"Би болмас белін жалпақ буғанменен, тазармас әсілі харам жуғанменен. Ішкенге мәз, жегенге тоқ шаруаны, кім екен алашыма тұлғаң деген" депті ғұлама шайыр Әбубәкір Кердері. Ия, дана халқымыз ел басына күн туса, етегімен су кешкен ерлерін ғана елге тұлға деп атап, жырға қосқан, атын аңызға айналдырған. Әрине, әр заманның, әр қоғамның өзіне тән тұлғалары болады. Әріге бармай-ақ, еліміз тәуелсіздік туын көтергеннен бергі кезеңдерді алып қарасақ та осынау қып-қысқа уақыт аралығында есімі ендігі жерде ел есінде мәңгі сақталатын Алтынбек Сәрсенбаев, Заманбек Нұрқаділов, Болатхан Тайжан сияқты ардақты да арыс тұлғаларымыз аз болмапты. Олардың бержағында қалай опат болғаны әлі де жұмбақ күйінде қалып бара жатқан Батырхан Дәрімбет, Нури Муфтах, Асхат Шәріпжан сиякты қаламын биліктің қаракүішіне қарсы жұмсаған қаламгерлер ше?
Заман азды ма, әлде әділет, ақиқат деген қасиетті ұғымдар бүгінде билік басында «бақытқа балқып » жүргендердің қолжаулығына айналды ма қайдам әйтеуір қазір жасы жетпістің желкесіне мініп, сексеннің сеңгіріне шыққан ақсақалдарымыздың да аузынан аталы сөздің орнына дәм-тұзы жоқ су татыған атала сөз еститін болдық. Айтпақшы, сол Әубәкір Кердері:
Біліксіздің билігі
Қауметі жоқ, қауқар жоқ.
Дәнсіз сабан секілді
Татымы жоқ, тұзы жоқ
Дәмсіз тағам секілді, - дегенде дәл бүгінде абыздығы ауыл - үйдің, қазан - ошақтың, әрі кетсе өз тайпасы мен жүзінің айналасынан аспайтын ақсалдарға арнап айтып кеткен бе дерсіз. Жақында «Қазақ әдебиеті» газетінен жасы 80 ге таяп қалған Ғазизбек Тәшімбаев деген ағамыздың «Есенғали елемеген екі тұлға» деген мақаласын оқып, шынында да бүгінгі Қазақстанда нағыз тұлға деп жоғарыда аты аталған, шын асыл ардақтыларымызды емес, әркім өзі қалағанын тұлға жасап алатын заман орнады ма деп қалдық десек те болатын шығар. Әйтпесе, Ақордада іс жүргізуші екен деп Махмут Қасымбековты және ана заманда кеңестің, мына заманда биліктің қайқы қара қылышындай қызметінен бір таймаған газетті басқарып, бұдан қаншама ғасыр бұрын өмір сүрген Қазыбек бек Тауасарұлын бүгін Азиядан, ертеңіне Еуропадан бірақ шығып жүрген сол заманның суперменіндей суреттеген екен деп Балғабек Қадырбекұлын ұлт тұлғасы деу кімнің ойына келе қояр еді?! Айтпақшы, осы бабамыз осы «Түп-тұқияннан өзіме шейін» деген кітапта бірде сонау Ватиканнан бір-ақ шығады. Ватиканда ықылым заманнан бері әр құжаттан бастап, осында дүниеге келген әр сәбидің туған күні мен кәріліктен қайтыс болған күніне шейін тіркеулі тұрады. Бірақ солардың бірде-бірінде, не Рим папаларының естелігінде «бізге шапырашты Қазыбек бек Тауасарұлы келіп қонақ болды» демек түгіл, «нан ауыз тиіп кетті» деген сынар ауыз сөз жоқ.
Бұл кітап хақында кезінде Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым Академиясы ғылыми шешім шығарған. Академиктер, нақты айтсақ тарихшылар мен әдебиетшілер өз пікірлерін білдірді, менің есімде қалғаны марқұм Рахманқұл Бердібаев, Манаш Қозыбаевтардың және көрнекті жазушы Қабдеш Жұмаділовтың пікірлері. Бірақ, сөз өтпейтін, ұялмайтын, қызармайтын, тіпті ар-ұят, иман-сауап атаулыны жинап қойып, тақымына басып жүретін бір топтар болады. Оларға не айтсаң да “жоқ, бәрібір менікі дұрыс” дейді. Содан, жазушылар қауымы “ақырғы сөзді Елбасымыз айтсын!” деген де емеурін білдірді. Енді міне, осы «Түп-тұқияның» кесірінен ел арасы әлі күнге дауға, алауыздыққа толы. Бәлкім жәй халықтың бір-бірімен осылай ұдайы шекеқызбай болып жатуы жоғарыдағы біреулерге тиімді де шығар. Тоқ етерін айтсақ, бұл «шығарма» қазақ әдебиеті тарихындағы адам қолы жасаған ұят істердің ең сұмпайы үлгісі болды. Оны тарихи еңбек ретінде қарастыруға мүлде келмейді. Ал, әдеби шығарма ретінде де тіпті сын көтермейтін бірдеңе.
Өз басым Балғабек Қыдырбекұлының жазушылығын қабылдай алмаймын десем кінәлі емеспін. Журналист еді дейді. Білмеймін! Оның есесіне Ұзақ Бағаев, Сапар Байжанов, Кәкімжан Қазыбаев, Сейдахмет Бердіқұлов, Сарбас Ақтаев, Нұрмахан Оразбеков, Ақселеу Сейдімбеков, Қойшығара Салғарин т.б. журналистерді өте жақсы білемін, бірақ Қыдырбекұлының журналистік кереметі дегенді естіген емеспін. Иман саламаты болсын, Б. Қыдырбекұлында ешкімнің алты аласы, бес бересі жоқ. Бірақ тарихи шындық, әсіресе отаршылдықтың табаны астында мың өліп, мың тірілген қазақ ұлтының басынан кешкен көп зобалының бірі 1986 жылғы желтоқсан көтерілісі (ол әлдебіреулер айтып жүргендей уақиға емес, көтеріліс) кезінде Б.Қадырбекұлы Ғазизекем айтқандай «аға газет» - «Социалистік Қазақстанның» бас редакторы-тұғын. Яғни, сол тұста қазақтың қызғалдақтай құлпырған қыздары мен сәмбіталдай сақылдап тұрған жас жігіттерін әуелі сапер күрегімен есінен талдыра ұрып, адам қанына жеріктікке әдейі үйретілген иттерге талатып, одан біріншісін зорлап, екіншісін қорлап есін жидырып болғасын, ұзақ жылдарға түрмеге айдауға, ату жазасына кесіп жатқанда Б.Қыдырбекұлы басқарып тұрған осы «аға газет» бұл дұрыс емес деп бір ауыз сөз айтпақ түгіл, әлгі айдауға, атуға кесілгендердің аты-жөнін тізіп, оны «Әділ сот» деген айдармен беріп отырғанын көзіміз көрді. Сол кезде әлдебір сайқал саясаткерлер мен көбікауыз журналистер осы газетке «қос тілің - қос қанатың» деген жарыместік мақал таратып, қазақ тілін орысшаның аударма тіліне айналдырып, қазақ мектептері жаппай жабылып жатқанда да Бәкең марқұм ОК–ның мүшесі, бас редакторы ретінде бір ауыз пікір айтпақ түгілі өзінің небір желбуаз журналистеріне бұл «науқанды» қызу жүргізуге бел буып, қол қойып отырған жоқ па?
Жазушылығын қойшы, Б. Қадырбекұлының ғазиз басты Ғазекең айтқан Тұлғалығы да, журналистігінің шыққан шыңы да сондай-ақ еді ғой! Есенғали оның бәрін білмейді емес біледі. Тек о дүниелік боп кеткен фақырды ғайбаттағысы келмеді. Ендеше, Ғ. Тәшімбаев неге шыбық-шилан» болып шыр-пыры шығады десек несі айып?! «Ақсақалға жарасады ақ сөйлеу» дегенде де осыны айтпақ болдық. Амал не, кейбір ақсақалдарымыз кейде қолдан тұлға жасамақ болып отырып, жалпы қазақтың емес өз руынан, не өз тайпасы мен жүзінен тұлға жасағысы келетінін басқалар байқамайды деп ойлайды. Бұл жерде Абай бейбақтың «Біріңді қазақ біріңді дос, көрмесең істің бәрі бос» дегені Е. Раушановқа емес, Ғ. Тәшімбаевқа қарсы айтуға келіңкірейтін сияқты ма, қалай өзі? Өйткені, ғұлама Абайдың екі сөзінің бірі өтірікке, бос мақтау мен мақтаншақтыққа, жоқтан бар жасауға қарсы айтылып еді-ғой, біздің білуімізше.
Жеке басына тиіскім жоқ. Жақында Шешенстанның халық батыры, қазақ ақыны Рафаэь Ниязбеков “Бұрынғы басшылардың бірі туралы роман жазды ” деген хабарды естіп, бұл Ж.Тәшенов, Ж.Шаяхметов, С.Мұқашев, С.Құбашев немесе Е.Әуелбеков, Х.Шаяхметов, М.Ықсанов туралы шығарма ма екен деп қызықтық. Жоқ, ол әдеттегідей Асанбай Асқаров туралы дүние болып шықты. Рафаэль мұның алдында Д.Қонаев туралы толып болып жатқан өлеңде жазғанын білетін едік. Обалына не керек, “Түп-тұқияннан өзіме шейіннен” гөрі Рафаэльдың Асанбай Асқаров туралысы әлдеқайда шыншылдау көрінді. Ал, Мырзатай Жолдасбеков, Қуаныш Сұлтанов, Нұрлан Оразалин, Сауытбек Әбдірахмановтар ешқашан биліктен қол созым алыстаған емес. Ақордаға ең жақын жүретіндер де солар, неге олай деп сұрамаңыз. Себебі мұндай сұраққа жауап болмайды, біздің сұрағымыз басқа. Ол мынадай: ”Түп-тұқиян...” туралы айтуға келгенде неге осы аталған ақсақал-қарасақалдардың бет моншағы үзіле қалады? Алаш жұртының қабырғасын қайыстырып Заманбек Нұрқаділов, Алтынбек Сәрсенбаевтар ажал құшқан сәттерде де осы Ғазизбек ағалар үнсіз қалды. Әруақтан қорқу дегенді кім қалай түсінеді? Қайсысымызды не күтіп тұрғанын қайдан білеміз? “Аман болсын өз тайпам, остальное черт с ним” деген қараңғы пікірге қашанғы қамаламыз, ағайын. Ұялмаймыз ба, түге?!
Ғ. Тәжібаев айтқандай Ақорда протоколшысы М.Қасымбеков тарих ғылымының докторы және партия қызметінде жақсы еңбек еткен-ақ дейікші. Бірақ, ол азамат тарих ғылымына қандай еңбек сіңіріп, қандай жаңалық ашты? Ау, тарихқа соншама жанашыр журналист болса, Ғазизбек көкем тұлға деп Ақорданың хатшысы емес сонау Е. Бекмахановты былай қойғанда бүгінгі Б.Көмековты М.Қойгелдіні, Т.Омарбекті, Б.Кәрібаевты, С.Өтениязовты тұлғалар деуге тиіс еді ғой.
Айтпақшы, бұл кісі өзін жазушы деп атайды екен. Мүмкін бүгінгі жазушылар Одағы жазушы деген атақты 800-дің о жақ бұ жағындығы адамға бір күнде , «Алаш» сыйлығын 42 адамға «оптом» үлестіргендердің бірі болса өзі білер, бірақ қазақ, орыс және өзге де шетел әдебиетінен азды-көпті хабарым бар өз басым Ғазизбек Тәшімбаев деген жазушының бірде-бір көркем дүниесін оқыған емеспін. Оған сәл кейінірек тоқталармыз. Әңгімемізде Жазушылар Одағының да аты аталып қалды ғой, соған сәл тоқтала кетейік, айып ете көрмеңіз.
Өз басым Қазақстан Жазушылар Одағы тарапынан жасалатын қандай харакетке де таң қалмаймын. Оның соңғы жылдардарда өткен сьездер, Пленумдар, отырыстар мен жиналыстарының қай қайсысында да, «аса өзекті» дерлік бір мәселе күн тәртібінен түскен емес. Ол - қалай болған жағдай да Одақтың жиырма жылдан бергі өзгермес басшысы Нұрлан Оразалиннің орынтағын сақтап қалу. “Осы Оразалиннің ғой естімеген сөзі жоқ, сыналмаған кезі жоқ, бұл неге сонша жабысып қалды. Кет деген соң кету керек емес пе?” деген аңқау сұрақты біз түгіл соңғы жылдары Ақорда да қоймауға айналған. Ақорда үшін Жазушылар Одағы деген Нұрлан Оразалиннің бір жеке меншік фирмасы бар, оған бас қатырудың керегі жоқ.
Шынын айтсақ, Одақ басшыларының де факто жеке меншігі сияқты “Қазақ әдебиеті” газетіне шыққан “Есенғали елемеген екі тұлға” атты мақаланы оқығанда да таң қалмадық. Негізгі қозғағаны екі мәселе екен. Біріншісі, Ақорда аппараты протоколының басшысы М. Қасымбековты мақтап жазылған мақалаға орай Есенғали Раушанов осыдан төрт-бес жыл бұрын газетте пікір білдіріп еді, олар сонша дәріптейтін тұлғалар ма дегенге саятын сұрақ қойылады.
Ал енді «Қазақ әдебиетін» жеке меншік деуіміздің өз басыма қатысты бір ғана себебін айтайын. Менің, бір топ өлеңім осы газеттің бас редакторы Ж.Шаштайұлының столында жатқанына 3-4 жылдың жүзі болды. Бұрын әне-міне деп сөз бұйдаға салып жүрген Жұмекең соңғы екі жылдан бері менің өлеңдерімнің басты кемшілігін ашық айтатын болды. Ол не деп ойлайсыз? Сөйтсем, өлеңімнің «ең басты кемшілігі» Жазушылар Одағының басшысы Н. Оразалиннің 20 жыл отырғанын, шығармашылық үйі, Одақ меншігіне берілген толып жатқан материалдық мүлік-мүкаммал не күйде екенін білгісі келіп Елбасыға хат, Одақ басшылығын сынап мақала жазған «дұшпандардың» ішінде менің де фамилям тұрған екен. Ендеше, “Жазушылар одағының мүшесі, белгілі ақын, журналистер одағының лауреаты, мәдениет қайраткері” ретінде өлеңдерімді жариялауға хақым бар екенін айтып сотқа беремін десем, Жұмекең сотты қоя тұр, бір амалын табамыз дейді. Ал Есенғали Раушанов болса ол да әлгі хатқа қол қойған көп “дұшпанның” бірі. Міне, Ғазизбек ағаның мақаласының аржағында Н.Келімбетов, Ақорда протоколшысы М. Қасымбеков туралы Есенғалидың баяғыда айтқан пікірі жатқанын бала болып кетпесеңіз, енді түсінген шығарсыз?! Әйтпесе, Ақорда қызметкері туралы тек мадақнама мақаланың өте өрескелдеу екенін ескеріп ұлттың, мемлекеттік тілдің уайым-қайғысын айтып жүрген ақынның мемлекет ісіндегі кездейсоқтықты айтқаны жалғыз әдеби газетіміз «Қазақ әдебиетінің» неге сонша жанына батып кетті дейсіз?!
Ал аталмыш мақала авторы Ғазизбек Тәшімбаев айтады "Есенғали неге бұлай сұрақ қояды, ол деген елімізді ел, жерімізді жер қылып отырған санаулы арыстардың бірі емес пе?" дейді. Ашу ызаға толы мақала. Екінші сауал атышулы “Түп тұқияннан өзіме шейін” атты кітаптың осыдан жиырма шақты жыл бұрын басталып, қазақ интелленциясын екіге бөліп тастағаны ескі дау. Ескі дауды бастап беріп кеткен марқұм Балғабек Қыдырбекұлына қатысты сөздер. Айтпақшы, «Түп-тұқияннан өзіме шейін» туралы не айтылмады, баспасөзде не жазылмады дейсіз?! Тіпті, авторы бұдан пәленбай ғасыр бұрын өмір сүрген Қазбек бек Тауасар ұлы деп ХХ ғасыр журналистикасының тілімен жазылған бұл кітаптың атын атасаң-ақ біраз адамның «Е-е әлгі өтірік кітап па?» дегенін талай естідік.
Айтпақшы мұның алдында Панзабек деген кісі осы мағыналас мақала жазды, “Бұл қай Панзабек екен? деп іздеп жүріп жасы сексенге кеп қалған Көпбосынов деген ақынды тауып алдым. Өте дұрыс деген шешімге келдім, себебі анадай “таланты” бар автордан тек осындай ғана мақала күтуге болар еді. Сөзім дәлелді болу үшін ол кісінің “шығармашылығына” кейін бір айналып соғамын. Әзіргі әңгіме Ғазизбек ағайымыздың ғазиз жанын жаралаған Есенғалидың мақаласы туралы. Күлбілтелемей ашығын айтсақ, Жазушылар Одағының ендігі жаңа басшылығына лайық деп бағаланатындардың тізімінде Есенғали Раушановтың аты жиі атала бастады. “Сонда қалай, бәріміз төрт көзіміз түгел отырып билікті Есенғалиға қолдан береміз бе, жоқ, жолдастар, оны осы жолы ретін келтіріп аяқтан бір шалып жіберелік, арғы жағын көре жатармыз” деген бақай есептің бірі ден қойдық бұл мақалада. Одақ басшылары алда-жалда біздің ойымыз ол емес еді” десе дей жатар, бірақ бұл біздің ойымыз ғана.
Бір нәрсені ашып айтайын, мен Есенғалиды мақтағалы да, ақтағалы да отырғам жоқ, қажет деп тапса, өзі ақталсын, оны аз десеңіз тағы қосып айтайын, егер Есенғали Раушанов Жазушылар Одағы басшылығына таласса, өз басым оған дауыс бермеймін. Қарсы боламын. Оны өзіне де айтқам. Міне, сіздерге де айтып отырмын. Бұл Есенғали Раушановты жек көргеннен емес, керісінше сыйлағандықтан. Шын ақынға төрағалықтың түке қажеті жоқ. Маған төраға Есенғали емес, ақын Есенғали керек. Төрағаның түбі не болатынын көріп отырмыз ғой. Ал Есенғалиды қазіргі жастар іздеп жүріп оқиды, бұл аз бақыт па? Сондықтан Одақ басшылығына Есенғали таласып жүр деп қасірет шегудің қажеті жоқ, Одақ басшылығы мен оның айналасындағыларға.
Жә, мақала туралы пікірімізге тағы бір оралайық. Әуелі мақаладағы Кеңсе протоколшысы туралы айтар болсақ ешқандай елде, ешқандай мемлекетте Кеңсе протоколының бастығы мемлекет қайраткері болып есептелмейді. Аузымен құс тістесе де. Егер ол шынымен Ғазизбек ағам айтқандай үлкен Тұлға болса, протоколдан гөрі жауаптырақ, протоколдан гөрі маңыздырақ, мағыналырақ іспен айналысқан болар еді ғой. Иеархиялық бойынша ол аталмыш құрылымдағы он бесінші, кей жағдайда он алтыншы, не он жетінші адам. Яғни қызметші. Негізгі ісі - хатшылық. Құжат тіркеу. Жүрді - бардыны, шықты кірдіні бақылау. Келді - кеттіні қадағалау. Қысқасы қағаз ісі. Асылы бұндай іспен ортағасырлық Еуропа корольдіктерінде арнайы сарай ханымдары немесе соғыстан мүгедек болып оралған майдан, не еңбек ардагерлері айналысқан. “Протокол” деген сөздің шығу төркінін іздеп көрсеңіз, көне гректер бұл іспен айналысатындарды желімдеуші деген. Мейлі, социалистік, мейлі тәуелсіз мемлекет аталса да қай қоғамда да протоколдың аты - протокол. Бар болғаны сол (Мұның орысшасын "но не более" деп түсініңіз.) Тағы да ол “бар болғаны”. Егер протокол басшысы әр қаладан екі, не үш қабатты үйлер салып, аса қымбат машиналар мініп, баласын министр қойғызып, жұрттың жағасын ұстататындай сұмдық бай өмір сүретін болса, әлбетте ол қоғам дұрыс қоғам емес.
Қарапайым қызметші мұндай байлыққа қалай кенелген деген заңды сұрақ туады. Бұл іспен тексеруші органдар міндетті түрде айналысуы керек. Егер бүгін айналыспаса, күндердің күні болғанда міндетті түрде айналысады. Күндердің күнінде Үлкен Сұрақтар алдан шығары хақ. Одан ешкім құтылмайды. Бәлкім, Қазақстан Жазушылыр Одағының ұзақ жылдарғы ауыспас басшысы Нұрлан Оразалиннің маңына топтасқан жазу “шеберлері”, атап айтсақ Ғазизбек ағам секілділер көпшілік назарын қоғамдағы осындай мәселелерге аударғысы келген шығар. Бірақ біз құрметті Елбасымыздың жанында қызметін халал атқаратын адал адамдар жұмыс істейді деп сенеміз.
Тарихта әртүрлі жағдай кездесуі мүмкін. Десек те өз басым әзірге ешқандай елде біздің Мемлекеттік хатшыға ұқсап, кеңсе протоколшысы хақында мадақ жазғанын ешқандай тарихтан оқыған емеспін. Сондықтан Ғазизбек ағам қанша жерден шып-пыр болса да Есенғали ақынның мұндай іске таңғалуы ғажап емес. Отанымызда протоколшының Ғазекең айтқандай Тұлға болғаннан гөрі көбірек еңбек сіңірген қарапайым еңбек адамдары, шопандар мен мұнайшылыр, шахтерлер мен ардақты аналар, көрнекті қаламгерлер мен өнер қайраткерлері туралы жазылған қандай мадаққа да халық таң қалмайды. Сіз, құрметті оқырман, көзіңізге елестете аласыз ба, АҚШ Мемлекеттік Хатшысы болған Мадлен Олбрайт ханымның аппарат протоколшысы туралы елдің ең үлкен газетіне арнайы мақала жазғанын. Мен елестете алмаймын. Немесе бүгінгі Мемлекеттік хатшы Жонн Керри мырза Ақүй протоколшысы туралы тамсанып, таңғалып кітап жазар ма еді?! Меніңше жоқ. Тіпті, мұндай ой оның қиялына да келмеуі мүмкін. Әрине ол оның протоколшыны кем санағандығынан емес, Мемлекеттік хатшының протоколшы туралы мақала жазудан гөрі маңыздырақ істері бар болғандықтан.
Ғазизбек Тәшімбаев ағам бұдан былай үшбу салада мақала жазатын болса, иерархиялық ұйымдардың арасындағы ең маңыздысы боп саналатын мемлекеттік құрылым жүйесі туралы өте қарапайым қағидаттды һәм көркем әдебиеттегі талант тектоникасы заңдылықтарын игере алмаса да бір-екі кітапты оқып, біліп барып жазғанын қалар едік. Ғазизбек Тәшімбаев ағамның бұдан былай да мақалалар жазатына сенеміз, бірақ қоштамаймыз дедік, неге? Тағы да айталық өз басым Ғ. Тәшімбаев деген жазушыны білмеймін. Ештеңесін оқыған жоқпын. Бұл жерде Талант туралы әңгіме тіпті атымен жоқ. Қазақ айтады “Теңіздің дәмі тамшыдан” деп. Бұған шейін де ауыз тұшырлық бір шығарма жазып көрмеген Ғазизбек ағам мынадай қалам сілтеспен енді көркем шығарма жазып көктетпесі анық. Бұл менің пікірім. Сіздер келіспесеңіздер, келіңіздер Одақ басшылығындағы екеудің өлеңдері мен «ҚӘ» бас редакторының прозасын талқылайық.
Жоғарыда айтқан “Қазақ әдебиеті” газетін Одақ басшылығы тура жеке меншігіндей көріп, өз “шедеврларын” көлдей-көлдей ғып жыл сайын бірнеше рет жариялайды, Ал Есенғали жырлары аталмыш газеттте неге соңғы жиырма жылда бір рет басылмайды? Н.Оразалин жолдас білуге тиіс, онымен Раушановтың ортайып қалмайтынын. Жастар Есенғалиды өз Лидері, оны айтасыз Ұстазы санайды. Қатарлары мен ағалары көзі тірі классик деп талай мақала да жазды. «Қазақ әдебиеті» газеті Жазушылар Одағының органы болғандықтан оны білуге тиіс.
Сынау кінәлау емес. Біреудің сыртынан әрдеңелерді ұйымдастыру да емес. Құдай тағала талантты біреуге артық, біреуге кем береді. Бірақ бұл үшін араздасудың неге керегі бар? Қалай болғанда да Ақорданың ішінде жүр екен деп протоколшыны, әлгіндей «аға газетті» басқарған адамды Тұлға деу ақсақалдық емес.
Мырзан Кенжебай, ақын, ҚР мәдениет қайраткері
Abai.kz
3807 рет оқылды
