04 қаң, 2025 сағат 20:17

Президент өз үлгісімен жаңа мәдениетті қалыптастырады – сарапшы Тоқаевтың «Ana tili» газетіне берген сұхбаты туралы

фото: baigenews.kz

Қоғамдық саясат институтының сарапшылары мемлекет басшысының «Ana tili» газетіне берген сұхбатын талдады, деп хабарлайды Ult.kz, BaigeNews.kzке сілтеме жасап.

Мадина Нұрғалиева президент Қ.К.Тоқаевтың сұхбаты 2024 жылғы 30 желтоқсанда жарияланғанын және оның мазмұны таңертеңнен бастап мұқият оқылып, әрбір сөйлемі «үлкейткіш әйнекпен» қарағандай зерттеліп, ой елегінен өткізіліп жатқанын атап өтті. Оның пікірінше, бұқаралық ақпарат құралдары мен әлеуметтік желілер бұл сұхбат туралы белсенді түрде жазып, оны әлі ұзақ уақыт талқылайтын болады.

Оның ойынша, бұл көлемді сұхбатта көптеген маңызды жайттар айтылған.

«Зерделі оқырман қазіргі күн тәртібіндегі барлық күрделі, сезімтал және екіұдай сұрақтарға жауап табады. Жағдайлар стандартты емес, мәселелер әртүрлі, бірақ өзгермейтіні – іс-әрекеттің айқындығы мен жүйелілігі. Шын мәнінде, президент өз үлгісімен жаңа мәдениет пен мінез-құлық үлгісін саясаткерлер, шенеуніктер, сарапшылар және азаматтар үшін табандылықпен енгізуде. Елде не болып жатқаны және алда қалай әрекет ету керектігі туралы шынайы әрі ашық, кейде қатқыл, бірақ батыл әрі нақты айту керек екенін көрсетуде», – деп жазады ол.

Абдулла Төкеновтың пікірінше, дәстүрлер маңызды — олар жеке тұлғаға да, ел өміріне де қатысты. Оның айтуынша, дәстүрлердің өз күші бар — олар тұрақтылық қалыптастырып, сенімділік береді.

«Саясатта дәстүрлер тез қалыптаспайды, бірақ соңғы жылдары билік пен қоғам арасындағы жаңа қарым-қатынас түрлерінің пайда болуын байқаймыз. Мысалы, жаңа парламент сессиясының ашылуы алдында президенттің халыққа жолдау жасап, онда маңызды стратегиялық мәселелерді талқылауы немесе идеологиялық тақырыптарға арналған Ұлттық құрылтай отырыстары. Енді бұл оқиғалар қатарына тағы бір дәстүр қосылды — жаңа жылдың басында президенттің сұхбат беруі. Бұл – мемлекет басшысының қоғамды толғандыратын барлық маңызды сұрақтарға жауап беру үшін сұхбат беріп отырған екінші жылы», – деп атап өтті ол.

Сарапшының айтуынша, адамдарды өздерін толғандырған сұрақтармен жалғыз қалдыруға болмайды, ал бұл сұхбат олардың көпшілігіне жан-жақты жауап береді.

Нұржан Нұрқасымның пікірінше, Қазақстан Республикасы Президенті Қ. К. Тоқаевтың сұхбатында жастар арасында еңбекқорлық пен кәсібилік құндылықтарын ілгерілету тақырыбы қозғалған.

«Бұл сұрақ қазіргі қоғам үшін тек Қазақстанда ғана емес, әлем бойынша да үлкен маңызға ие. Өкінішке орай, бүгінгі таңда ғаламдық медиа және мәдени кеңістік бос өмір салтын және «оңай» ақша табудың культін көрсетуге толып жатыр. Әлеуметтік желілердегі алгоритмдер мен ұсыныстар жүйесі дәл осылай жұмыс істейді, яғни бұл жалған «құндылықтарды» қызығушылық танытқан массаларға одан әрі насихаттауға бағытталған. Бұл жас ұрпақтың шынайы өмір туралы қате түсінік қалыптастыруға, тоқмейілсуге және жылдам әрі «оңай» табыс табудың жолдарын іздеуге ықпал етеді», – деп есептейді ол.

Оның пікірінше, бұл теріс құбылыс жастардың физикалық еңбектен тұратын жұмысқа аз көңіл бөлуіне әкеледі. Жастардың жұмыспен қамтылуы статистикасына сәйкес, бұл тренд шын мәнінде өз дәлелін табады. Мысалы, ауыл шаруашылығы және құрылыс салаларында 650 мың адам жұмыс істесе, әртүрлі қаржы, әкімшілік және басқа да кәсіби қызмет салаларында жұмыс істейтіндер саны екі есеге жуық артық (1293 мың адам).

«Оған қарамастан, мен мемлекеттік аппараттың, ең алдымен Президенттің, осы құбылысқа уақытында және тиімді реакция бергенін есептеймін, себебі 2022 жылғы Жолдауда осы бағытта идеологиялық жұмыстар жүргізілетіндігі жарияланған болатын», – дейді ол.

2023 жылдан бастап елімізде қоғамда еңбек құндылығын насихаттауға арналған кешенді жоспар жүзеге асырылып жатыр. Бағдарлама аясында идеологиялық (журналистикада мыңнан астам материал) және ұйымдастырушылық жұмыс (акциялар мен конкурстар, кәсіби бағдар беру жұмыстары, еңбек династияларымен кездесулер және т.б.) жүргізілді. Біздің елімізде бұқаралық ақпарат құралдары және басқа визуалды бейнелер арқылы еңбек адамының бейнесі белсенді түрде насихатталуда, ол қоғамда құрметке ие және ерекше статусқа ие. Мысалы, 2024 жылдың шілдесінде Қарағандыдағы Костенко шахтасының әкімшілік ғимаратында жұмысқа аттанған шахтердің бейнесі бар мурал ашылды, оны жұмысқа әйелі мен ұлы шығарып салып жатыр. Мұндай арт-объектілер әрбір қарапайым жұмысшы үшін күш пен шабыт көзі, олардың қоғамдағы еңбегін бағалаудың белгісі болады.

«Президент өз сұхбатында тағы да айтып өтті, барлық жұмысшы мамандықтар өкілдері сұранысқа ие болып, біздің қоғамда ерекше статусқа ие болады. Мен сенімдімін, мемлекет басшысының 2025 жылды Еңбек мамандықтарының жылы деп жариялауы еңбек құндылықтарын қоғамда нығайтуға және қазіргі жастардың елдің өндірістік салаларына деген қызығушылығын арттыруға қосымша серпін береді», – деп қорытындылады Нұрқасым.

Жаңа жылдың басында өткен жылдың қорытындысын кең көлемді сұхбат арқылы шығару дәстүрі, өткен жылы «Egemen Qazaqstan» газетінде жарияланғандай, саяси тәжірибенің маңызды элементіне айналды, деп есептейді Серік Ахметжанов.

Ол сұхбатты үлкен қызығушылықпен оқығанын және оның тек ел дамуының негізгі сұрақтарына жауап беріп қана қоймай, ақпараттық кеңістікте жиі туындайтын әртүрлі қауесеттер мен инсинуацияларды да жоққа шығаратынына қуанышты екенін айтты.

Саяси блокта ерекше маңыздысы, Президенттің айтқан реформаларының принципті сипатта болуы. Мұндай позиция әсіресе мүмкін болатын мерзімінен бұрынғы парламенттік сайлау туралы қауесеттер аясында маңызды. Президент айқын айтты: «Менің пікірімше, мерзімінен бұрынғы парламент сайлауына негіз жоқ. Сайлау заңмен белгіленген уақытта өтеді. Парламент ұзақ мерзімді жұмысқа бағытталған».

Экономикалық блокта Президент үкіметтің жұмысына баға беруде енді тек экономика өсуінің көрсеткіштеріне ғана емес, сонымен қатар азаматтардың әл-ауқатының нақты жақсаруына да негізделетінін атап өтті. Бұл басқару тәсілінде маңызды өзгеріс, өйткені ескі «экономика ради экономика» моделі шегініс жасап, назар орталығына адам мен оның қажеттіліктері қойылады.

Бұл ретте мемлекет басшысы ескі жұмыс әдістеріне үйренген кейбір экономист-басшылар өздерінің тиімділігі туралы терең ойлануы керектігін ашық айтты: «Шын айтайын, қазіргі экономист-басшылардың жұмысын орташадан төмен деп бағалаймын. Халықаралық қаржы институттарының лексикасынан шыққан тым көп риторика, нақты істер тым аз».

Серік Ахметжанов әрқайсысын Қ.К. Тоқаевтың сұхбатымен танысуға шақырады. Көптеген қызықты нәрселер таба аласыз: «Шын мәнінде, бұл менің отандастарымна арнаған арнайы үндеуім, ол терең ойлануға түрткі болып, осы жылғы жұмысымызға бағыт береді».

Алтай Дюсекеев те мемлекет басшысының «Ана тілі» газетіне берген сұхбаты туралы пікірін білдірді. Ол президенттің біздің мемлекетіміздің қандай бағытта дамып жатқанын қызықты түрде жеткізгенін айтты. Бұл ең алдымен Заң және тәртіп. Әр адамның мұқтажы болған нәрсе.

«Тағы бір қуантатыны, Тоқаевтың жағдайды бақылауда ұстап, маңызды оқиғаларды назардан тыс қалдырмайтыны. Бұл Талғар туралы да, тасқындар туралы да, теңге курсы туралы да. Қысқаша айтқанда, мен президенттен көргім келетін нәрсе — жауапкершілік, адалдық және шынайылық», – деп атап өтті ол.

Алтай Дюсекеев президенттің идеологиясы барлық нәрседе айқын көрініс табатынын атап өтті.

«Мемлекет басшысы негізінен қазақстандықтарға экологиялық көзқарас, адалдық, тәртіптілік, әділеттілік және басқа да көптеген қасиеттерді сіңіруді мақсат етеді. Бұл процесс ұзақ әрі қиын, бірақ біз үшін өте маңызды. Осысыз, болашақ ұлтқа айналу мен үшін мүмкін емес сияқты. Бұл өте қиын, бірақ маңызды жұмыс», – деп қосты ол.

Қорытындылай келе, ол осындай жылдың қорытындысы әрқайсымызға қатысты маңызды екенін атап өтті. Оның пікірінше, бұған назар аудару керек, ал қарапайымдылық қажет емес, өзіңнің жұмыстың нәтижелерін көрсету керек, ал Тоқаев дәл осыны істеп отыр.

Екатерина Беркутова 2025 жыл Қазақстанда мемлекет басшысының «Ана тілі» газетіне берген сұхбаты арқылы басталғанын жазады.

Бұл — президенттің тікелей коммуникация және жоспарлау әдістерінің бірі.

Өткен жылдың қорытындысы шығарылып, жақын арадағы және орта мерзімді перспективада дамудың негізгі бағыттары мен векторлары анықталды.

Оның айтуынша, президент тағы да реформалардың логикасын айқындап, мемлекет дамуының қоғамдық-саяси және әлеуметтік-экономикалық бағытын белгілеп, ішкі және сыртқы саясат туралы пікірін білдірді.

Сонымен қатар, оның айтуынша, елде жасанды интеллектінің дамуы туралы көзқарас қызықты, сондай-ақ «Таза Қазақстан» бастамасының жалғасы да маңызды.

«Соңғысы — біздің экологиялық санамыз, мінез-құлық мәдениетіміздің және қоғамдық көзқарастарымыздың эволюциясы. Ең болмаса, мен жақын болашақта қалдықтарды сұрыптау бүкіл ел бойынша жалпы практикаға айналады деп үміттенемін, тек жауапты азаматтардың тобы ғана емес», – деп атап өтті ол.

Естеріңізге сала кетейік, мемлекет басшысының сұхбаты «Ана тілі» газетінде жарияланды. Президент 2024 жылдың қорытындысы, өткеннің сабақтары, келер жылға жоспарлар, халықаралық қатынастар және әлемдік пен қазақстандық күн тәртібіндегі басқа да өзекті тақырыптар туралы айтты.