сурет ашық дереккөзден алынды
Қазіргі уақытта Қазақстандағы жоғары білім ғылыми-техникалық прогрестің талаптарымен қамтамасыз етілген динамикалық даму сатысында. Соңғы жылдары республикада оқытудың ең озық әдістерін енгізу, заманауи инфрақұрылымды дамытудан бастап студенттерді жан-жақты қолдауға дейін оны жаңғырту мен реформалау бойынша жаһандық шаралар жүзеге асырылуда, – деп хабарлайды «Ұлт ақпарат».
Жоғары білім қолжетімді болуы керек. Осы мақсатта өткен жылы қазақстандық жоғары оқу орындарының білім беру бағдарламаларының 71 пайызы жаңартылды.
«Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстан халқына Жолдауында жоғары білім саласындағы реформаларды жалғастыру қажеттігін атап өтті. Отандық жоғары оқу орындарының сапасы артқан сайын оларда білім алу құны да өсетінін мойындай отырып, мемлекет ҰБТ нәтижелеріне және басқа да көрсеткіштерге қарай көлемі бойынша – 30-дан 100 пайызға дейін сараланған білім гранттарын бөлетін болады. Сондай-ақ, білім беру саласына жылдық 2-3 пайызбен жеңілдетілген несие беру жоспарлануда», – дейді Л.Нұрқатова.
Сондай-ақ сарапшы университеттердің оқу бағдарламаларын жаңартумен қатар, 2022 жылы 2 университет ғылыми-зерттеу мәртебесіне ие болғанын, білім гранттарының саны 19%-ға, студенттердің шәкіртақысы екі есеге өскенін еске салды. Сондай-ақ халықаралық академиялық ынтымақтастықтың жақсаруы байқалады, жаңа салалық министрлік 4 шетелдік университеттердің филиалдарын ашу бойынша күрделі жұмыстарды атқарды. 2029 жылға дейін осы төрт жаңа филиалға тағы тоғыз филиал қосылады деп жоспарлануда. 2022 жылы ғылымды қаржыландыру 70 пайызға, ғалымдар мен зерттеушілер саны 1,5 есеге өсті. Базалық қаржыландыруға жетекші ғалымдардың еңбекақысы кіреді. 11 ғылыми-зерттеу институтын тікелей толық қаржыландыру енгізілді.
Қазақстан шетелде университеттердің филиалдарын ашумен қатар, өңірлік білім саласындағы ынтымақтастықты дамытуға күш салды. Жүргізілген жұмыстардың нәтижесінде жоғары білім берудегі Орталық Азия кеңістігінің Альянсын құру туралы келісімге қол қойылды, бұл өз алдына аймақ елдері арасындағы академиялық ынтымақтастықтың жаңа және сапалы кезеңінің бастауын көрсетті.
2023 жылы қолданбалы ғылымды қаржыландыруды кезең-кезеңімен ұлғайту, оның ішінде бизнестің ғылыми зерттеулерді қоса қаржыландыру есебінен қарастырылуда. Жетекші университеттер мен ірі кәсіпорындар жанындағы мамандандырылған инжиниринг орталықтары, ғылыми-технологиялық парктер дамитын болады. Ағымдағы жылы ғылыми зерттеулердің экономикалық тиімділігін арттыру, жаңа технологияларды әзірлеу және трансферттеу нормаларын қарастыратын «Ғылыми-техникалық саясат туралы» жаңа Заң әзірленеді.
Мемлекет тарапынан мына мәселелерге ерекше назар аударылатын болады: жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің қолжетімділігі; біліктілікті арттыру; жоғары білім берудің инфрақұрылымы мен цифрлық архитектурасын дамыту; жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беруді интернационалдандыру. Сондай-ақ университеттің үшінші миссиясы – оның қоғам дамуына қосқан үлесі зор. Үздіксіз білім беруді дамыту, үздіксіз білім беру жүйесін дамыту және формальды емес оқытудың нәтижелерін тану маңызды мәселелер болып табылады. Сертификаттау жүйесі де дамып, халықты бейресми біліммен қамту кеңейіп, азаматтардың цифрлық құзыреттіліктері артады.
Бұл ретте инклюзивті білім беруді дамытудың Жол картасы бекітілді. Бұл да кедергісіз білім беру ортасын құруды білдіреді. Жас, дарынды мүмкіндігі шектеулі жандармен жұмыс істеуге үйрету ғана емес. Бұл қолжетімді орта, арнайы білім беру бағдарламалары. Бұл тірек-қозғалыс аппаратында проблемалары бар, көру қабілеті бұзылған мүгедектер үшін толық бейімделген жатақханалар. Бұл мүмкіндігі шектеулі жандарға қолжетімді ғылыми-білім беру ортасын құру мақсатындағы осындай жан-жақты жұмыс.
Бүгінде елімізде 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілетін Әлеуметтік кодекс қабылданып, ЖОО-да ерекше білім алуды қажет ететін студенттермен өзара әрекеттесу және әлеуметтік инфрақұрылымды құру жұмыстарында қолданылатыны сөзсіз. Министрліктің инклюзивті білім беруді дамытудың жол картасы заманауи студенттер үйлері мен жатақханаларында кедергісіз орта құруды көздейді.
Бұл мәселені шешу үшін Президент Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев университеттер мен құрылыс компаниялары арасында мемлекеттік-жекеменшік әріптестік тетігін белсенді түрде енгізуге шақырды. Оның үстіне жатақхананың болуы жекеменшік университеттердің мемлекеттік қаржыландыруға қол жеткізу критерийлерінің бірі болуы керек. Студенттердің жекелеген әлеуметтік осал санаттарының тұрмыстық шығындарын субсидиялау мәселесі де маңызды. Мәселен, әкімдіктің ресми ақпаратына сәйкес, елордада студенттер жатақханаларын салу бойынша жобалық кеңсе ашылды. Фронт-офистің басты міндеті – жатақхана салу және студенттерді баспанамен қамтамасыз ету жөніндегі мемлекеттік бағдарламаны жүзеге асыру үшін қолайлы жағдай жасау, жоғары оқу орындары мен әлеуетті инвесторларға құқықтық, консультациялық және сараптамалық қолдау көрсету болып табылады.