Cемей шаһарындағы Невзоровтар отбасы атындағы бейнелеу өнері мұражайында XVII-XVIII ғасырлардағы Батыс Еуропаның бірқатар графикалық жұмыстары сақталған. Бұл баға жетпес байлықтың ішінде, әсіресе, гравюралық суреттер таңғалдырмай қоймайды.
Гравюраны әдетте қатты заттардың бетіне (ол металл, ағаш немесе тас болуы мүмкін) салады. Содан кейін оның бетіне бояу жағып, басу арқылы бірнеше түрін алады. Әйгілі голландық суретші Рембрандттың дәл осындай әдіспен салынған «Крестен түсіріп алу» картинасы мұражайдың графикаға арналған залының төрінде тұр.
Жалпы, ХVII-XVIII ғасырларда еуропалық суретшілер тәураттық тақырыптарға, Інжілдегі оқиғаларға арналған суреттерді көптеп салғаны белгілі. Әсіресе, Иса пайғамбарды крестен шешіп алу сияқты сәттерді көптеп бейнелеген. Сондай-ақ, грек аңыздарына бойлап, Амур, Зевс құдайларын кейіптеген. Бұл ретте Рембрандт Харменс Ван Рейннің картинасын италиялық жұмыстармен салыстыруға болады. Мәселен, голландық қылқалам шеберінің туындысында Исаның әлсіз халдегі күйі бейнеленсе, италиялық суретшілер Исаны барлық күш-қуатын көрсете отырып бейнелейді. Яғни, Рембрандт оқиғаны шынайы бейнелеуімен, адамдардың жүзіндегі мұң, қайғы-қасірет табын жеткізе білуімен, тіпті, ойсыздықты, немқұрайдылықты, сүлесоқтықты да айта білуімен алға озады. Картинада тіпті, аспаннан бозғылтым сәуленің түсіп тұрғанын көруге болады. Осы бір XVII ғасырға (1633 жылы салынған) тиесілі картинаға қарап отырып, сол замандағы шынайылықты жаза алған Рембрандттың шеберлігіне тәнті боласыз.
− Исаны крестен түсіріп алу өте кең тараған тақырып. Бұл туындыны бізге біраз жылдар бұрын Ресейдің әйгілі А.Пушкин атындағы бейнелеу өнері музейі сыйға берген болатын. Жалпы, гравюраның кескіндеме немесе жай туындыдан ерекшелігі, бір гравюраның бірнеше көшірмесін ғана жасауға болады. Яғни, алғашқы үш-төрт көшірмесі анығырақ шығатындықтан өте құнды, түпнұсқа саналады. Ал қалған нұсқаларының бояуы тез оңып кетеді. Сондықтан Рембрандттың бұл туындысы алғашқы түпнұсқаға жататын өте қымбат жәдігерлердің бірі, − дейді музей қызметкері Гүлжан Жәкеева.
Думан АНАШ,
«Егемен Қазақстан» газеті
5083 рет оқылды
