Сорлы қатынға тап болсаң, күйкі өмірің жұтамай, ұл-қыздарың сорламай қалмайды.
Мәселен, отбасында әйел күйеуінің үнемі құлақ етін жеп, жүйке-тамырын мыжып, тезірек тозуға жеткізіп, тыныш жатқан жынын еріксіз қоздырып, ашу-ызасын шектен шығарып, түбегейлі күйреуге, отбасындағы жылылық құрып, жауығуға түсірмей қоймайтыны даусыз. Сөйтіп, ақырында еркек өз әйелін ұрып-соғуға мәжбүрлейтін, басқа да адасушылық әрекеттерге итермелейтін тек қана отбасындағы әйелдің кесірлі тілінен, тәрбиесіз мінезінен, ақыл-санасыздықтан, ұлтсыз, тексіз, тәрбиесіз, мәдениетсіз, мәңгүрт, көргенсіз болмысынан екені айдан да анық ақиқат.
Ақылы жоқ адамдардың – ел, ұлт, ұрпақты аздырмай қоймайтын кесапатты әрекеттері зор болады.
Ол ол ма, қазақ қауымындағы қыз, әйел біткеннің бәрі де қит етсе «тең праволымын», «не істесем де өзім білемін» дейтұғын аса апатты өзімшіл айықпас дертке ұшырап, ұлттық озық құндылық пен имани асылдық атаулының бәрінен де ажырау кесапатынан екені, сондай-ақ, әйел барлық уақытта өзін-өзі тек жоғары санап, отбасын үстемдікпен билеуге опасыз құмарлығының айрықша артуының апаты тағы бар. Қазақтың түбіне түбегейлі жетіп жатқан да осы апаттар. Сайып келгенде, бұндай әйелдердің қазақ ұлтына, оның мәдениеті мен салт-дәстүрлеріне, отбасына айрықша іңкәрлікпен кіршіксіз адал болу, ел, ұлт, ұрпақ қамы үшін мінсіз қызметтің ең озық өнегесін көрсете білу деген сияқты қағидалы ұғым-түсініктің де, патриоттық қасиеттің де олардың ой санасында, өн бойында мүлде болмайды. Жат елдің еркектеріне күйеуге шығып, байтақ елдің, ұлттың абыройын ессіз-арсыздықпен аяққа таптап жатқан да, көрге тірілей көміп жатқанда солар. Сонда бұлар әке-шешесіз күйде өскен бе, қалай? Бар болса, қызымен қоса, олар қатаң жазаға неге тартылмайды? Олар қай бетімен, қалайша жер басып жүр?
Міне, бұлардың бәрі – бұлтартқысыз шындық.
Сонымен қатар елді жайлаған ұлтсыз, тексіз, тәрбиесіз, күрессіз... еркек өз отбасына да, Отанға да тірек бола алмайды.
Шындығында да ұлтсыз, жігерсіз, күрессіз, мәңгүрт еркектің өзінің отының басына ие бола алмауының, бала-шағасын өнегелі ұтқырлықпен басқара алмауының кесапаттары жайлы ең қасіретті әңгіме өз алдына ерекше бір төбе. Өйткені бүгінгі еркекке қатысты мәселе – өткен тарихымызда бұрын-соңды болып көрмеген сорақы сұмдыққа айналып отырған, теңдесі жоқ жойқынды ұлттық қасіретке айналып отырған, ең өзекті мәселе, міне, осы.
Бұларды мемлекеттік дәрежеде шұғыл түрде қолға алып, шешу қажеттігі кезек күттірмейтін стратегиялық өзектітағдыршешті мәселелердің бірі.
Апыр-ай, шындық қаншама аса ауыр болса да, істеген опасыз әрекеттерімізді дер кезінде мойындай білудің өзі де, бұл – ерлік. Кейін сол опасыз бағытты шұғыл түрде жақсы жаққа қарай өзгертуге, жаңаша озық өмір сүруге, өзін-өзі жетілдіре білуге құлшына білудің өзі де, бұл – ірі кісілік.
Қазақ қауымында «Адасқанның айыбы жоқ – қайтып үйірін тапқан соң» дейтін аталы сөз бар. Демек, әйел болсын, мейлі еркек болсын өз қатесін өзі біліп, ақыл-есін, етек-жеңін ыждаһатты күймен жинап, серіппедей серпіліс пен сілкініске түсіп, өмірлік бәсекелі жарысында қатар-құрбы, замандастарынан оқ бойы өзін де, бала-шағасын да оздырып жатса, бұл – теңдесі жоқ ғанибет қой! Сонда ғана ендігі жердегі өміріміз жаңа бағыттың озық жаңаша арнасына тезірек түсетіні ақиқат. Қысқасы, бүгінгі қазақ еліне «Алаш отбасын асылдандырмай өлмеймін!» дейтін қайраткер, текті ұлдар мен қыздарды қаулата білу ауадай қажет.
Әлбетте, қайткен күнде де, өмірлік ағымды озық дәрежеде жаңаша жаңарту мен жақсарта білуге ыждаһаттықпен құлшыну, биік белестерге іңкәрлікпен ұмтылу, бұл – жақсылықтың нышаны.
Ең бастысы әйел бақыты – отбасы бақыты екенін дұрыс ұғынып, терең түсініп, сол айтулы үздік бақытқа қалай болған күнде де қол жеткізе білу жолында жанқияр мүдделілікпен күресе білу, бұл – бақыт атаулының ұлысы.
Сондықтан да ендігі ағымдағы уақыттың бәрінде адастырмайтын ұлттық ұлы компосты қолға ала отырып, даналық пен ұлылықтың сара жолына түсу үшін, төмендегі ақыл-кеңестерді қазақ қыздарының, әсіресе отбасын құрған әйелдердің назарына ұсынғанды жөн санадық.
Сөздің шыны керек, ұсынғалы отырған жанашырлық ақыл-кеңестеріміз қазақ қыздары, ұлтсыздықпен, тексіздікпен, тәрбиесіздікпен... мәңгүрттенудің аса ауыр кесапатты қасіреттерінен шұғыл түрде арылып, ұтымдылықпен жаңаша жаңғырудың да, жаңарудың да, асылданудың да, кемелденудің де ең төте жолы, дана бағыты екенін көрсету.
Әлбетте өзінің ұлтсыз, әлсіз... дәрежедегі әке-шешесінен, ата-әжесінен міндетті түрде оза білу үшін алдымен бойжеткен қыз заман талабына сай өзін-өзі тәрбиелей білу, тілі мен мінезін қатал тезге сала отырып, жөнге түсіріп, дара жолға сала білу, ақырында қатар-құрбы, замандастарынан оқ бойы оза білу, бұл – текті кісіліктің белгісі. Бұл – кемел ізденімпаз, қайсарлықтың айнасы.
Молдағали Матқан
Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі
Ұқсас жазбалар:
Әйелді ұруға еркекті не мәжбүрлейді?
Ұлт анасы болуға қандай әйел лайық?
15546 рет оқылды
