27 сәу, 2022 сағат 16:39

БҚО-да қаңғыбас иттер 50 қойға шапқан

Фото: uralskweek.kz

Батыс Қазақстан облысында қаңғыбас иттер 50 қойға шапқан, - деп хабарлайды Tengrinews.kz агенттігі жергілікті "Уральская неделя" басылымына сілтеме жасап.

Оқиға 26 сәуірде түнде Сырым ауданы Жымпиты ауылында болған. Үй иесі Батырбек Жұбанғалиевтің айтуынша, шабуыл нәтижесінде 50-ге жуық қой қырылған.

"Таңертең қой қорадан мал шығару үшін көшеге шықтым. Барғанда қан-жоса қойларды көрді. Шошып кеттім. Қой да, қозы да қырылған", - деді Батырбек Жұбанғалиев.

Жұбанғалиевтің шаруашылығында барлығы 100-ге жуық қой болған, тек жартысы аман қалған. Оның айтуынша, қаңғыбас иттер малға бірінші рет шауып тұрған жоқ. Биыл 8 наурызда қаңғыбас иттер оның фермасындағы 12 қойға шабуыл жасаған. Оның айтуынша, қаңғыбас иттер тауықтарға күнде шабуыл жасайды.

"Қаңғыбас иттер көп. Әкімдік атылатынын айтады, бірақ саны азаймай тұр. Мал - жалғыз табыс көзіміз. Мемлекеттен ештеңе сұрамаймыз, өз-өзімізді қамтамасыз етеміз. Төрт балам бар, оларды тамақтандыруым керек. Енді не істеймін? Кімге жүгінемін? Бұлай жалғаса берсе, болмайды ғой. Қазір бәрі қымбат: шөп пен жемге күніне 4 мың теңге жұмсаймын. Отбасын асырау үшін ұнды қабымен сатып аламыз, қазір ол 12 мың теңге тұрады. Нан қымбат, бір бөлкесі 200 теңге, сондықтан өзіміз пісіруге тырысамыз", - деді ол.

Батырбек Жұбанғалиев қой шығынын 3 миллион теңгеге бағалайды. Ол қаңғыбас иттерді атуға, зарарсыздандыруға, чиптеуге және атуға жауапты адамдардан келтірілген залалды өтеуді талап етеді.

Басылым мәліметінше, Сырым ауданының әкімдігі қаңғыбас иттерге қатысты проблеманы біледі. Сырым ауданының әкімі Төлеген Төреғалиев қаңғыбас иттерге қарсы күрес жұмыстары бүгінгі күнге дейін жүргізіліп жатқанын айтты.

"Жымпитының өзінде биыл жыл басынан бері тұрғындардың шағымдары бойынша 140-қа жуық ит жойылды. Тұрғындары бізге хабарласады. Көптеген жұмыс атқарылып жатыр, бірақ, өкінішке қарай, түнде тағы да иттер малға шабуыл жасады", - дейді аудан әкімі Төреғалиев.

Жымпитыда 1500 үйде 6 мыңға жуық адам тұрады, олардың жартысынан көбі мал ұстайды. Әкім табиғи апат болғанын, төтенше жағдай режимі жарияланған жағдайда заңмен залалды өтеу қарастырылғанын атап өтті. Бірақ Жұбанғалиевке қатысты жағдайда материалдық шығынды өтеу заң бойынша қарастырылмаған.

Сырым аудандық ветстанция бастығының міндетін атқарушы Армат Жүралиев бүгінде ауылдағы барлық қаңғыбас итті жою мүмкін емес екенін айтты.

"Бізде пневматикалық қару ұстайтын бір маман бар, ол арқылы қаңғыбас иттерді ату ыңғайсыз. Аңшылық қарудан иттерді атуға тыйым салынады. Мүмкіндігінше қаңғыбас жануарларды жоямыз, дегенмен бұған тыйым салатын заң бар. Бірақ ауыл тұрғындарынан шағымдар түсіп жатыр. Бізге аудандағы 12 округ кіреді. Әр аудандағы қаңғыбас жануарларға қатысты шағым түсіп жатады, сондықтан бізде уақыт жоқ", – дейді Армат Жүралиев.

Ветеринардың айтуынша, қаңғыбас иттердің көбеюіне адамдардың өздері кінәлі.

"Қаңғыбас иттердің иелері бар. Адам осындай жауапкершілікті өз мойнына алса, ит асыраса, толық жауапкершілікті алуы керек. Үй жануарларын ұстау ережелері бар. Көбісі осы ережелерге, жануарларға немқұрайды қарайды. Итке қамқорлық керек, оларды асырау керек. Тұрғындар үшін бұл қиын болуы мүмкін, сондықтан олар иттерді босатып жібереді. Олар аш, оларға тамақ керек. Бұл иттер қоқыс қазып, қоқыс іздейді, таппаса, ұсақ малға шабуыл жасайды. Адамдар үй жануарларына жауапкершілікпен қараса, қаңғыбас иттер болмас еді", - дейді Жүралиев.