Ермек Дайырбаев: "Үміттің жібін үзбеген арманым асқақ"

Шығыс өңірі таланттарға кенде емес. Ермек Дайырбаев есімі Ертістің етегіндегі елге жақсы таныс. Әдеби ортадан шалғай жүрсе де, өлең-жырды жанына серік қылып, жүрек сырын қалам ұшында әлдилеп, ақындар ауылына ат аялдатқаны да тағдыр талайының бір сыйы болса керек.

Ендеше, өзі де, сөзі де ізгілік жолына ұмсынған осы бір алғадай азаматтың өлең әлеміне бірге бойлайық...

***

Жалықтым 

Үміттің жібін үзбеген арманым асқақ, 
Тірліктің бірақ тікенді тар жолы тастақ. 
Адал ойыңды танытсаң аңғал ағайын, 
Тауыңды шағар талқан ғып жаныңды жасқап. 

Ғапыл дүние Ібіліс іркітін шашпақ, 
Масаң күй кешем жалғанның мамығын жастап. 
Ақ жолын нұрлы Алланың, көрсетші маған, 
Барайын ертіп адасқан талай жандарды, 
Жұпарын шашқан жұмақтың бағына бастап. 

Жын заман заңы солай-ау, кім қалай қашпақ? 
Сайтани ғақыл емгенім сананы ластап. 
Алты қат аспан көгіне кеткім келеді, 
Жер бетіндегі пенденің тамұғын тастап - 
Жалықтым...

Күйіндім 

Күйіндім, 
Көзімнен шым-шымдап жас ақты, 
Төзімім талған-ау, көңілімді босатты. 
Шаршадым, 
Шимайлап санамды сарша мұң. 
Безіндім, 
Тұрлаусыз бес күндік тірлікті сезіндім. 
Іздедім, 
Аңсаған ақ құсым Сіз дедім. 
Түсінші, 
Қапылат хәлімді ұғынып, 
Қолыңды ұсыншы. 

Үкі көз үмітім жарыққа ұмсынар, 
Пендеуи тірліктен періштем тұншығар. 
Албасты арбаған арман-ай, 
Ит өлген ішімде ібіліс қыңсылар. 
Жаныңды жаншыған жалғанға кім шыдар?! 
Беу, ғұмыр бір күні тыншығар. 

Кешір, ұрпақ өскелең 

Алалдықтың ауаcына сыймаған, 
Ашкөз нәпсі аранын бір тыймаған. 
Түр - келбеті қожыраған қоғам тұр, 
Ар-намысын құлқынына жинаған. 

Қара жерден қанша ауыр сұмдықты, 
Көре тұрып көзсіздікке қиналам. 
Келіспеген тұсым сонша болса да, 
Өрістеген өтірікке иланам. 
Мен осылай күй кешемін 
күн кешем 
Тағдырымда талайыма сыйлаған. 
Тәннің қамын күйттеу ғана қу тірлік, 
Жанның әні жетім біздің 
көкірегімізде күл бадам. 

 Көңілімнің бүгін емес солғаны,
Алла өзі әділеттің қорғаны. 
Көксегенім келмесе де көндіккем 
Екшегенге ерін тисе болғаны. 

Өркениетке еру тартқан көш көрем. 
Алда алар, алты шың бар бес белең. 
Бәрі жақсы десек тағы, бірақ та 
Ергежейлі ұл өсуде бүгінде, 
Бесігіне бөлей - бөлей өспеген.

Бай жұртпыз деп бақуатты өскелең... 
Кейде-кейде мен де осылай төс керем. 
Шарттылықтың қалыбы ғой, қош көрем. 
Өлмеген соң өлмелі күй кешем де, 
Ит тірлік ай, 
күшігің боп көшке ерем. 
................................... 
Кешір ұрпақ, өскелең....

Сізге 

Пәни тірлігі алыстау, иә, пейіштен, 
Күйрек күй кешіп жүрген сәтімде кейіспен. 
Қайдан да ғана жолықтың екен жол түсіп, 
Сүдіні сүттей, пейілі таза періштем. 

Жыныққа батқан жалғаннан іздеп жан ізгі, 
Ақиқат сұрап, Аллаға жаздым арызды. 
Жаралы дүние жанталасқаны жабайы, 
Таңдайыма у тамызды. 

Бір жаратушы, әлемге ортақ әмірің, 
Өңгесі өзге бәрінің - 
Өлшеулі ғұмыр пешенемізге пішілген, 
Тек бақыт сізге сыйласа екен Тәңірім.

Мүмкін сен...

Мүмкін сен сағынарсың, 
Махаббат азабына бағынарсың. 
Жапырақтай сарғайып күздігүнгі, 
Түкпірінен жүректің табыларсың. 

Мүмкін сен ойламассың, 
Сезімнің тереңіне бойламассың. 
Махаббат азығы емес асқазанның, 
Астында қап қоятын тойған астың. 

Мен еске алып өзіңді жүремін де, 
(Махаббатсыз қызық жоқ бұл өмірде). 
Күндер өтер, Ертістің ағысындай, 
Тек сағыныш қалсыншы жүрегіңде. 

Мен де сені аңсаумен жүремін де...

АЛЫП КЕТШІ СЕН КЕЛІП 

Көңілімді күй толқытты сең келіп, 
Ессіз күйде 
Ертіс бойын бойлап келем сенделіп. 
Екі дүние арасында бөлінбей, 
Жүрген жалғыз пенделік. 

Көкжиекке жоғалғанша күн сіңіп, 
Мың қуанып мұңаямыз күрсініп. 
Жұлдыздарды жағып қойып төбеге, 
Шаттанамыз, түнереміз түр сынық, 
Иә, кейде жолымыз боп жалғанда. 
Күлімдейміз күлкімізге гүл сіңіп. 

Көңілімді күй толқытты сен келіп, 
Ессіз күйде 
Ертіс бойын бойлап келем сенделіп. 
Екі дүние арасында бөлінбей, 
Жүрген жалғыз пенделік. 
.... 
Алып кетші сен келіп...

КЕТПЕСЕҢ БОЛДЫ 

Күтумен сені, 
Күтумен сені күн өтті. 
Ақ қанат арман мұңға батырып жүректі. 
Мөлдір сезіммен мүсінделген беу, қарақтым. 
Қапылат қалым жүдетті. 
Үкілі үміт кеудемнен бірақ сөнген жоқ, 
Бір жарық келер, 
Бір жарып келер дейтұғын мендік түнекті. 

Сағындым Сізді, 
Тағатым таусып сарқыдым. 
Жыл жылжып жатыр, 
Уақыттың сыйы - жалпы мұң. 
Бейуақта келер, 
Бейтаныс жаның жолында, 
Бақытты менің бар күнім. 

Ойлар мазалап оянып кеттім, 
қиын-ай. 
Тәңірдің жазған, 
Тағдырдың жазған сыйын-ай. 

Мен үшін уақыт бақыт жолында бес тиын, 
Кетпесең болды, 
Кетпесең болды бұйырмай.

Жаңылысып қалам ба деп жасқанам

Сіз бейкүнә періштесіз рас маған, 
Бал сезімнің буына елтіп мастанам. 
Алып ұшып барғанменен өзіңе, 
Жаңылысып қалам ба деп жасқанам. 

Сіз күлсеңіз, салатындай аспан ән, 
Бар болмысың, баз тірліктен басқа мән. 
Жалғандағы жұмбақ жаратылыссыз, 
Құпиясын жан баласы ашпаған. 

Тәңірім-ау, неткен жансыз тым биік, 
Көңіліме қайғы салдың мұңды үйіп, 
Мазасыздау күйге оранды маңдайым, 
Түн қалтырап, күн күйіп. 

Сіз бейкүнә періштесіз рас маған, 
Бал сезімнің буына елтіп мастанам. 
Алып ұшып барғанменен өзіңе, 
Жаңылысып қалам ба деп жасқанам?!

Дайырбаев Ермек Тұрсынұлы Шығыс Қазақстан облысы Аягөз ауданы Сарыарқа ауылында дүниеге келген. 2003 жылы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университетінің филология факультетін бітірген. «Шабыт» халықаралық сыйлығының лауреаты.

Бөлісу:

5605 рет оқылды