Премьер-Министр Асқар Маминнің төрағалығымен өткен Үкімет отырысында ҚР сауда және интеграция министрі Бақыт Сұлтанов Қазақстанда электронды сауданың дамуы туралы айтып берді, деп хабарлайды primeminister.kz сайты.
Б. Сұлтанов қазіргі уақытта көптеген адамдар онлайн сатып алудың тиімділігі мен ыңғайлығын түсініп, үйреніп жатқанын айтты. Әлбетте, бұл үрдіс одан әрі жалғасады.
«Бүгінде тұтынушылар тауар сапасына көбірек назар аударуда. Халықаралық есептерге сәйкес сауалнама жүргізілген тұтынушылардың 40%-ы тауарды брендтің сенімділігіне қарай таңдайды. Электрондық сауда саласындағы компаниялардың көпшілігі сатып алушыны тартудың негізгі факторлары ретінде тауарлар туралы деректердің өзектілігі мен тауарларды белсенді өңдеп сатып алушыға дейін жеткізуді атап өтуде. Басқа әлемдік трендтердің ішінде трансшекаралық онлайн-сауданы және логистиканы дамыту үшін елдер арасындағы халықаралық ынтымақтастықтың күшеюін атап өту маңызды», — деді министр.
COVID-19 пандемиясы онлайн сауданың айтарлықтай өсуіне алып келді және B2C арналары бойынша сатуды арттырды. Интернет арқылы бөлшек сауда белсенділігінің артуы індеттің өршуі мен карантин кезеңінде орын алады. B2C арналары бойынша сатудың артуы әсіресе, дәрі-дәрмектерді, тұрмыстық заттарды және азық-түлік өнімдерін онлайн сатуда байқалады.
Қазақстанда 2 мыңнан астам интернет-дүкен жұмыс істейді. Алайда, табыс салығын төлеуден босату түріндегі жеңілдіктерді алу үшін 601 интернет-дүкен тіркелген.
«Қазпочта» АҚ мәліметіне сәйкес, 2020 жылғы 1 жартыжылдықта электрондық сауда нарығының көлемі 435 млрд теңгені құрады. Бұл бөлшек сауданың жалпы көлемінің 9,4% құрайды. Ағымдағы жылдың соңына дейін 900 млрд теңгеге өсім болжануда. 2022 жылға қарай бұл көрсеткіш бөлшек сауданың жалпы көлемінің шамамен 13% құрай отырып, 1,9 трлн теңгеге жетеді. Бұған дейін қойылған міндет 2025 жылға қарай жалпы бөлшек саудадағы электрондық сауданың үлесін 10%-ға дейін жеткізу болды. Алайда, ҚР СИМ 2025 жылға қарай электрондық сауда үлесінің нысаналы көрсеткішін 15%-ға дейін қайта қарауды бастады, бұл сауданы дамытудың 2021-2025 мемлекеттік бағдарламасында көрсетілетін болады.
Карантин кезінде онлайн сауда мен төлем операцияларын жүргізудің ұлғаюы байқалды. Ұлттық банктің мәліметтеріне сәйкес, 2020 жылғы 1 мамырдағы жағдай бойынша елдегі қолма-қол ақшасыз операциялардың көлемі 2,5 есеге ұлғайып, шамамен 7,5 трлн теңгені құрады.
Сонымен қатар Б. Сұлтанов электрондық сауда үлесінің өсуіне қарамастан, бізде әлі күнге дейін онлайн-желіге толық көшу үшін кедергілер бар екенін айтты. Олар - көлеңкелі экономиканың үлесінің жоғары болуы, банкаралық төлемдер, эквайринг бойынша комиссияның жоғары болуы, шағын орта кәсіпорындардың дайын еместігі және тауарларды уақтылы жеткізе алмау сияқты проблемалар.
Электрондық сауданың өсу қарқынын қолдау үшін нормативтік және техникалық қамтамасыз етуді одан әрі жетілдіру қажет.
Бірінші. Бастаушы және тәжірибелі кәсіпкерлерді интернет-платформаларда ілгерлету бойынша тікелей қолдау көрсетілді. Бүгін қазақстандық компанияларды Алибаба, Amazon, Яндекс, Озон, Shopify сияқты халықаралық онлайн сауда алаңдарына шығару бойынша елдік әріптестік пысықталы жатыр. Мысалы, Alibaba платформасына кіруге «Алтын жеткізуші» ретінде 50 компания іріктелді. Бұл премиум мәртебесі жаһандық аудиторияға қол жеткізуді, маркетплейс ішінде кешенді ілгерлету мүмкіндігін қамтамасыз етеді.
Екінші. Пандемия жағдайында жедел қарқынмен дамып жатқан қазақстандық цифрлық сауда алаңдарын қолдауға бағытталған шаралар қабылдануда.
Бүгінде нарықта 13 платформа жұмыс істейді. Kaspi, chocofamily, technodom, mechta және басқалары тәрізді маркетплейстердің 20-ға жуық тауарлары мен қызметтері бар.
Мысалы, ұлттық көшбасшы kaspi дүкенінің тапсырыстарының сомасы 2020 жылдың бірінші жартыжылдығында өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 2 есе өсті.
«Электрондық сауданы одан әрі дамыту мақсатында электрондық сауданы жүзеге асырудан түскен кірістер жылдық жиынтық табыстың кемінде 40% құраған жағдайда, салық кодексіндегі жеке кәсіпкерлер үшін корпоративтік табыс салығы мен жеке табыс салығын төлеуден босату нормасы жөніндегі өзгерістерді қолдауды сұраймыз. Қолма-қол ақшасыз төлемдерді пайдалануды ынталандыру үшін Ұлттық банкпен бірлесіп банкаралық аударымдар комиссиясын төмендету, эквайринг мәселелерін пысықтау, сондай-ақ жаңа банктік емес төлем жүйелерін дамыту талап етіледі», — деді министр.
Үшінші. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы Заңның жаңа нормалары шеңберінде министрлік «бір терезе» қағидаты бойынша тұтынушылардан шағымдарды қабылдаудың Бірыңғай платформасын іске қосуды көздейді. Ол тұтынушыға өз құқықтарын қорғауға, сондай-ақ білімін және бизнес мәдениетін онлайн режимде жетілдіруге мүмкіндік береді. Бүгінгі таңда тұтынушылардың құқықтарын қорғау бойынша маркетплейс тақырыбы Дүниежүзілік сауда ұйымының, Еуразиялық экономикалық одағы мен Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының күн тәртібіндегі тренд болып табылады.
Төртінші. Халықаралық сауда орталығымен (ITC) бірлесіп «Ready4Trade Central Asia» ауқымды 4 жылдық жобасы іске асырылуда. Оның мақсаты — Орталық Азияның бес елінің ішкі аймақтық және халықаралық саудасын дамытуды қолдау.
Бесінші. Сауданы дамытудың 2021-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының жобасында бірқатар шаралар қарастырылған. Олар: сауданы дамытудың мониторингі мен талдауының бірыңғай ақпараттық-талдау жүйесін құру, электрондық сауда нарығының статистикалық есебін, талдамалық және маркетингтік зерттеулерін жетілдіру, электрондық платформаларды дамыту және кеңейту, фулфилмент орталықтарының желісін кеңейту, кәсіпкерлерді оқыту жөніндегі e-commerce орталықтарын ашу бойынша бірқатар шаралар көзделуде.
Сөз соңында Бақыт Сұлтанов электрондық сауда саласындағы негізгі трендтер сандық криптоквалюталарды қолдану, омниканалды құралдарды дамыту, «уақытылы жеткізу» принципі бар роботтауды қолдану арқылы жеткізу және логистика, нақты болжау, терең талдау үшін үлкен деректерді пайдалану, қатысушыларға дербестендірілген қызметтерді қамтамасыз ету, транзакциялық комиссияларды азайту үшін блокчейн технологиясына трансшекаралық төлем жүйелеріне өту болып отырғаны байқалуда екенін жеткізді.
«Жоғарыдағы трендтерді ескере отырып, біз электрондық коммерцияның барлық қатысушыларын қолдау үшін толыққанды архитектурасын қалыптастырамыз және Қазақстандағы B2B мен B2C сегменттеріндегі көлемдерді ұлғайтуға мүмкіндік береміз», — деп түйіндеді министр.
1361 рет оқылды
_140_110.jpg)
