06 қар, 2023 сағат 14:53

Сапалы жоғары білім алуға мүмкіндік мол

Фото: Николай Козин / АиФ

Мәдениет және ақпарат министрлігі «2023 жылға арналған Қазақстан Республикасы Президентінің стипендиясын жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары арасында бөлу туралы» бұйрық дайындады, – деп хабарлайды «Ұлт ақпарат».

Атап айтқанда, студенттер мен магистранттар арасында 20 стипендия бөлінеді:

«Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы» РМУ – 4 (студенттер);

«Қазақ ұлттық өнер университеті» РМУ – 12 (студенттер) және 1 магистрант;

«Темірбек Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясы» РМУ – 4 (студенттер).

Құжат 8 желтоқсанға дейін қоғамдық талқылау үшін «Ашық құқықтық регламент» сайтында орналастырылған.

Президенттік стипендияның мөлшері студенттер үшін 73 320 теңге, магистранттар үшін 173 974 теңге.

Бұған дейін Қазақстанда жоғары білім 14 пайызға қымбаттағаны хабарланған болатын. Астанадағы жоғары оқу орындарында білім бағасының айтарлықтай өсуі 26,8%-ды құрады.

Бір жыл ішінде Қазақстанда жоғары білімнің құны 13,9%-ға өсті. Елордадағы жоғары оқу орындарында оқу ақысы ең көп өсті, деп хабарлайды Zakon.kz.

Finprom.kz 15 қарашада хабарлағандай, 2023 жылғы қазанда Қазақстанда жоғары білім беру қызметтерінің бағасы 2022 жылғы қазанмен салыстырғанда 13,9%-ға өсті. Астанадағы жоғары оқу орындарында білім бағасының айтарлықтай өсуі 26,8%-ды құрады.

Сондай-ақ, сарапшылардың пікірінше, Шығыс Қазақстан облысында (+25,3%), Павлодар (+25,1%), Жамбыл (+22,2%) және Жетісу (+21,5%) облыстарында жоғары білімнің құны айтарлықтай өскен. Білім берудегі ең арзан өсім Қызылорда облысындағы жоғары оқу орындарында болды (+4,9). Ал бір ғана облыста – Алматы облысында жоғары білім бір жыл ішінде біршама арзандады (-0,3%).

Алматыда университеттік білім 16,4%-ға, Шымкентте 9,7%-ға қымбаттады.

Сонымен қатар, 2023 жылдың екінші тоқсанында Қазақстанда 129,2 млрд теңгеге жоғары білім беру қызметі көрсетілген. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 7,1 пайызға артық. Өңірлерге келетін болсақ, ақылы жоғары білім беру секторы Алматы (48,3 млрд теңге, нарық үлесі 37,4%), Астана (23,6 млрд теңге) және Шымкент (10,7 млрд теңге) қалаларында барынша дамыған. 2023 жылғы қаңтар-қыркүйек аралығында жоғары білім саласындағы негізгі капиталға инвестиция 2022 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 11%-ға азайып, 16,6 млрд теңгені құрады.

Бұған дейін Ұлттық статистика бюросы қазақстандықтардың төрттен бірінен астамының жоғары білімі бар екенін хабарлаған болатын.

Қазақстандықтардың төрттен бірінен астамы жоғары білімді. Бұл 2021 жылғы халық санағының мәліметтері. Ұлттық статистика бюросының 6 қарашада хабарлауынша, халық санағы 2021 жылы 3,7 миллион қазақстандықтың жоғары білімі бар екенін көрсетті. Елімізде тағы 4,1 миллион адамның арнаулы орта білімі, 4,9 миллионының орта білімі болды.

«2009 жылы халық санағымен салыстырғанда жоғары білімді халықтың үлесі 2021 жылы 19,8%-дан 27,6%-ға асты. Өңірлер арасында жоғары білім барлардың ең көп саны Алматы облысында – 404,8 адамның адам. «Әрбір облыстық жоғары білімді халық орталығы» Астана қаласы көш бастап тұр – елорда халқының 25,5 ақысы», – «хабарлайды Ұлттық» статистикалық бюросы.

Қазақстанда жоғары білімі бар ерлер мен әйелдердің үлесі бірдей дерлік: ерлер 27,9%, әйелдер 27,3%. Әрбір мың қазақстандыққа жоғары оқу орнының дипломы бар 276 адам келеді.

2009 жылдан бастап орта арнаулы білімі бар азаматтардың саны 27,6%-дан 30,8%-ға өсті. Түркістан облысы техникалық және кәсіптік білімі бар халық үлесі бойынша көш бастап тұр.

Тағы 120,8 мың қазақстандықтың ғылыми дәрежесі бар. Көбінесе бұл (17,8%) 30-34 жас аралығындағы адамдар. Көпшілігінің магистр дәрежесі бар (96,9 мың адам), республикада ғылым кандидаттары (16,8 мың адам), ғылым докторлары (4,9 мың адам) және философия докторлары (4,5 мың адам) әлдеқайда аз.

Бұған дейін Ғылым және жоғары білім министрлігі әлеуметтік желіде жалған диплом саудасы туралы айтқан болатын.

Мәдениет және ақпарат министрлігі «2023 жылға арналған Қазақстан Республикасы Президентінің стипендиясын жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары арасында бөлу туралы» бұйрық дайындады. Атап айтқанда, студенттер мен магистранттар арасында 20 стипендия бөлінеді.