23 қыр, 2024 сағат 10:51

Қазақстандағы "бэби-бум": Сарапшылар 3-4 жылдан кейін мектепте мұғалім тапшылығы артатынын айтты

Фото: Egemen.kz

Қарағандыдағы мансап орталығының директоры мектептердегі мұғалімдердің тапшылығы мәселесі демографиялық көрсеткіштермен шиеленісіп отырғанын мәлімдеді. Ол тапшылықты 2000 жылдардағы туу көрсеткішінің өсуімен байланыстырады.

31-арнаның Информбюро бағдарламасының хабарлауынша, тамызда enbek.kz сайтында 15 мыңнан астам мұғалім вакансиясы жарияланған. Мектептер мен балабақшалар оқу жылы қарсаңында қызметкерлерді қабылдады. Оқу-ағрату министрлігі еңбек биржалары тапшылықтың жыл сайын артып келе жатқанын растады.

Қарағандыдағы мансап орталығының директоры Берік Есенов 384 маманның жетіспейтінін айтты.

"Бір ғана Қарағанды қаласының өзінде 384 маман жетіспейді. Маман тапшылығы жыл өткен сайын артып келеді. 300-ден астам бос жұмыс орны бар бізде үміткерлерден әлдеқайда көп адам бар", – деді директор.

Қарағанды облысының білім басқармасы басқа өңірлермен салыстырғанда мұғалімдердің жеткілікті екенін айтады. Бүгінде 3 мың мұғалім жетіспейді. Ол негізінен Ақмола, Алматы, Атырау, Жамбыл, Қарағанды, Қостанай, Павлодар облыстарында, Астана мен Алматыда. Оны университет түлектерінің есебінен жабуды жоспарлап отыр.

Оқу-ағарту министрлігі Орта білім комитетінің бас сарапшысы Жұлдыз Елубаева жалақы екі есе өсті деп отыр.

"Мұғалімдердің жалақысы екі есеге өсті. Педагогикалық бағыттар бойынша гранттар саны 15 мыңнан 16 мың грантқа дейін ұлғайтылды. Сонымен қатар шәкіртақы көлемін 58 мың теңгеден 67 мың теңгеге дейін көтердік", – деді сарапшы.

Әлеуметтанушы барлық реформаларға қарамастан, мұғалім мамандығы беделді бола алмаса, бұл шаралардың бәрі көмектеспейтінін атап өтті. Оқу орындарындарында қызметкерлердің қызметтен кетуі жиі кездеседі дейді социолог Татьяна Резвушкина.

"Адам өте тез шаршап кетеді. Елестетіп көріңізші, бастауыш сынып мұғалімі, сізде 30 бала, сіз үшін 60 ата-ана бар, олар сізден максималды инвестицияны, жеке көзқарасты, бәріне қаржылық шығындарды талап етеді. Мектеп басшылығы сізден талап етіп отыр. Қазіргі жастарымыз мұндай жағдайда жұмыс істеуге келіспейді", – деді социолог.

Ұлттық статистика бюросының сарапшысы Бибігүл Мирасбек “бэби-бумның” да бұған әсер ететінін алға тартады.

"Қазір 2017 жылы туған балалар 1-сыныпқа барады. Бұл туу көрсеткіші ең төмен кезеңдердің бірі, яғни 390 мың нәресте дүниеге келген. Соңғы онжылдықты салыстырсақ, 2023 жылдан кейінгі туу көрсеткіші 2017 жылы ең төмен. Ең жоғары туу көрсеткіші 2020 және 2021 жылдары, сәйкесінше, 426 мың және 446 мың нәресте болды. 2020 және 2021 жылдары ең жоғары туу көрсеткіші соңғы 10 жылда ғана емес, сонымен қатар Қазақстан Республикасының тәуелсіздік алған бүкіл кезеңінде де тіркелді. Яғни 3-4 жылдан кейін бұл балалар мектепке барғанда мұғалім тапшылығы одан да артады", – деді сарапшы.