27 мау, 2019 сағат 20:02

Асанов: Судьялар халық тілінде сөйлеуі керек

Жоғарғы сотта ҚР Президенті жанындағы адам құқықтары жөніндегі комиссияның кеңейтілген мәжілісі өтіп жатыр, деп хабарлайды "Ұлт ақпарат" Ақордаға сілтеме жасап.

ҚР Жоғарғы сотының төрағасы Жақып Асанов бүгінгі таңда заман талабы Қазақстанның сот жүйесіне қандай міндеттер жүктеп отырғанын айтты.

«Халықаралық мамандар Қазақстанда сотқа жүгіну жеңілдеп, онымен қатысты шығындардың азайғанын айтады. Расымен де бұрын азаматтар бір іс бойынша 2 жыл жүретін болса, қазір процестердің көбі бір жылдан аспайды. Арыздардың 90 пайызы интернет арқылы түсетін болды. «Doing Business» рейтингіне сенсек, сот процестеріне қатысушыларға жағдай жасау бойынша әлемде төртінші орында тұрмыз. Дегенмен, ел Президенті сот жүйесіне бірқатар сын айтқан болатын. Сот процесіне қатысушыларға жағдай жасаудан бұрын, судьяларға деген ел сенімін арттыру керектігін тапсырды. Ал судьяларға сенім қабылдаған шешімдері негізді болғанда ғана қалыптасады. Тараптар үкімнің әрбір уәжіне жауап табуы керек. Судья өз шешімін жариялағаннан кейін заңның қасаң тілімен емес, халықтың тілімен түсіндіріп беруі керек. Сонда ғана жоғарғы сатыларға арыз жаудыру азаяды», - деді Жоғарғы сот төрағасы.

Сондай-ақ, ол биыл жыл соңына қарай қызмет бабындағы судьялардың лауазымына қаншалықты лайықты екенін тексеру басталатынын айтты.

«Комиссияның Жоғарғы сотта өтуі тегін емес. Адамдардың құқығын қорғау - сот жүйесінің ең негізгі міндеті. Сот процестеріне қатысушы тараптарға жағдай жасау бойынша көптеген өзгерістер жасалып жатыр», - деген Жоғарғы соттың төрағасы Жақып Асанов бүгінде сот жүйесіне сапалы маман іріктеу реформасының екінші кезеңі басталғанын атады.

«Бұған дейін қызметке кірісуші судьяларды жаңа талап бойынша қабылдадық. Менің жеке пікірім бойынша, қазір сот жүйесінде карьералық өсу процесі әділ өтіп жатыр. Оны бір ғана дүниеден байқауға болады. Соңғы кезде маған ешкім ондай мәселемен өтініш айтпайтын болды. Өйткені, менің қолымнан біреуді судья етіп тағайындау немесе қызметте өсіру келмейді. Барлығын арнайы жасақталған комиссия шешеді. Қазір кездейсоқ заңгерлер үшін сот жүйесіне жол жабылды деп сеніммен айта аламын. Ендігі мәселе қызмет бабындағы судьялардың сапасына қатысты болып тұр. Жүйедегі судьяларды осы жылдың аяғынан бастап тексере бастаймыз. Мұнда да озық мемлекеттердің тәжірибесіне негізделген ереже бекітіледі. Тексерудің әділ өтуін қадағалайтын комиссия құрылды. Оның жұмысына мен араласа алмаймын. Басқа да әріптестерімнің араласпауын талап етемін. Осылайша екі жылдың ішінде жүйедегі судьялардың қызметіне толық баға берілетін болады», - деді Жақып Асанов.

Еске салсақ, Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Жоғарғы сот төрағасы Жақып Асановқа сот жүйесін жетілдіру жұмыстарын жалғастыруды тапсырған болатын.