсібі өнімдері экспортының құндық көлемінің өсуін, еңбек өнімділігінің нақты өсімін, негізгі капиталға инвестициялар көлемінің артуын және оның энергиялық сыйымдылығының төмендеуін.
Бұл жылдар ішінде жаңа мемлекеттік бағдарламалар, қолдау шаралары, дәлме-дәл инвестициялық саясат және өнеркәсіптің технологиялық қайта жарақтандырылуы пайда болды, олар елдің үшінші жаңғыру жолынан тиімді өтуіне ықпал етуге арналған. Адам ресурсына басымдық берілді: жаппай кәсіпкерлік және тиімді жұмыспен қамту дегеніміз - жүз мыңдаған жаңа жұмыс орындары мен бәсекеге қабілетті ұлт.
2015 жылдан бастап инвестициялар көлемі 5 трлн теңгеге жуықтайтын Индустрияландыру картасының 500-ден аса жаңа индустриялық жобалары енгізілді. Бұл жобаларды іске қосу нәтижесінде 80 мыңнан аса тұрақты жұмыс орны құрылды.
Жобалар АӨК және ауыл шаруашылығы (156), құрылыс материалдарының өндірісі (152), машинажасау (59), тау-кен металлургия кешені (41), химия (31), жеңіл өнеркәсіп (22), мұнай өңдеу (21), энергетика (15), фармацевтика (6) және тағы басқа салаларда іске асырылды.
Индустрияландырудың екінші бесжылдығының аса маңызды жобалары:
● «KAZ Minerals Bozshakol» ЖШС Бозшакөл ТБК салу;
● «Ақтөбе рельс арқалық зауыты» ЖШС рельс арқалық зауытын салу;
● «ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ Атырау МӨЗ реконструкциясы және оны жаңғырту;
● «АМСТ» ЖШС Ақтау халықаралық теңіз сауда портын кеңейту;
● «Petro Kazakhstan Oil Products» ЖШС Шымкент МӨЗ реконструкциясы және оны жаңғырту (1-ші кезең);
● «KAZ Minerals Aktogay» ЖШС Ақтоғай ТБК салу;
● «Павлодар мұнайхимия зауыты» ЖШС Павлодар МХЗ жаңғырту;
● «Petro Kazakhstan Oil Products» ЖШС Шымкент МӨЗ реконструкциясы және оны жаңғырту (2-ші кезең);
● өнімділігі жылына 2 млн тонна кенді құрайтын тау-кен байыту кешенін салу, «БТК» ЖШС;
● теміржолға арналған дөңгелектерді шығару кешені, «Проммашкомплект» ЖШС.
2015 жылдан бастап 2019 жылдың қараша айына дейін өңдеу өнеркәсібіндегі өндіріс көлемі 42,9 трлн теңгені құрады
Тау кен металлургиясы кешені ЖІӨ-нің 6,7%-ға жуығын, өнеркәсіптік өндірістің 23,3% құрайды. Екінші бесжылдық жылдары металлургияда өндірістің шығару көлемі 2,2 есе артты (2014 жылы 2,1 трлн теңгеден 2018 жылы 4,6 трлн теңгеге дейін, 2019 жылдың 10 айының қорытындысы бойынша – 4 трлн теңге).
Машинажасауда индустрияландырудың екінші бесжылдығын іске асыру кезеңінде өнім көлемі 1,2 есе өсті (2014 жылғы 902,5 млрд теңгеден 2018 жылғы 1 090 млрд теңгеге дейін, 2019 жылдың 10 айының қорытындысы бойынша – 1 033 млрд теңге).
Химия өнеркәсібі де жеткілікті дамуда. Салада өндіріс көлемі 1,7 есе артты (2014 жылы 230,3 млрд теңгеден 2018 жылғы 401,1 млрд теңгеге дейін, 2019 жылдың 10 айының қорытындысы бойынша – 386,4 млрд теңге).
Фармацевтика индустриясында өнім өндіру көлемі екі еселенді (2014 жылғы 38 млрд теңгеден 2019 жылғы 79 млрд теңгеге дейін, 2019 жылдың 10 айының қорытындысы бойынша – 75 млрд теңге).
Жеңіл өнеркәсіп тауарларының өндірісі 1,6 есеге артты (2014 жылғы 63,2 млрд теңгеден 2019 жылғы 99,4 млрд теңгеге дейін, 2019 жылғы 10 айдың қорытындысы бойынша – 87,5 млрд теңге).
Құрылыс материалдарының өндірісі 1,3 есеге артты (2014 жылғы 452,1 млрд теңгеден 2019 жылғы 563,7 млрд теңгеге дейін, 2019 жылғы 10 айдың қорытындысы бойынша – 475,3 млрд теңге).
Индустрияландыру жылдары өңдеу өнеркәсібіндегі шығарылатын өнімнің номенклатурасын кеңейту
Индустрияландыру жылдары (2010 жылдан 2019 жыл аралығында) Қазақстанда бұрын шығарылмаған 500 жаңа өнім түрі игерілді: жүк және жолаушылар вагондары, электровоздар, жүк, жеңіл автомобильдер және автобустар, трансформаторлар, рентген аппаратура, жарықдиодты шамдар, титан құймалар мен слябтар, дәрі-дәрмектер және т.б.
Металлургияда айтарлықтай ілгерілеу байқалды: базалық металдардың (мыс, мырыш, қорғасын т.б.), жартылай өнімдерді (қаңылтақ, дайындама және т.б. басқалары), шала дайын өнімдерді (илем өнімдерін) өндіруден бастап дайын бұйымдарды (болат құбырларды, металл конструкцияларды, рельстерді, сымдар) шығаруға көшуге дейін.
Маңызды жобалар саланың дамуына едәуір үлес қосып, бұрын өндірілмеген өнімдердің ассортиментін кеңейтті: каустикалық сода, натрий гипохлориті, жуу құралдары, лак бояу материалдарының, жарылғыш құралдардың, агрохимия құралдарының және т.б. (Павлодар облысында «Каустик» АҚ, Жамбыл облысында «Қазфосфат» ЖШС, Маңғыстау облысында «КазАзот» ЖШС және Жамбыл облысында «Talas Investment Company» ЖШС).
Химия өнеркәсібінде индустрияландыру жылдары 54 жоба іске асырылды, 4 мыңнан аса жұмыс орны құрылды.
Сонымен қатар құрылыс материалдарын өндіру бойынша жалпы сомасы 458,8 млрд теңге болатын 302 жаңа өндіріс пайдалануға берілді, 20,3 мыңнан аса жұмыс орны құрылды.
Қазақстанда өндірілмеген жаңа құрылыс материалдары өнімдерін шығару жолға қойылды: металл жабытқыштар («Таукел» ЖШС), ПВХ жасалған терезелер мен есіктер профильдері («Funke Kunststoffe» ЖШС), энергия үнемдейтін шыныпакеттер («Казстройстекло» ЖШС), полимерлік-композитті материалдардан жасалған санитарлық-техникалық бұйымдар («Тенуса» ЖШС), шыныталшықты композитті профильдер (Kompozit Profil), керамогранит өндіріс жаңартылды (ОҚО-да «Зерде Керамик» ЖШС).
Отандық кәсіпорындар индустриялық бағдарламаларды іске асырған жылдары $163 млрд сомасына өңдеу өнеркәсібі өнімдерін экспорттады
Тауарлар бойынша өңдеу өнеркәсібіндегі ең көп экспорт көлемі 3 сала тобына тиесілі - металлургияға, кокос өндірісіне, мұнай өңдеу өнімдеріне және химия өнеркәсібі өнімдеріне. Одан соң азық-түлік өнімдері мен сусындар, сондай-ақ машина жасау өнімдері бар.
Индустрияландыру жылдары сомасы $1 млн-нан асатын 70 тауар бойынша шикізаттық емес экспорттың жаңа салалары қалыптасып, өндірісі арттырылды. Мәселен, 2010 жылы сыртқы нарықтарға аккумуляторлар жеткізу жүргізілимесе, 2018 жылы олардың экспорты құндық мәнінде $60,1 млн құрады.
Бүгінде еліміз ферроқорытпалардың, сары фосфордың, ұнның, мақта майының жекелеген түрлерін жеткізу бойынша әлемдік көшбасшылардың бірі.
2019 жылдың 9 айында еліміздің өңделген өнімдері экспорты $11 430,3 млн құрағанын айта кеткен жөн.
Қазіргі кезде 13 АЭА пен 23 Индустриялық аймақ құрылып, жұмыс істеуде
Бүгінде қажетті өнеркәсіптік инфрақұрылымды дамыту арқылы өңдеу өнеркәсібін жүйелі қолдау жалғасуда — 13 арнайы экономикалық аймақ құрылды, оның 3-уінің толық инфрақұрылымдық әзірлігі бар.
13 АЭА-тан төртеуі 2017-2019 жылдары құрылған («Қорғас» ХШЫО, «Астана-Технополис», «Түркістан» және «Қызылжар»).
13 АЭА-тан 11-і өңірлерде құрылды. Қазіргі кезде министрлік әкімдіктердің Қостанай, Ақтөбе және Байқоңыр қалаларында қосымша 3 жаңа АЭА құру туралы ұсыныстарын қарастыруда.
Еліміздің 9 өңірінде 23 индустриялық аймақ құрылды.
Арнайы экономикалық аймақ аудандарында олар жұмыс істеген уақыттан бері (2002-2019 жылдар аралығында) 185 жоба іске қосылды, оның 46-сы - шетелдік қатысумен. Бұл жобаларды іске асыру нәтижесінде 15,6 мың жұмыс орны құрылды, бюджетке салық түсімдері 167 млрд теңгені құрады.
Индустриялық аймақтарда 142 өндіріс іске қосылды, инвестициялар көлемі - шамамен 213,8 млрд теңге. 8,5 мыңға жуық жұмыс орны құрылды. Индустриялық аймақтар инфрақұрылымына 58,9 млрд теңге салынды. Осылайша, салынған 1 бюджеттік теңгеге 3,6 теңге инвестиция тартылды.
Жұмыс істеп тұрған АЭА-дан тиімдісі ретінде «ПАВЛОДАР» АЭа атап өтуге болады, онда дайын өнімнің жоғары шегімен алюминий өндіріс дамуда. Жұмыс істеп тұрған кәсіпорындар арасында кооперациялық байланыстар сәтті іске асырылуда.
Бүгінде 1 бюджеттік теңгеге АЭА 14,2 теңгеден астам инвестиция салды.
Сонымен қатар «ОҢТҮСТІК» АЭА мысал ретінде келтіруге болады, онда 1 бюджеттік теңгеге 3,5 теңге инвестиция тартылды. Тоқыма кластері қалыптасты, онда ШОБ кәсіпорындары шоғырланған. АЭА өз бетінше, мемлекеттің қолдауынсыз жұмыс істейді.
Негізгі нысаналы индикаторлар бойынша индустрияландыру саясаты жүзеге асырылған жылдары (2010-2018 жж.) оң нәтижелерге қол жеткізілді.
Индустрияландыру жылдары өңдеу өнеркәсібіндегі өндіріс көлемі 3 трлн теңгеден 10 трлн теңгеге дейін жетті (3,5 есе). Ең көп өсу металлургия өнеркәсібінде (1,1 трлн теңгеден 4,6 трлн теңгеге дейін), азық-түлік өнімдері өндірісінде (630 млрд теңгеден 1,5 трлн теңгеде дейін) машина жасауда (281 млрд теңгеден 1,1 трлн теңгеге дейін) байқалды.
Өңдеу өнеркәсібіндегі жалпы қосылған құн бұл жылдары 2 трлн теңгеден 7 трлн теңгеге дейін өсті. Металлургия өнеркәсібінде (768,5 млрд теңгеден 2,7 трлн теңгеге дейін), мұнай өңдеуде (121,87 млрд теңгеден 1,1 трлн теңгеге дейін) және азық-түлік өнімдерін өндіруде (341,3 млрд теңгеден 954,2 млрд теңгеге дейін) ең көп өсім байқалды.
Индустрияландыру жылдары өңдеу өнеркәсібінен түскен салықтар 2,9 есе өсті (салықтар өсімі +844 млрд теңгені құрады).
Осы кезеңде көлік және қоймалау секторларынан салықтар 3,1 есе өсті, сауда және HoReCa 1,2 есе, ауыл шаруашылығы 2,2 есе өсті.
Өңдеу өнеркәсібінің негізгі капиталына инвестициялар 3 есе өсті (2010 жылы 413,1 млрд теңгеден 2018 жылы 1 241,9 млрд теғгеге дейін).
2010 жылдан 2018 жыл аралығында өңдеу өнеркәсібіне $32,8 млрд көлемінде тікелей шетелдік инвестиция тартылды, бұл жалпы инвестициялар көлеміндегі барлық тартылған инвестициялардың 15,8%-ы.
2010 жылдан 2018 жыл аралығында өңдеу өнеркәсібіндегі өнім экспортының көлемі $154 млрд құрады.
2018 жылы еліміздің 8 өңірінде тамақ өнімдерін, құрылыс материалдарын, химия және жеңіл өнеркәсіп өнімдерін өндіру, металлургия, машина жасау, мұнай өңдеу бойынша 19 жұмыс істеп тұрған кәсіпорын жалпы сомасы 736 млрд теңгеден астам қаржыға жаңартылды және кеңейтілді. Олардың қататында Шымкент МӨЗ, «Кислород АЗОК», «KBS Engineering» ЖШС, «Astana Ceramic» ЖШС, «ВЕРФ-строй» ЖШС, «Хлебзавод №7» ЖШС, «Maker» ЖШС және т.б. бар.
Индустрия 4.0 енгізу
Министрлік өнеркәсіпті цифрландыру және 4.0 индустриясы технологияларын енгізу аясында екі бағытта жұмыстар жүргізуде: «Модельді цифрлық фабрикалар» және тау-кен металлургиямы кешенінің жүйе құрушы компаниялары жобасын жүзеге асыру.
«Модельді цифрлық фабрикалар» бағыты бойынша іріктелген кәсіпорындар инвестиция көлемі 13,61 млрд теңге болатын 51 жобаны іске асыруға бастамашы болды, оның ішінде 2018-2019 жылдары инвестиция көлемі 2,8 млрд теңге болатын 12 жоба аяқталды.
Мәселен, «Химфарм» АҚ (Шымкент қ.) 6 жобаны іске асыруда, «Евразиан Фудс» АҚ (Қарағанды облысы) өндірісті Индустрия 4.0-ге көшіру бойынша 7 жобаға бастамашы болды, «Алтыналмас» АҚ (Қарағанды облысы) «Цифрлық кеніш» жобасы аясында 15 шағын жобаны жүзеге асырып жатыр.
«Балтекстиль» ЖШС бизнес-процестер реинжинирингі, деректер базасын цифрландыру, кәсіпорын ресурстарын басқару жүйесін енгізу (ERP), шығарылатын өнім сапасын бақылау жүйесі, персоналды оқыту және біліктілігін арттыру жүйесі тәрізді инновациялық технологияларды қолданады.
Тау-кен металлургиясы кешенін цифрландыру аясында 53 жоба іске асырылуда, 2019 жылғы 15 қарашадағы жағдай бойынша 22 жоба пайдалануға берілді.
«АрселорМитал Теміртау» АҚ 3 жобаны іске асыруға бастама білдірді. Биыл Coal Tracking System жүйесі арқылы көмірді шахтадан тұтынушыға дейін қадағалау және есепке алу жобасы аяқталды, әсері - көмірдің ысырап болуы азайды.
«Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС 4 жобаны іске асыруда. 2019 жылы мамыр айында компания «67 шахтада персоналды және көлікті позициялау жүйесі» жобасы аясында телекоммуникациялық инфрақұрылымды пайдалануға берді. Жоба нақты уақыт режимінде барлық технологиялық процестерді көрсетеді, бұл тау-кен жұмыстарының қауіпсіздігін арттырып, жабдықтардың тоқтап қалуын болдырмауға мүмкіндік берді.
«Варваринское» АҚ кәсіпорны 2021 жылға дейін 6 жобаны іске асыруда. 2018 жылы алтын шығару және кен байыту фабрикасында екі жобаны іске асыруды: MDC (Manufacturing Data Collection) деректерді сақтауға арналған бағдарламалық қамтуды жаңартуды және барлық циклдің жұмысы туралы шұғыл есеп жасауға арналған PDA (Production data Acquisition) бағдарламасын енгізуді аяқтады.
«RG Gold» АҚ 3 жобаны жүзеге асыруда. Бұл кен орнының өндірістік алаңында баламалы цифрлық технологиялық радиобайланыс жүйесін жаңғырту, оны енгізуден кәсіпорындағы технологиялық процесті қамтамасыз ету үшін диспетчерлік байланыспен өндірістік алаңның кез келген жерінде қамтумен сапалы дыбыстық радиобайланысты ұйымдастыру тиімділігі күтіледі. Кен орындарын 3D-модельдеу және тау-кен жұмыстары жоспарлау, геологиялық барлауды автоматтандыру үшін кешенді шешімді енгізу.
«Ақтөбе мыс компаниясы» ЖШС 2018 жылы кен байыту фабрикасын Индустрии 4.0 элементтерімен жаңғырту жүргізді, бұл мырыш концентратын шығару үшін мыс-мырыш кенін терең өңдеу бойынша өндірісті жолға қоюға мүмкіндік берді.
«Богатырь Көмір» ЖШС диспетчерлендіру бойынша жобаны 2020 жылы аяқтауды көздеп отыр, бұл тау-кен көлігі кешені жабдықтарының жұмыс істеу тиімділігі мен сенімділігін, көмір сапасын, жұмыстардың қауіпсіздігін, еңбек өнімділігін арттыруға және пайдалану шығындарын төмендетуге мүмкіндік береді.
2020-2025 жылдарға арналған индустрияландыру бағдарламасынан не күтіледі
Жаңа мемлекеттік бағдарламаның мақсаты – ішкі және сыртқы нарықтардағы өңдеу өнеркәсібінің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету.
Бұл мақсатқа қол жеткізу үшін келесі міндеттер қойылды:
● ішкі және сыртқы нарықтарда сұранысқа ие өңделген тауарлар номенклатурасын кеңейту және өндіріс көлемін арттыру;
● базалық өндірістерді дамытуды ынталандыру және стратегиялық жобаларды іске асыру арқылы өнеркәсіптік қуаттылықтарды ұлғайту;
● өңдеу өнеркәсібінің салаларының технологиялық дамуын және цифрландырылуын қамтамасыз ету.
ИИД МБ екі бесжылдығының тәжірибесін ескере отырып, елімізде индустрияландырудың одан әрі дамуына ықпал ететін жаңа тәсілдер әзірленгенін айта кеткен жөн.
Бірінші кезекте, ішкі нарықты сапалы өніммен қанықтыруға және экспортқа шығуға бағдарланған өңдеу секторының тиімді кәсіпорындарына баса назар аударылады. Сонымен қатар мемлекеттік қолдаудың бөлек-бөлек құралдарынан бизнестің қарсы міндеттемелері мен жауапкершілігінің есесіне дамуды кешенді ынталандыру жүйесіне көшу де маңызды болады. Бұдан басқа, салалық қағидаттан нақты басымдыққа ие тауарларды анықтауға көшуді, сондай-ақ құнын құруда ғаламдық тізбекті проактивті құрастыруға назар аударуды ескеру қажет.
Бұл міндеттерді іске асыру келесі нысаналы индикаторларға қол жеткізуге мүмкіндік береді:
● еңбек өнімділігінің 1,6 есе нақты өсуіне (11,8 млн теңгеден 19,2 млн теңгеге дейін немесе $35,3 мыңнан $55,9 мыңға дейін);
● өңдеу өнеркәсібіндегі экспорт көлемінің 1,9 есе өсуіне (с 15,8 до $29,5 млрд);
● негізгі капиталға инвестициялардың 1,6 есе нақты өсуіне (1 247,2 млрд теңгеден 2 041,6 млрд теңгеге дейін немесе $3,6 млрд-тан $5,9 млрд-қа дейін);
● Экономикалық күрделілік индексінің артуына.
1944 рет оқылды
_80_80.jpg)
