Фото: qmonitor.kz
Бүгінде қоғамдық кеңестердің жұмысына сұраныс артып келеді. Осы орайда Ult.kz тілшісі Қазақстандағы қоғамдық кеңестердің қызметін зерттеп, олардың Қазақстандағы және шетелдегі құрылу тәртібін салыстырды, сондай-ақ Қоғамдық кеңестердің үшінші республикалық мәжілісінің не үшін өтетінін анықтап көрді.
Қасым-Жомарт Тоқаев халыққа жолдауында мемлекеттік органдар мен әкімдіктер жанындағы қоғамдық кеңестер – консультативтік-кеңесші органдардың қызметін реформалау қажеттігін айтты.
Қоғамдық кеңестер дегеніміз не?
Қазақстанда қоғамдық кеңестердің қызметі 2016 жылы басталды.
Қоғамдық кеңестер – министрлiктер, Қазақстан Республикасының Президентiне тiкелей бағынатын және есеп беретiн органдар, сондай-ақ олардың құзыретiне жататын мәселелер бойынша жергiлiктi мемлекеттiк органдар құратын консультациялық-кеңесшi, бақылаушы органдар.
Олар мемлекеттiк және квазимемлекеттiк органдардың қызметiне қатыса алады, өтiнiштер бере алады, өз отырыстарына органдардың өкiлдерiн шақыра алады, мемлекеттiк сатып алу жөнiндегi конкурстық комиссиялардың жұмысына қатыса алады, мемлекеттiк сараптамалар жүргiзедi және мониторинг жүргiзедi.
Заңға сәйкес, мемлекеттік орган қоғамдық кеңестен түскен ұсынысты қарауға міндетті. Алайда, шын мәнінде жергілікті өкілді орган болып табылатын мәслихатпен салыстырғанда, қоғамдық кеңес тек кеңесші орган болып табылады және міндетті шешімдер қабылдай алмайды.
Бүгінгі таңда Қазақстанда 256 қоғамдық кеңес жұмыс істейді: республикалық деңгейде – 35, жергілікті деңгейде – 221. Квазимемлекеттік ұйымдар құратын қоғамдық кеңестер де бар.
Қазіргі таңда қоғамдық кеңестерге 4 мыңға жуық адам тартылса, оның 86 пайызы азаматтық қоғам өкілдері.
«Еуразиялық сараптамалық кеңес» қоғамдық президенті – Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің қоғамдық кеңес мүшесінің орынбасары Шыңғыс Лепсібаев пікір білдірді.
«Қоғамдық кеңестердің басты мақсаты – мемлекеттік органдардың қызметіне қоғамдық мониторинг жүргізу. Бұл – тұрғындардан түйткілді мәселелерді жинауға арналған алаң. Мысалы, Алматы қоғамдық кеңесінің жанынан балалардың сапалы білім алуын қамтамасыз ететін арнайы комиссия құрылды Artsport бағдарламасы бойынша қосымша білім беру», - дейді Шыңғыс Лепсібаев.
Демократиялық елдерде белгілі бір мәселелер бойынша қоғамдық пікір мемлекеттік саясатты қалыптастыру процесіне айтарлықтай әсер етеді. Мемлекет пен қоғам арасындағы өзара іс-қимыл мен консультацияның маңызды тетіктері қоғамдық кеңестер және басқа да осыған ұқсас органдар болып табылады.
Қоғамдық кеңестер 20 ғасырдың бірінші үштен бірінде пайда бола бастады және барлық дерлік елдерде, көбінесе жергілікті басқару деңгейінде жұмыс істейді. Алайда, кейбір жағдайларда кеңестер тиімді жұмыс істейді, қоғамдық бастаманы дамытуға жәрдемдесу, халық топтарының мүдделері үшін басқару шешімдерін дайындау, қабылдау және жүзеге асыру процесіне әсер ету функцияларын орындайды, ал басқа жағдайларда олар бар ресми органдар болып табылады. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет есебінің қорытындысына қарағанда, Қазақстанда олар әлі де формальды.
Қазақстанда қоғамдық кеңесті құру үшін жұмыс тобы құрылады, оның жетекшілері азаматтық қоғам өкілдері болып табылатын жұмыс топтарының мүшелерінің арасынан дауыс беру арқылы сайланады. Республикалық деңгейдегі жұмыс тобының құрамын тиісті мемлекеттік органның/мәслихаттың басшысы бекітеді.
Қоғамдық кеңестердің құрамын мемлекеттік органдардың, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің өкілдерінен, ал конкурстық негізде коммерциялық емес ұйымдардың өкілдері мен азаматтардан жұмыс тобы құрады.
Қоғамдық кеңес мүшелігіне кандидат 18 жасқа толған Қазақстан Республикасының азаматы бола алады.
Байқауға қатысу үшін олар ұсынады:
коммерциялық емес ұйымның жазбаша ұсынысы және (немесе) азаматтың Қоғамдық кеңеске кандидатураны ұсыну туралы өтініші;
Өмірбаяндық деректері көрсетілген кандидаттың кәсіби және (немесе) қоғамдық қызметі туралы мәліметтер;
Соттылығының болуы немесе болмауы туралы анықтама;
Психикалық және мінез-құлық бұзылыстарының (ауруларының), оның ішінде психоактивті заттарды қолданумен байланысты бұзылулардың болуы немесе болмауы туралы анықтама.
559 рет оқылды
