Фото: ашық дереккөз
Бас прокуратура жанындағы Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитеттің мәліметінше, 2025 жылдың алғашқы жартыжылдығында елімізде қылмыстық құқық бұзушылықтар 6,5%-ға азайған, деп хабарлайды Ult.kz.
Жарты жыл ішінде 64 529 қылмыстық құқық бұзушылық тіркеліп, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 4 463 дерекке кем.
Қылмыстық құқық бұзушылықтардың 80%-ы — қылмыс санатына жатады. Алты ай ішінде 52 117 қылмыс тіркелген. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 6 880 жағдайға аз, яғни 11,7%-ға төмендеген.
Қылмыс түрлері бойынша елеулі төмендеу байқалды:
-
Аса ауыр қылмыстар – 58,4%-ға азайды
-
Орташа ауырлықтағы қылмыстар – 14%-ға төмендеді
-
Онша ауыр емес қылмыстар – 13,4%-ға азайды
-
Ауыр қылмыстар – 2,4%-ға аздап өскен
Бұл арада құқық бұзушылық санатына жататын істердің саны артты. 2025 жылдың алты айында 12 412 жағдай тіркелген, бұл бір жылда 24%-ға өсім барын көрсетеді. Бұл көрсеткіш құқық бұзушылықтардың жалпы санының 20%-на жуықтайды. Мұндай істерге ұрып-соғу, ұсақ ұрлық, жол ережесін бұзу секілді әрекеттер жатады. Бұған жақында Әкімшілік кодекстің бірқатар бабын қылмыстық құқық бұзушылықтарға ауыстыру себеп болған.
Ірі қылмыс түрлері бойынша деректер:
-
Ұрлық – -27,6%:
2024 жылы – 16 309,
2025 жылы – 11 809.
Бұл – 4500 дерекке аз, шамамен үштен біріне төмендеу.
Ұрлық көбіне көше мен көлікте азайған. Мұндай нәтиже бейнебақылау мен цифрлық талдаудың арқасында мүмкін болды. -
Тонау – -34%:
2024 жылы – 870,
2025 жылы – 574. -
Қарақшылық – -38,6%:
2024 жылы – 70,
2025 жылы – 43. -
Адам өлтіру – -18,8%:
2024 жылы – 324,
2025 жылы – 263. -
Адам өлтіруге оқталу – -32,1%:
2024 жылы – 78,
2025 жылы – 53. -
Бұзақылық – -23%:
2024 жылы – 892,
2025 жылы – 687. -
Зорлау – -11,7%:
2024 жылы – 256,
2025 жылы – 226.
Интернет-алаяқтық белсенділігі артып отыр:
-
Жалпы алаяқтық – 22 812 жағдай
Бұл өткен жылмен салыстырғанда 0,7%-ға өсім (168 жағдайға көп). -
Интернет-алаяқтық – +24,7%:
2024 жылы – 9 936,
2025 жылы – 12 390.
Алаяқтар жалған сайттар, әлеуметтік желілердегі жалған парақшалар, фейк жеткізу қызметтері мен банк атынан жасанды қоңыраулар арқылы азаматтарды алдап, ақша иеленуге әрекет етуде.
Қорытынды: Қылмыстың жалпы деңгейі мен ауыр қылмыс түрлері айтарлықтай төмендеп келеді. Бұл құқық қорғау органдарының цифрлық технологияларды кеңінен қолдануы, бейнебақылау жүйелерін жетілдіруі және жедел әрекет етуі нәтижесінде мүмкін болып отыр. Алайда интернеттегі алаяқтық өзекті мәселе болып қалып отыр. Полиция азаматтарды сақ болуға және алаяқтық әрекеттерге ұрынбауға шақырады.
