Фото: Ашық дереккөз
Қазақстанда ресми тіркелген жеті саяси партия бар, олардың алтауы ел парламентінде өкілдік етеді. Партиялық баспасөз негізінен YouTube немесе Telegram арналарында шоғырланған, сәйкесінше көпшілікке жетпейді. Өздерін көшбасшы санайтын және елдің саяси өмірінің алдыңғы қатарында болуды армандайтын ұйымдар мереке күндері не істейтінінанықтау үшін Ult.kz тілшісі қарастырып көрді.
Мысалы, «Аmanat» партиясын алайық. Теориялық тұрғыдан алғанда, бұл партия ел президенті мен үкімет жасап жатқан барлық нәрсені жалпыға бірдей қолдауы керек. өздеріңіз білетіндей, билік шетелге заңсыз берілген активтерді қайтару бойынша ауқымды науқан басталғанын хабарлады. Ал бұл үкіметтің қадамдарының қаншалықты салмақты екенін және олардың бұл жолдан таймайтындығын дәлелдеді.
Биліктің сыбайлас жемқорлыққа қарсы крест жорығын қолдай отырып, партия мүшелері іс жүзінде сыбайлас шенеуніктермен күресу үшін барлық құралдар арсеналын пайдалануға тырысады. Бірақ жариялылық пен ашықтық жемқорлықпен күресу құралы болып табылады. Ал бұл мәселені партияның өзінде талқылау – жемқорлықты тоқтатудың бірдей тиімді жолы.
«Аmanat» партиясының сыбайлас жемқорлықпен күресу шаралары туралы бастама көтеретін кезі жеткен сияқты.
Ендеше, ұрпақтар сабақтастығын қамтамасыз ету үшін халық дәстүрін арттырып, оларға қамқорлықпен қарау керектігін Мемлекет басшысы талай рет айтып келеді. Атқарылып жатқан істердің барлығын мемлекеттік органдар жүзеге асырады, ал бұл жерде «Аманат» партиясының рөлі зор.
Дегенмен, сөзбен айтқанда, еліміздегі барлық дерлік партиялар дәстүрді сақтау мен арттыруды, жемқорлықты жоюды жақтайды. Мысалы, «Ақ жол» партиясы сыбайлас жемқорлықпен күреске өз үлесін қосуға тырысады. Соның өзінде құқық қорғау органдары парамен ұстағандардың арасында кәсіпкерлер де аз емес, соларды «Ақ жол» партиясы парламентке ұсынуға тырысады. Сонымен қатар, кез келген сәтті шешілген мәселеде «Ақ жол» партиясы бірінші болып араласқан шешім болып отыр. Мәселен, Оралдағы «Кублей» консерві зауытының тұрғындардың өтініші бойынша жабылуына ақжолдықтар қолға алды. Дегенмен, «Республика» партиясы да азаматтар күресінің сәтті аяқталуына үлкен үлес қосқаны белгілі. Әділдік үшін айта кететін жайт, шын мәнінде «Ақ жол» бұл мәселені депутаттық сауалдар мен парламент мінберінен сөйлеген сөздерінде талай рет көтеріп келеді. Десе де, «Республика» өзін қоршаған ортаны қорғауды жақтайтын партия ретінде танылып, Орал тұрғындарының талабын жүзеге асыруға белсене араласқан кезде ғана зауыт жабылды.
Үстіміздегі жылдың маусым айында 24-ші съезін өткізіп, партияның ребрендингін жариялаған «Ауыл» партиясының белсенділік уақыты таяп қалды. Зерендіде өткен съезде партия мүшелері Қазақстанның түкпір-түкпірінде дерлік жиын өткізгенін айтты. Естеріңізге сала кетейік, парламентте партия атынан сегіз адам бар - бұл Аманаттан кейінгі екінші көрсеткіш.
Оның төрағасы Серік Егізбаевтың айтуынша, «Ауыл» бұрын ресми түрде аталғандай халықтық-демократиялық патриоттық партия емес, жай ғана партия. Жарғы мен бағдарламаға өзгерістер енгізілген. Серік Егізбаев атап өткендей, басым бағыттар экономикалық стратегия, ауылдарды қолдау, әлеуметтік саясат, жастармен жұмыс және мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіру болып қала береді.
Айта кетерлігі, «Ауыл» екі заң жобасын әзірлеуге бастамашы болды, оның біріншісі «Аграрлық банк туралы» ауыл тұрғындары үшін өте маңызды. Мұндай заң қабылданса, ауылшаруашылық тауар өндірушілері төмен мөлшерлемемен немесе мүлдем пайызсыз несие алуға үміт артатыны анық. Дәл қазір партия мүшелері мұндай заңның не үшін қажет екенін түсіндіру жұмыстарын белсенді түрде бастауы керек.
Айта кетейік, Қазақстан Республикасының Конституциясы қызметi «конституциялық құрылысты күшпен өзгертуге, республиканың тұтастығын бұзуға, мемлекеттiң қауiпсiздiгiне нұқсан келтiруге, әлеуметтiк құқық бұзушылықты қоздыруға» бағытталғандарды қоспағанда, партиялардың, қозғалыстардың, бiрлестiктердiң құқықтарына кепiлдiк бередi. Партиялар мен қоғамдық бірлестіктердің ісіне мемлекеттің араласуына жол берілмейді.
Қазақстандағы реформалар стратегиясының мемлекеттік тұжырымдамасы демократияландыру және саяси реформалар бағдарламасына негізделген. Бұл бағдарлама мемлекеттің әлеуметтік процестерді одан әрі демократияландыру саласындағы серпінділігі мен тиімді тәсілдерін көрсетеді.
Қазақстан Республикасындағы партия құрылысы өзінің екінші дамуын 2002 жылы Парламенттің «Саяси партиялар туралы» жаңа Заңының қабылдануымен, заң авторларының пікірінше, республикадағы партия құрылысының барысын реттеу және оңтайландыру мақсатында әзірленген. Қазақстан Республикасы. Жаңа заң саяси партия құру үшін 50 000 адамдық шекті енгізді.
2002 жылғы шілдеде «Саяси партиялар туралы» жаңа Заң қабылданғаннан кейін сол кезде жұмыс істейтін саяси партиялар алты ай ішінде қайта тіркеуден өтуі керек болды.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында 11 саяси партия ресми тіркелген.
1595 рет оқылды
