1 шілдеден бастап Елбасы Жарлығымен базалық зейнетақы өсетіні белгілі. Ал оның қандай ерекшелігі бар, сонымен қатар атаулы көмектің ендігі сипаты қандай болмақ? Бірінші топ мүгедектеріне қамқорлық жасайтын азаматтарға қанша мөлшерде жәрдемақы төленеді? Бұл сауалдар жеңілдікті пайдаланытын Қазақстан азаматтары үшін көкейкесті екені түсінікті. Осыған орай Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Мәдина Әбілқасымова Елбасы тапсырмаларын орындауда жүзеге асырылып жатқан әлеуметтік-еңбек саласындағы айтарлықтай өзгерістер туралы мәлім етті.
30 мың теңге көлемінде көмек алады
Әлеуметтік қолдау жүйесін жетілдіру мақсатында биыл 2 шілдеде Мемлекет басшысы «Әлеуметтік қамсыздандыру мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңға қол қойды. Аталған заң 18 жасқа толған бала кезінен І топтағы мүгедектердің қамқоршысына арналған жаңа нұсқаулықты енгізуді көздейді. Бұл шамамен 14 мың отбасыға ай сайын 30 мың теңге көлемінде ақшалай көмек алуға мүмкіндік береді.
5 айда АӘК шамамен 72 мың отбасына берілді
Әлеуметтік-еңбек саласындағы тағы бір оң өзгеріс, 2018 жылы Атаулы әлеуметтік көмек көрсетудің жаңа форматы енгізілді. Бұл аз қамтылған отбасылардың еңбекке қабілетті мүшелерін жұмысқа орналастыруға жәрдемдеседі. Сонымен, биыл соңғы 5 айда АӘК шамамен 72 мың отбасына берілді. Аталған көмекті алған еңбекке қабілетті азаматтардың 70 пайызы жұмыспен қамту шараларына тартылып отыр, ал, жәрдемақылар көлемі орташа есепппен екі есеге өсті.
2 миллионнан астам зейнеткердің зейнетақысы өседі
Министр биыл 1 шілдеден бастап зейнетақының негізгі деңгейі жаңғыртылып, еңбек өтілінің мерзіміне байланысты өзара қамтамасыз ететінін айтты.
–Мемлекет басшысының Жолдауын іске асыру мақсатында зейнетақы жүйесі толық еңбек өтілінің мерзіміне байланысты болады. 2 миллионнан астам зейнеткердің зейнетақысы өседі, оның ішінде 1 миллионға жуық адам ең жоғарғы мөлшерде базалық зейнетақы алатын болады, ал 930 мың адамның зейнетақысы 37 паыздан 81 пайызға дейін көтеріледі. Осылайша, базалық зейнетақының орташа мөлшері 2017 жылмен салыстырғанда 1,8 есеге артады, –деді Мәдина Әбілқасымова.
14 мың адам шағын несие алатын болады
Елбасының шағын несиелеуді кеңейтуге бағытталған төртінші әлеуметтік бастамасын іске асыру– халықты табыспен қамтамасыз етудің маңызды шарты. Мемлекет басшысының қойған міндетіне сәйкес, бұл үшін қосымша 20 млрд теңге бөлініп, оған жұмсалатын қаржы 62,4 млрд теңгеге жетіп отыр. Осының нәтижесінде жеке ісін ашқысы келетін 14 мың адам шағын несиемен қамтылатын болады.
2017 жылғы әлеуметтік міндеттеме толығымен орындалды
Сондай-ақ, Министр Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің 2017 жылға арналған жұмысының қорытындысын шығарды
Ведомства басшысы атап өткендей, 2017 жылы қабылданған әлеуметтік міндеттемелер толығымен орындалды.
–Мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар мен әлеуметтік көмек саласына 2017 жылы 2,1 трлн. теңге қаржы қарастырылды, бұл 2016 жылмен салыстырғанда 13% -ға жоғары болды және республикалық бюджет шығыстарының 26%-ын құрады. 2017 жылы 2 миллионнан астам қазақстандықтың зейнетақысы екі есе артты, оның мөлшері 20 пайызға өсті. Бір жасқа дейінгі бала күтіміне берілетін әлеуметтік төлемдер көлемі 7% -ға артты, –деді Мәдина Әбілқасымова.
Нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамыту бағдарламасы шеңберінде 576 мың азамат жұмыспен қамтылып, 450 мың адам тұрақты жұмысқа орналасты.
Жаппай кәсіпкерлікті дамыту туралы айтқан ведомства басшысы, «Атамекен» ҰҚП-мен бірлесіп жүзеге асырылып жатқан «Бастау-Бизнес» жобасының аясында микрокредиттеудің жаңа форматына және кәсіпкерлік негіздерін оқытудың мүмкіндіктеріне тоқталды. Жалпы былтыр 15 мың
адам кәсіпкерлік негіздерін оқыды. Бұдан бөлек, 7,2 мың адам шағын несие алып, олардың 4 мыңнан астамы іске асырылатын start-up жобаларға бағытталды. Осының көмегімен 4,3 мың қосымша тұрақты жұмыс орындарын құруда маңызды мультипликативтік нәтижеге қол жетті.
Еңбек ұтқырлығын ынталандыру үшін жұмыс күші мол аймақ тұрғындары солтүстік өңірлерге көшіріліп, 1565 отбасы қоныс аударды. Бұл көрсеткіш 2016 жылмен салыстырғанда 8 есеге артты.
Қауіпті еңбек жағдайлары мен өндірістік жарақаттардың алдын алу үшін жұмыс берушілер кәсіподақтармен бірге 12 мыңнан астам өндірістік кеңестер құрды. Республикадағы 1700-ден астам ірі кәсіпорын еңбек қорғау стандарттарын енгізді, 1500 жұмыс беруші жұмыс орындарында аттестациялау жүргізді.
Министрліктің қабылдаған шаралары нәтижесінде 2017 жылы 3 млрд теңге көлемінде берешек өтеліп, 25 мың жұмысшының құқығы қорғалды.
2017 жылы қол жеткізілген оң нәтижелі істердің барлығы 2018 жылы халықтың әлеуметтік қорғаулуы мен азаматтардың өмір сапасын одан әрі арттыруға негіз болады.
Әлеуметтік төлемдер 16 пайызға дейін ұлғайды
Мадина Әбілқасымованың айтуынша, 2018 жылы Мемлекет басшысының алға қойған міндеттерін ескере отырып, министрліктің жұмысы бірқатар басымдықтарға бағытталған. Олар – азаматтардың жекелеген санаттарын әлеуметтік қолдау жүйесін жетілдіру; жаңа экономика үшін жаңа қалыптасқан кадрлар даярлау; жұмыспен қамтуды ресімдеу және барлық қазақстандықтарды әлеуметтік қамсыздандыру жүйесіне қосу; лайықты еңбек жағдайларын қамтамасыз ету және қызметкерлердің еңбек құқықтарын қорғау болып табылады.
Осы мақсаттарды іске асыру үшін 2018 жылдың 1-қаңтарынан бастап ең төменгі күнкөріс деңгейінің құрылымы қайта қаралды. Нәтижесінде осыған байланысты 3 миллионнан астам қазақстандыққа берілетін барлық әлеуметтік төлемдер 16 пайызға дейін ұлғайды.
Әлеуметтік сақтандыру жүйесінде әлеуметтік төлемдердің параметрлері олардың жұмыс тәжірибесімен байланысын күшейту үшін қайта қаралады және коэффициенттердің артуы қолданылады. Тиісті заң жобасын жыл соңына дейін әзірленетін болады.
Ерекше қажеттіліктерге мұқтаж адамдарға әлеуметтік қызмет көрсету жүйесі түбегейлі өзгереді. Мүгедектердің медициналық-әлеуметтік сараптамасының тәртібі мен мерзімдерін оңтайландыру мақсатында медициналық және әлеуметтік сараптаманың жаңа форматы жасалды және пилотты режимде жүргізілді.
2018 жылдың соңына дейін мүгедектікке қатысты 8 қызмет белсенді режимге көшеді. Әлеуметтік жұмысшылар біліктілігін жетілдіру үшін 2018 жылы Әлеуметтік жұмыс жөніндегі ұлттық ресурстық орталық құрылады.
Осы шаралардың нәтижесінде 500 мыңнан астам мүмкіндігі шектеулі жандарға және өмірлік қиын жағдайға тап болған 100 мыңнан астам адамға қызмет көрсетудің қолжетімділігі жақсарады.
Қандай кадрға сұраныс бары зерттеледі
Бесінші басымдықты іске асыру шеңберінде 2018 жылы Жұмыспен қамтуды дамыту бағдарламасын жүзеге асыруға 110,6 млрд теңге бөлінді, бұл 500 мыңнан астам азаматқа жұмысқа орналасуға жәрдемдесу шараларын қамтуға мүмкіндік береді.
Биыл министрлік еңбек нарығын жаңғырту және сынақтарға дайындау бойынша жаңа жұмысты бастады. Ол –қандай кадрларға сұраныс бар соған болжам жасайтын жүйені дамыту. Биыл жаңа кәсіптердің Ұлттық жіктемесі енгізілді. Оның көмегімен еңбек ресурстарының құрамы мыңға жуық мамандықтар топтамасына бағаланады. Ұлттық біліктілік шеңберін қалыптастыру жалғасады. Сол бойынша жұмыс берушілер мамандықтар бойынша білім мен дағдылар жиынтығының кәсіби стандарттарын анықтайтын болады.
Бүгінгі таңда, ірі кәсіпорындармен бірлесіп, еңбек ресурстарын басқаруға арналған «Жол карталарын» әзірлеу және оған қол қою, босаған қызметкерлердің болжамын, оларды қайта даярлауға және одан әрі жұмысқа орналасуға жәрдемдесуді көздейтін жұмыстар жүргізілуде.
Қазіргі кезде республиканың 387 кәсіпорнымен 400 мыңнан астам адам жұмыс істейтін Жол карталарына қол қойылды. 139 ірі кәсіпорынмен жұмыс жүргізілуде.Еңбек дауларының қаупін болдырмау үшін оны шешудің жаңа шаралары бекітіледі.
Еркін ҚАЛДАН,
"Айқын" газеті
3112 рет оқылды
_140_110.jpg)
